Dni płodne to hasło, które powinna umieć określić każda kobieta. Znajomość własnego ciała jest niezbędna dla jego zrozumienia i wyłapania ważnych sygnałów ze strony organizmu. Umiejętność ta przydaje się nie tylko paniom planującym dziecko, ale także tym, które chcą uniknąć ciąży. Kiedy są dni płodne, jakie są ich objawy i czym jest kalendarz cyklu miesiączkowego?
Wiadomo, że dni płodne to czas w miesiącu, kiedy szansa na zajście w ciążę rośnie. Statystyki mówią, że w każdym cyklu podczas dni płodnych, para bez problemów z płodnością ma 15%-25% szans na poczęcie dziecka. Ale że by trafić na fazę płodności, trzeba wiedzieć, jakimi zasadami rządzi się cykl miesiączkowy.
Dni płodne – kiedy są, kalendarz cyklu miesiączkowego
Cykl miesiączkowy, podzielony na cztery fazy powinien trwać plus minus 28 dni. Liczymy go od pierwszego dnia miesiączki do ostatniego dnia przed ponownym krwawieniem. Mniej więcej w 14 dniu cyklu, kobieta znająca swój organizm, może zauważyć u siebie dni płodne – dlatego warto znać kalendarz cyklu miesiączkowego.
Fot. iStock/dni płodne
Pierwsza faza cyklu, czyli właśnie faza krwawienia miesiączkowego trwa ok. 6 dni, choć tu reguły nie ma. Następuje krwawienie, które wynika ze złuszczenia błony śluzowej macicy, która jest wydalana, jeśli komórka jajowa nie została zapłodniona. Druga faza (faza pęcherzykowa) następuje po zakończeniu krwawienia i trwa od 9 do 11 dni. W tym czasie błona śluzowa macicy regeneruje się, stając się ponownie gotowa na zapłodnioną komórkę jajową. Jednocześnie w jajniku dojrzewają pęcherzyki, a rzadszy śluz sprzyja przetrwaniu plemnikom nawet kilka dni, do czasu jajeczkowania. Trzecia faza to faza owulacyjna, czyli dni płodne, które pojawiają się między 10 a 16 dniem cyklu (najczęściej 14). Ostatnia, czwarta faza lutealna poprzedza krwawienie miesiączkowe. Za ostatni dzień cyklu miesiączkowego uznaje się dzień przed wystąpieniem krwawienia. Cykl menstruacyjny w odniesieniu do płodności można podzielić na można fazę względnej niepłodności, fazę płodności oraz fazę niepłodności bezwzględnej.
Dni płodne – objawy
Dni płodne i ich objawy występują kilka dni przed owulacją i po owulacji, poza nimi kobieta ma niewielkie szanse zajścia w ciążę. Do spotkania komórki jajowej z plemnikiem musi dojść w ciągu 12 godzin od jajeczkowania. Po tym czasie niezapłodniona komórka obumiera i zostaje wydalona. Dni płodne ich objawy dość prosto rozpoznać, szczególnie, gdy kobieta zna swój organizm.
Fot. iStock
Dni płodne powodują, że śluz staje się przezroczysty i śliski, kojarzący się z rozciągliwym białkiem jaja kurzego. Jego obecność powoduje uczucie wilgoci w pochwie i może zaistnieć konieczność noszenia wkładek higienicznych, by chronić bieliznę i zapewnić komfort. Taki śluz ma ułatwić podróż plemnikom do komórki jajowej. Kobiety często obserwują u siebie także inne objawy fazy płodnej. Może pojawić się zmiana temperatury ciała, ból i tkliwość piersi, rzadziej plamienie owulacyjne i bóle z jednego jajnika. Częstą oznaką tego, że nadeszły dni płodne u kobiety jest zwiększone libido, czyli ochota na seks. Kobiety często podkreślają, że w trakcie owulacji promienieją, mają doskonały nastrój, ładną skórę i błyszczące włosy, co jest zasługą estrogenów.
