Ból mięśni to dolegliwość znana każdemu. Może pojawiać się często i z wielu powodów. Problem może powodować zwykły uraz lub przeciążenie, jak i stany zapalne oraz poważne choroby. Z czego może wynikać ból mięśni i kiedy warto poszukać pomocy i odwiedzić specjalistę?
Ból mięśni może pojawiać się sam, lub przebiegać z innymi objawami, np. gorączką, bólami stawów, czy złym samopoczuciem. Może mieć charakter skurczowy lub stały, pojawiać się w trakcie lub po aktywności fizycznej, lub niezależnie od niej. Może być umiejscowiony bezpośrednio w mięśniach lub rozlany, promieniować do innych struktur ciała.
Fot. iStock/ Bóle mięśni
Ból mięśni — możliwe przyczyny
Nadwyrężenie mięśni
Nadwyrężenie mięśni jest częstą przyczyną bólu i dotyczy zazwyczaj kilku mięśni lub określonego obszaru ciała, którego mięśnie uległy przeforsowaniu. Równie częste są niegroźne urazy (naciągnięcie lub zwichnięcie), które także wywołują nieco bardziej dokuczliwy ból mięśni.
Ból mięśni a stres
Przewlekły stres to częsta przyczyna problemów. Stres wpływa na organizm, powodując zwiększenie produkcji kortyzolu, hormonu stresu. Kortyzol odpowiada za gotowość do ucieczki lub walki, czyli natychmiastowego działania. W przypadku długotrwałego stresu mięśnie napięte są cały czas, w oczekiwaniu na reakcję, do której nie dochodzi. Stąd bierze się ból mięśniowy, np. po stresującym dniu w pracy. W tym przypadku szczególnie częsty bywa ból mięśni pleców.
Infekcje wirusowe
Ból mięśni o ogólnym charakterze może zwiastować rozwijającą się infekcję wirusową. Najczęściej towarzyszy przeziębieniu i grypie, choć w tym drugim przypadku ból mięśniowy jest bardziej dokuczliwy. Ból wynikający z infekcji wirusowej nie mija nawet w trakcie spoczynku i zazwyczaj towarzyszy mu także wysoka temperatura, kaszel, katar, nadmierne pocenie się.
Fot. iStock/ Bóle mięśni
Ból mięśni a infekcje bakteryjne
Zdarzają się przypadki, w których zwykła bakteryjna infekcja skóry, nieleczona, może przenieść się do sąsiadujących z procesem zapalnym mięśni. Ból mięśni wynikający z tego dotyczy jednej grupy mięśniowej. Towarzyszy mu obrzęk, zaczerwienienie skóry i odczuwanie ciepłoty zainfekowanego miejsca. Może również pojawić się gorączka. Taka sytuacja wymaga leczenia antybiotykami.
Borelioza i choroby pasożytnicze
Borelioza z Lyme również może powodować ból mięśni. Ta odzwierzęca choroba wywoływana jest przez krętki z rodzaju Borrelia, przenoszone przez kleszcze. Choroba nie jest łatwa do zdiagnozowania, ponieważ jej objawy są niespecyficzne i mogą pojawić się nawet wiele lat po ukąszeniu przez kleszcza. Zarówno we wczesnej, jak i późnej boreliozie, mogą towarzyszyć bóle kolan, barków i stawów. Pojawia się także ból mięśniowy. Objawy mogą być bardzo dokuczliwe, utrzymują się przez kilka miesięcy i wielokrotnie nawracają. Ból o charakterze mięśniowym może być również wynikiem innej choroby pasożytniczej, np. włośnicy.
Ból mięśni w zapaleniu wielomięśniowym (PM)
Zapalenie wielomięśniowe to dość rzadka choroba — dotyczy ok. 5 na 1000000 osób. Najczęściej dotyka kobiety między 30. a 50. rokiem życia. W jej przebiegu dochodzi do znacznego osłabienia siły poszczególnych mięśni na skutek przewlekłego stanu zapalnego. Charakterystycznym objawem jest osłabienie mięśni (zwłaszcza pasa barkowego i lędźwiowego), którym może towarzyszyć ból. Choroba może powodować także zapalenie skóry, zmiany w sercu, gardle, krtani, przełyku i w płucach. Przyczyny zapalenia wielomięśniowego wciąż nie są jasne, choć uważa się, że rozwija się ono na drodze mechanizmów autoimmunologicznych.
Ból mięśni a niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy to choroba, na którą zapada ok. 5% dorosłych kobiet i ok. 1% mężczyzn. Najczęściej diagnozuje się je u osób po 60 roku życia. Niedoczynność tarczycy powoduje szereg objawów. Należą do nich m.in.: odczuwanie ciągłego zimna, zmęczenie/senność, niskie ciśnienie tętnicze, zaburzenia miesiączkowania, niepłodność. Aż 80% chorych na niedoczynność tarczycy odczuwa również dolegliwości bólowe ze strony mięśni, którym towarzyszą osłabienie, sztywność i oraz skurcze. Ból może być na tyle dokuczliwy, że powoduje problemy z wchodzeniem po schodach, czy wstawaniem z pozycji siedzącej. Chorzy zauważają u siebie bolesne skurcze mięśni, które narastają po wysiłku fizycznym i przebywaniu w niskich temperaturach. Choroba wymaga zdiagnozowania i wprowadzenia odpowiedniego leczenia.
Fot. iStock/Bóle mięśni
Fibromialgia
Fibromialgia jest schorzeniem, którego przyczyn nie poznano. Wiadomo natomiast, że aż dziesięciokrotnie częściej cierpią z jej powodu kobiety. Choroba jest trudna do rozpoznania, ponieważ jej objawy są niespecyficzne. Osoby nią dotknięte najczęściej skarżą się na przewlekły i uogólniony ból mięśni, bóle stawów i kręgosłupa, odczuwają nadwrażliwość skóry na dotyk. Dolegliwości najmocniej dokuczają rano i trwają przynajmniej 3 miesiące.
Kiedy udać się do lekarza?
Przyczyn bólu mięśni jest naprawdę wiele. Jeśli ból występuje raz na jakiś czas, a przyczyna jest błaha, nie ma się czym martwić. Jednak ból mięśni powinien zaniepokoić, gdy jest silny, pulsujący, piekący i rwący, bez wyraźnej przyczyny. Jeśli nasila się z czasem i promieniuje w inne części ciała, warto skonsultować go z lekarzem. Również gdy pojawią się inne niepokojące objawy, nie ma na co czekać.
