Kardamon to drogocenna przyprawa, doceniana nie tylko za swój cytrynowo-imbirowy aromat, ale także właściwości lecznicze. Wykorzystywane są aromatyczne nasiona (mielone lub wykorzystywane w całości), jak i olejek kardamonowy. Jakie zalety kryje w sobie kardamon?
Kardamon — przyprawa o korzennym smaku i wyjątkowym aromacie
Kardamon zaliczaną do rodziny imbirowatych pochodzi z południa Indii, gdzie porasta tropikalne lasy, ale współcześnie jego uprawy prowadzone są w Azji oraz w Ameryce Środkowej, w zbliżonych warunkach klimatycznych. Najcenniejszym gatunkiem jest kardamon malabarski (zielony), ale spotkać można również inne, nieco mniej aromatyczne gatunki, takie jak: kardamon majsurski, nepalski czy jawajski.
Kardamon rośnie jako bylina o długich łodygach (od 2 do 5 metrów) oraz długich i szerokich liściach w kolorze ciemnozielonym. Roślina wytwarza niebiesko-białe kwiaty o kielichowatym kształcie, które tworzą grona. Po ich przekwitnięciu tworzą się torebki z niewielkimi nasionami. Nasiona kardamonu zbiera się od października do grudnia, a następnie suszy. Otrzymuje się dzięki temu przyprawę o przyjemnym cytrynowo-imbirowym zapachu i nieco gorzkawym, wyraźnie korzennym smaku. Zmielony kardamon wymaga przetrzymywania go w szczelnych pojemnikach, ponieważ szybko traci swój oryginalny aromat.
Fot. iStock/Kardamon
Kardamon — właściwości dla zdrowia
Kardamon jest źródłem białka, węglowodanów, oraz błonnika. Jego niewielkie ziarenka zawierają dużo witaminy C, witaminy z grupy B, oraz liczne minerały takie jak: wapń, żelazo, cynk, magnez, potas oraz fosfor. Znajdziemy w nich również zdrowe kwasy tłuszczowe, substancje odpowiadające za charakterystyczny aromat i smak, czyli związki garbnikowe i olejki eteryczne (m.in.: eucalyptol, kamfora, pineol). Kardamon jest niskokaloryczny — w łyżeczce mielonego kardamonu znajduje się ok. 6 kcal.
Obecność substancji wspierających zdrowie sprawiło, że nasiona kardamonu wykorzystywano w medycynie naturalnej od kilku tysięcy lat. Leczono nim przede wszystkim dolegliwości układu pokarmowego, ale także wzmacniano potencję, stosowano na ukąszenia owadów, oraz na stany zapalne jamy ustnej. Właściwości, jakimi charakteryzuje się kardamon, są wykorzystywane również współcześnie.
Kardamon na trawienie
Kardamon ułatwia trawienie białka i zawiera olejki eteryczne, które rozkurczają żołądek i wzmacniają wydzielanie soków trawiennych. Z tego powodu powinny włączyć go do diety osoby z problemami trawiennymi. Jego właściwości antybakteryjne powodują, że sprawdza się przy zatruciach pokarmowych. Związki zawarte w kardamonie radzą sobie nawet z niszczeniem bakterii H. pylori, których obecność może wpływać na tworzenie się wrzodów żołądka. Podobne działanie wykazuje olejek kardamonowy, który można rozpuszczać w mleku z miodem. Właściwości kardamonu wspierają także pracę wątroby, stymulując wydzielanie żółci.
Fot. iStock
Dla szczupłej sylwetki
Nasiona kardamonu to dobry dodatek podczas diety odchudzającej. Kardamon jest nie tylko niskokaloryczny, ale także przyspiesza procesy przemiany materii i wspiera usuwanie toksyn z organizmu. Co ciekawe, jest on źródłem melatoniny odpowiedzialnej za utrzymanie prawidłowego cyklu dobowego człowieka oraz właściwego snu. To jest o tyle istotne, że osoby śpiące zbyt krótko mają niższy poziom leptyny (odpowiada za odczuwanie sytości) i wyższy poziom greliny (hormonu „głodu”), co może powodować chęć podjadania. Kardamon, jako przyprawa, ułatwia trawienie białek i tłuszczów.