Dni płodne – jak określić szanse na zajście w ciążę?
By wiedzieć, kiedy kobieta ma największą szansę zajścia w ciążę, należy cykl miesiączkowy zapisywać regularnie w kalendarzyku. Jeśli komórka jajowa nie zostanie zapłodniona w ciągu 24 godzin od opuszczenia jajnika, obumiera i jest wydalana w trakcie miesiączki. Plemniki mogą przetrwać w drogach rodnych maksymalnie 5-6 dni, dlatego wiele par współżyje ze sobą regularnie na kilka dni przed owulacją, by zwiększyć swoje szanse.
Fot. iStock
Znajomość kolejnych faz cyklu miesiączkowego, obserwacja śluzu i poranny pomiar temperatury ciała (najpierw spada, później delikatnie wzrasta) pozwoli wyłapać, kiedy następują dni płodne i podnieść szansę na zapłodnienie. Ten sam kalendarz na dni płodne jest także przydatny, gdy kobieta nie chce zajść w ciążę, a nie stosuje innych metod antykoncepcji.
Warto wiedzieć, że w przypadku gdy:
- cykl miesiączkowy trwa 28 dni – komórka jajowa opuszcza jajnik w 14-go dniu cyklu;
- kiedy kobieta ma dłuższy cykl – dni płodne mają miejsce odpowiednio później;
- pojawiają się nieregularne i zbyt krótkie cykle poniżej 25 dni, należy skonsultować się z lekarzem ginekologiem.
Dni płodne przed okresem
Jeżeli nie doszło do zapłodnienia podczas owulacji, zaczyna się okres tzw. niepłodności bezwzględnej, mniej więcej około 10 dni przed spodziewaną miesiączką. Dni płodne przed okresem zazwyczaj nie następują, podobnie jak podczas miesiączki, ale ta reguła dotyczy jedynie pań z regularnym cyklem. Jeżeli kobieta cierpi z powodu cykli nieregularnych lub krótkich, nie ma stuprocentowej pewności, że do ciąży w tym czasie nie dojdzie. Warto pamiętać, że silny stres, podróże, czy różne infekcje lub choroby mogą wpływać na przesunięcie w czasie dni płodnych i bezpłodnych.
Dni płodne a testy owulacyjne
Bardzo pomocne w określeniu, kiedy wypadają dni płodne, są testy owulacyjne. Testy owulacyjne wykrywają w warunkach domowych wzrost stężenia hormonu LH (hormonu gonadotropowego) w moczu kobiety. Stężenie hormonu LH wzrasta gwałtownie mniej więcej na maksymalnie dwa dni przed owulacją. Wtedy też szanse na zajście w ciążę są największe. Wykonuje się je podobnie do domowych testów ciążowych, zanurzając w moczu lub zakrapiając nim test. Na teście powinny widnieć dwa paski. Pierwszy z nich, to pasek testowy, który pojawia się, gdy test został wykonany prawidłowo. Drugi pasek wskazuje stężenie hormonu – intensywny kolor oznacza wysoki poziom lutropiny. Kolor wyblakły oznacza że dni płodne jeszcze nie nadeszły lub jest już po owulacji. Inny powód to zbyt mocne rozcieńczenie moczu prze dużą ilość przyjętych płynów. Zawsze należy przestrzegać zaleceń producenta testu, by wynik był prawdziwy.
Fot. iStock
Testy owulacyjne nie są polecane kobietom cierpiącym na PCOS, dając pozytywny wynik na obecność hormonu mimo braku owulacji. Na rynku dostępne są różnego typu testy owulacyjne, których wynik należy potraktować jako cenną wskazówkę, kiedy występują dni płodne, ale nie jako gwarancję zajścia w ciążę. Gdyby mimo dłuższego czasu starań i obliczania dni płodnych, do oczekiwanej ciąży nie doszło, konieczna jest wizyta u ginekologa.
