Dieta wątrobowa - przepisy, zasady, co jeść?

Dieta wątrobowa przy leczeniu różnych schorzeń wątroby jest nieodzownym elementem terapii. Niezależnie od tego, czy chodzi o zapalenie wątroby czy uszkodzenie, dieta wątrobowa odciąża ten organ. Zmiana nawyków żywienia pomaga załagodzić przykre objawy takie jak wzdęcia, uczucie pełności czy problemy trawienne.

Wątroba to największy organ, który pełni istotną rolę w wielu procesach życiowych. Wątroba umożliwia metabolizm substancji odżywczych, magazynuje witaminy i żelazo, trawi tłuszcze, neutralizuje toksyny, bierze udział w syntezie białek krwi, wpływa na gospodarkę hormonalną. Gdy z wątrobą zaczyna dziać się coś niedobrego, pojawiają się sygnały takie jak: niestrawność, wzdęcia, nudności, jadłowstręt, gorączka oraz dyskomfort i bóle w okolicy prawego podżebrza, apatia czy zmęczenie. A ponieważ nie da się żyć bez sprawnej wątroby, należy zacząć działać jak najszybciej, by ją odciążyć. Pocieszające jest to, że ma ona możliwość regeneracji, co w wielu przypadkach udaje się dzięki wprowadzeniu istotnych zmian w diecie. Temu właśnie służy dieta wątrobowa. Zanim jednak zmiany zostaną wprowadzone, zalecenia dietetyczne należy skonsultować z lekarzem lub dietetykiem.

Dieta wątrobowa – zasady ogólne

Dieta wątrobowa zalecana jest przy schorzeniach wątroby, trzustki, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Ma ona ściśle określone zasady, których należy przestrzegać, by jej stosowanie przyniosło oczekiwany rezultat. Posiłki powinny być lekkostrawne, z ograniczeniem tłuszczu, ale pożywne i smaczne, by dieta stosowana była z chęcią, przez długi czas.

kaloryczność diety należy dostosować do stanu odżywienia (otyłość, prawidłowa masa ciała, niedożywienie);
należy regularnie spożywać od 4 do 6 niewielkich posiłków, w odstępach co 3-4 godziny. Ostatni posiłek spożywaj 2-3 godziny przed snem;
sięgaj po produkty świeże, nieprzeterminowane lub nadpsute – toksyny, które zawierają, mimo odcięcia zepsutej części, bardzo szkodzą wątrobie;
wyklucz z diety żywności wysokoprzetworzoną, z wysoką zawartością konserwantów i barwników.
zrezygnuj z węglowodanów prostych, np. kremów, lodów, tłustych ciast i pączków, przemysłowych wyrobów cukierniczych;
wyklucz z diety alkohol, odstaw mocną kawę i herbatę, napoje gazowane, napoje typu cola;
przestrzegaj dziennej zalecanej ilości soli, czyli 5 g (mała płaska łyżeczka). Nie dosalaj potraw, odstaw słone przekąski i dania fast food;
zrezygnuj z ostrych przypraw – papryki chili, curry, pieprzu;
odstaw musztardę, sosy na śmietanie i zasmażkach, majonez;
wypijaj codziennie ok. 2 l płynów, pij słabą herbatę, kompoty owocowe, rozcieńczone soki owocowe i warzywne.

Dieta wątrobowa - przepisy, zasady, co jeść

Fot. iStock

Dieta wątrobowa – produkty polecane i zakazane

Dieta wątrobowa – tłuszcze

Jeśli chodzi o tłuszcze, dieta wątrobowa zaleca ograniczenie ich spożywania. Szczególnie odradza się spożywanie tłuszczów zwierzęcych, np.: tłustych mięs i wędlin, smalcu, słoniny, boczku, kaszanki, pasztetowej, parówek, mielonek, konserw. Należy unikać tłustej wołowiny i wieprzowiny, baraniny, mięsa z kaczki, gęsi, ryb smażonych i wędzonych. Zalecana jest rezygnacja z mięsa smażonego, w panierce.

Dieta wątrobowa zaleca stosowanie niewielkich ilości tłuszczów roślinnych (olej rzepakowy, sojowy, oliwa z oliwek). Warto dodawać je do sałatek i surówek, ponieważ obecne w nich tłuszcze ułatwiają wchłanianie magazynowanych w wątrobie witamin A, D, E, K. Można sięgać także po mięso mięso z kurczaka, indyka, cielęcinę, chudą wołowinę, mięso z królika, wędliny drobiowe, polędwice, szynki bez widocznego tłuszczu, ryby z rusztu, pieczone w piekarniku. Włączenie ryb do diety jest ważne, ponieważ dostarczają one tłuszcze omega-3, które obniżają stężenie szkodliwych dla wątroby trójglicerydów.

Dieta wątrobowa – nabiał

Odpowiednia ilość białka w diecie sprzyja regeneracji komórek wątroby. Dieta wątrobowa zaleca stosowanie produktów mlecznych, takich jak: chude mleko, odtłuszczone jogurty, kefir, zsiadłe mleko, chude sery twarogowe, maślanka, odtłuszczone serki homogenizowane.

Odradza się natomiast sięganie po pełnotłuste mleko, ser biały, tłuste serki homogenizowane, sery żółte i topione, sery pleśniowe, ser feta, śmietanę.

Dieta wątrobowa – produkty zbożowe

Dieta wątrobowa zaleca sięganie po lekkostrawne produkty. Zaliczamy do nich: pieczywo jasne, pszenne, sucharki, biszkopty, płatki owsiane, kukurydziane, ryż biały, cienki makaron, kasza manna i kuskus. Należy unikać nadmiaru błonnika w diecie – niewskazane są ciężkostrawne produkty pełnoziarniste, takie jak: pieczywo razowe, grube kasze (gryczana, pęczak).

Fot. iStock

Dieta wątrobowa – warzywa i owoce

Dieta wątrobowa zaleca włączenie do diety warzyw gotowanych takich jak: marchew, kalafior, buraki, dynia, szpinak, kabaczek, fasolka szparagowa, ziemianki gotowane, w postaci puree. Na surowo można jeść zieloną sałatę, pomidory bez skórki. Jeśli chodzi o owoce, można sięgać po dojrzałe, bez skórki i pestek, po obróbce cieplnej. Najlepsze są pieczone lub gotowane, jabłka, morele, brzoskwinie, przecier z maliny, porzeczki, czarnych jagód.

Zdecydowanie należy unikać warzyw wzdymających, powodujących problemy trawienne: warzywa kapustne, cebula, szczypior, papryka, ogórki, rzodkiewki, nasiona roślin strączkowych. Nie zaleca się jedzenia owoców takich jak: gruszki, śliwki, czereśnie, agrest, a także owoców suszonych i orzechów.