Kardamon na kaszel i katar
Znalazł on również zastosowanie jako naturalny sposób na leczenie infekcji dróg oddechowych. Dzięki obecności olejków eterycznych nasiona kardamonu udrażniają nos podczas kataru, uspakajają męczący kaszel. Aby poczuć ulgę, można wykorzystać olejek kardamonowy do inhalacji i aromaterapii, a także zaparzyć aromatyczną i rozgrzewającą herbatę, doskonałą na czas, gdy pojawiają się pierwsze objawy przeziębienia. Sposób parzenia jest prosty. Do suszu herbacianego trzeba wrzucić kilka zmiażdżonych nasion kardamonu, zalać gorącą, ale nie wrzącą wodą i po pięciu minutach herbatka na przeziębienie jest już gotowa.
Wspiera zdrowe serce
Kardamon wpływa na obniżenie stężenia cholesterolu LDL i trójglicerydów we krwi, przez co uspokaja ciśnienie krwi, działa przeciwzakrzepowo. Pomaga w profilaktyce choroby nadciśnieniowej oraz miażdżycy.
Fot. iStock
Kardamon na potencję
Nasiona kardamonu to tradycyjny afrodyzjak, który zażywany był celem zwiększenia potencji. Związki w nim obecne pobudzają ukrwienie narządów płciowych, co przekłada się na silniejszą i dłuższą erekcję.
Dla relaksu
Olejek kardamonowy wykorzystywany jest dla relaksu i ukojenia nerwów. Wdychanie zapachu kardamonu wpływa na wydzielanie endorfin odpowiadających za dobre samopoczucie. Aromaterapia z zastosowaniem zapachu kardamonu może być pomocna m.in. w sytuacjach silnego stresu lub stanach lękowych. Olejek można wykorzystać także do rozluźniającego masażu, tylko trzeba pamiętać o wcześniejszym rozcieńczeniu go w innym bazowym oleju do masażu ciała.
Dla gładkiej skóry
Wymieniając zalety kardamonu, warto przy okazji wspomnieć o jego działaniu na skórę — rozgrzewającym, odkażającym i odżywczym. Można na niego trafić w składzie antycellulitowych balsamów i kremów wyszczuplających.
Kardamon jako przyprawa
Kardamon dzięki swojemu aromatowi stosowany jest najczęściej do słodkich wypieków, likierów, czy sałatek owocowych. Pasuje do podkręcenia smaku wypieków z kakao, czekoladą i orzechami. Świetnie współgra z grzanym winem, domowymi nalewkami czy koktajlami. Uzupełnia aromat przypraw takich jak cynamon, goździki i wanilia. Można go również dodawać do herbat czy kawy, popijać z mlekiem i miodem. Doskonale podkreśla smak mięsa kaczki oraz kurczaka. Nasiona kardamonu współgrają z aromatyczną indyjską herbatą oraz kawą.
Zimowa herbata z kardamonem i wanilią — składniki:
Zimowa herbata poprawia nastrój i rozgrzewa, warto ją pić dla relaksu, jak i wtedy, gdy pojawią się pierwsze objawy przeziębienia.
Fot. iStock
- czarna herbata w torebkach lub liściasta
- 1,5 l wrzątku
- pół pomarańczy
- połowa cytryny
- 5 cienkich plasterków imbiru
- 4 nasionka kardamonu
- 1/2 laski wanilii
- 1/2 łyżeczki cynamonu
- 3 gwiazdki anyżu
- miód
Przygotowanie:
- Saszetki herbaty włóż do dzbanka i zalej wrzątkiem — torebki wyjmij, aby herbata nie stała się gorzka.
- Pomarańczę i cytrynę sparz i pokrój w plasterki. Dodaj do dzbanka z herbatą.
- Laskę wanilii przekrój wzdłuż i wyskrob nożykiem nasionka. Dodaj do dzbanka wraz z rozkrojonymi nasionkami kardamonu, cynamonem, anyżem i świeżym imbirem pokrojonym w plastry.
- Posłódź miodem i wymieszaj, odstaw na kilka minut, by herbata nabrała ostatecznego smaku.
