Papryka jest warzywem smacznym, w dodatku ma wiele właściwości dla zdrowia. W kuchni ma wiele zastosowań, więc sięgajmy po nią jak najczęściej. A że wczesna jesień to czas, w którym świeżej papryki jest pod dostatkiem, warto o niej pamiętać. Czym się różni od siebie papryka czerwona, zielona, żółta i dlaczego warto dodawać do potraw ostre papryczki?
Papryka — królowa różnorodności
Papryka przywędrowała do Europy z Ameryki i zagościła tu na stałe. Trudno sobie wyobrazić, że mogłoby jej nie być. W różnych kolorach, o charakterystycznym smaku doskonale nadaje się do surówek, dań z patelni, zup, na kanapki czy do zapiekania. Można z niej także przyrządzać przetwory takie jak np. papryka marynowana.
Papryka należy do rodziny warzyw psiankowatych, do której należy m.in. pomidor. Zazwyczaj czerwona, zielona i żółta, może mieć także kolor biały, pomarańczowy i fioletowy, zawsze jednak ma charakterystyczne mięsiste ścianki o pustych komorach. Papryka, w zależności od rodzaju, może mieć różną wielkość oraz nieco inny kształt, może być żebrowana lub gładka. Także jej smak może się różnić. W kuchni zastosowanie znalazła duża papryka słodka oraz drobnoowocowa, o ostrym, palącym smaku.
Fot. iStock
Papryka — właściwości
Papryka swój aromat i smak zawdzięcza olejkom eterycznym. Nie brakuje w niej działającego przeciwnowotworowo likopenu (najwięcej w czerwonych odmianach), flawonoidów, oraz rutyny, która wzmacnia naczynka krwionośne. Łagodne odmiany papryki dbają o wygląd skóry, paznokci i włosów, poprawiają wzrok, wzmacniają naczynia krwionośne, regulują ciśnienie krwi, poprawiają kondycję układu nerwowego, kości i mięśni. Znajdziemy w niej prowitaminę A, witaminę E, zwaną także witaminą młodości, witaminy z grupy B, które regulują pracę układu nerwowego. Papryka jest rewelacyjnym źródłem witaminy C — jest jej tu aż 5 razy więcej, niż w cytrynie. Nie brakuje w niej także składników mineralnych, takich jak potas, wapń, magnez i żelazo. Ostre odmiany papryki (chili, pepperoni) swój piekący smak zawdzięczają obecności kapsaicyny, której najwięcej jest w pestkach oraz białych błonkach papryki.
O czym świadczy kolor papryki?
Kolor papryki w głównej mierze zależy od stopnia jej dojrzałości. Im bardziej dojrzała, tym intensywniej czerwona i o nieco innych właściwościach.
Fot. iStock
Czerwona papryka — zawiera wysoką zawartość beta-karotenu (prowitaminy A), która wpływa na funkcjonowanie narządu wzroku, kondycję skóry, włosów i paznokci. Już 100 g czerwonej papryki zaspokaja nawet 70% zapotrzebowania człowieka na witaminę A.
Zielona papryka — jest najmniej kaloryczna, ponieważ w 100 g ma jedynie 27 kcal. Jedna zielona papryka zaspakaja 25% dziennego zapotrzebowania na kwas foliowy, regulujący pracę układu nerwowego i wpływający na procesy krwiotwórcze. Z tego powodu polecana jest kobietom planującym dziecko i ciężarnym.
Żółta papryka — jest cennym źródłem luteiny i zeaksantyny (przeciwutleniacze), które chronią siatkówkę oka przed wolnymi rodnikami, a co za tym idzie, wspierają dobre widzenie. Żółty rodzaj papryki obfituje m.in. w witaminę B6, która pomaga spalić tłuszcz, reguluje ciśnienie krwi, pracę serca, łagodzi objawy napięcia przedmiesiączkowego, zapobiega chorobom skóry.
Fot. iStock
Ostra papryka a odchudzanie
Ostre papryczki takie jak chili, pepperoni, jalapeno czy habanero mogą pomóc w procesie odchudzania. Swój piekący smak zawdzięczają obecności kapsaicyny, której najwięcej jest w pestkach oraz białych błonkach. Obecność kapsaicyny powoduje podniesienie temperatury ciała oraz wydzielanie do układu krwionośnego adrenaliny. To wpływa na przyspieszenie przemiany materii i spalania tłuszczu, oraz zwiększa uczucie sytości, co zapobiega przejadaniu się. Co ciekawe, w badaniach na myszach stwierdzono, że kapsaicyna zmniejsza produkcję cholesterolu w wątrobie i jego stężenia we krwi. Oczywiście nie można założyć, ze zjedzenie kilku papryczek rozwiąże cały problem, ale należy to raczej potraktować jako dodatek do diety i ćwiczeń.
Ostra papryka pomaga w walce z infekcjami, a także oczyszcza drogi oddechowe, działając rozgrzewająco i drażniąco na błony śluzowe. Oczyszczenie nosa po ostrej potrawie z papryczką będzie łatwiejsze.
Fot. iStock / chili
Kto nie powinien jeść papryki?
Papryka, mimo wielu zalet, nie każdemu jest zalecana. Jeśli ktoś ma wyjątkowo delikatny układ pokarmowy, nie powinien na pewno sięgać po jej ostre odmiany, aby uniknąć podrażnienia żołądka. Nie zaleca się ich także osobom starszym i dzieciom. Poza tym papryki powinni unikać chorzy na refluks oraz osoby cierpiące na choroby błony śluzowej żołądka i dwunastnicy.
