Objawy raka jelita grubego mogą pojawiać się w różnych stopniach zaawansowania choroby. Niestety najczęściej wykrywane one są zbyt późno, czego konsekwencją są niepomyślne rokowania u pacjentów. Objawy raka jelita grubego zazwyczaj są dość subtelne i łatwe do zignorowania. Warto wiedzieć, na co zwracać szczególną uwagę, i co zrobić, jeśli pojawiają się niepokojące sygnały.
Rak jelita grubego
Na raka jelita grubego są narażeni zarówno mężczyźni, jak i kobiety, zazwyczaj po 50 roku życia. Tego rodzaju nowotwór rzadko diagnozowany bywa u osób poniżej 40 roku życia, ale błędem jest zakładać, że młodszych osób ta choroba nie dotyczy. Rak jelita grubego pojawia się coraz częściej. Tłumaczy się to złymi nawykami żywieniowymi, czyli przewagą w diecie jedzenia wysokoprzetworzonego, niezdrowego, bez odpowiedniej ilości błonnika i antyoksydantów. Do tego dochodzi brak odpowiedniej ilości ruchu, a także niechęć do wykonywania badań profilaktycznych, które w wielu przypadkach ratują życie.
Fot. iStock
Istnieje także kilka czynników, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia tego nowotworu. Do najbardziej narażonych osób należą pacjenci z chorobą Leśniowskiego i Crohna, oraz chorujący na wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Ryzyko wystąpienia raka jelita jest większe także u osób otyłych, palących papierosy, oraz tych, u których zdiagnozowano polipy obecne w jelicie grubym. Istnieje także pewna pula genetycznych uwarunkowań, które mogą sprzyjać rozwojowi raka jelita grubego, a ilość zachorowań związana z genetyką wynosi od 15 do 30% wszystkich przypadków. Aby uniknąć najgorszego, warto pamiętać o badaniach profilaktycznych, a także być wyczulonym na objawy raka jelita, które mogą manifestować się różnie, czasem w niepozorny sposób.
Objawy raka jelita grubego
Na początku rozwoju choroby sygnały mówiące o tym, że coś dzieje się nie tak, jak powinno, są bardzo subtelne. Objawy raka jelita grubego uzależnione są od stopnia zaawansowania nowotworu, a także jego lokalizacji w jelitach. Rak może rozwinąć się w kątnicy, wstępnicy, poprzecznicy, zstępnicy, lub odbytnicy, a każda z tych lokalizacji może powodować nieco inne objawy.
Pierwsze objawy raka jelita grubego:
- wzdęcia i bóle brzucha, które najczęściej składane są na karb stresującego trybu życia, czy po prostu niezdrową dietą;
- skurcze brzucha;
- naprzemienne zaparcia i biegunki.
Fot. iStock
Objawy raka jelita grubego w stopniu zaawansowanym:
- obecność krwi w stolcu, która najczęściej składana jest na karb hemoroidów;
- krwawienie z odbytnicy;
- obecność wydzieliny śluzopodobnej z odbytu;
- problemy z oddaniem stolca;
- nietrzymanie stolca i/lub gazów;
- ból w okolicy odbytu i miednicy;
- świąd w okolicy odbytu;
- odczuwanie dyskomfortu podczas siedzenia;
- zmiana rozmiaru stolca;
- pojawienie się stolców wąskich, w kształcie ołówka — co zazwyczaj bywa efektem upośledzenia drożności jelita przez rozrost guza;
- w zaawansowanej chorobie w badaniu per rectum (przez odbytnicę) wyczuwalny może być guz;
- występowanie gorączki bez wyraźnego powodu;
- anemia — może się pojawiać ze względu na możliwe krwawienia z guza;
- osłabienie, brak apetytu i utrata masy ciała — dzieje się tak, gdy nowotwór jest zaawansowany i prowadzi to do wyniszczenia organizmu osoby chorej.
Jeśli objawy raka jelita grubego pojawią się, powinny od razu zaniepokoić i skłonić do wizyty u lekarza. Być może przyczyna problemów jest bardziej błaha, ale to może stwierdzić jedynie specjalista. Rak jelita grubego jest trudnym do leczenia nowotworem, ponieważ daje przerzuty do płuc, wątroby, węzłów chłonnych, a nawet kości i mózgu. To z kolei powoduje, że objawy raka jelita grubego mogą być w danym momencie choroby trudne do skojarzenia akurat z rakiem jelit, np. obecność płynu w jamie otrzewnej, powiększenie wątroby i żółtaczka, powiększenie lokalnych węzłów chłonnych.
Fot. iStock
Objawy raka jelita grubego a badania
Jeśli ktoś zaobserwuje u siebie możliwe objawy raka jelita grubego, powinien jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Specjalista może wykonać lub zlecić wykonanie różnych badań umożliwiających postawienie właściwej diagnozy. Do podstawowego badania należy badanie przedmiotowe brzucha per rectum. Podczas niego lekarz wprowadza palec do kiszki stolcowej i bada dolną część odbytnicy. Dzięki temu prostemu badaniu można wyczuć obecność guza w tej części jelita grubego. Dodatkowo pacjent z podejrzeniem raka jelita grubego może zostać poddany kolonoskopii (wziernikowaniu całego jelita grubego), która umożliwia m.in. pobranie materiału do badania histopatologicznego ewentualnej zmiany.
Można również wykonać badanie antygenu karcynoembrionalnego (CEA) we krwi. Badanie to pozwala na oznaczenie stężenia markera pojawiającego się przy nowotworach jelita grubego.
Powyższe badania pozwalają na określenie lokalizacji, rodzaju guza oraz stopnia jego zaawansowania. Prawidłowa diagnoza umożliwia dobranie leczenia do indywidualnego przypadku pacjenta.
Profilaktyka raka jelita grubego
Nie warto jednak czekać na to, aż pojawią się pierwsze objawy raka jelita grubego. Należy zadbać o swoje zdrowie tak, by obniżyć ryzyko rozwoju nowotworu. Niezwykle ważna jest profilaktyka, rozumiana nie tylko jako regularne kontrole u lekarza oraz wykonywanie badań profilaktycznych (per rectum i kolonoskopii). Równie ważny jest zdrowy styl życia, stosowanie diety dostarczającej odpowiednią ilość kalorii, włączenie do niej większej ilości warzyw i owoców. Aby obniżyć ryzyko rozwoju raka, należy dbać o regularną aktywność fizyczną i rzucenie palenia.
źródło: www.mp.pl,zwrotnikraka.pl,onkologia.org.pl
