Go to content

Rak jelita grubego – choruje na niego coraz więcej osób. Jak rozpoznać objawy?

Rak jelita grubego - objawy, przerzuty, rokowania
Fot. iStock

Rak jelita grubego to nowotwór, na który choruje coraz więcej osób. Statystyki mówią, że jest to trzeci co do częstości występowania nowotwór złośliwy u mężczyzn, a drugi u kobiet. Niestety nieznajomość lub ignorowanie objawów choroby wpływa na pogarszające się dla nas statystyki. Warto wiedzieć, co to jest rak jelita grubego, jakie daje objawy i przerzuty, jakie są rokowania w jego przypadku.

Rak jelita grubego może się rozwijać w obrębie jednej z części jelita grubego (kątnicy, wstępnicy, poprzecznicy, zstępnicy lub odbytnicy). Według statystyk choroba pojawia się coraz częściej. Tendencja do zachorowań na raka jelita grubego rośnie, a przyczynę tego można upatrywać w fatalnych nawyków żywieniowych i biernym trybie życia oraz unikaniu badań profilaktycznych.

Rak jelita grubego - objawy, przerzuty, rokowania

Fot. iStock

Rak jelita grubego – przyczyny  

Przyczyn wystąpienia nowotworu jest jednak więcej, i nie na wszystkie mamy wpływ. Szczególnie predysponowani do rozwoju choroby są osoby, które w rodzinie miały już jej przypadki, cierpiące na chorobę Leśniowskiego i Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Ryzyko wystąpienia raka jelita grubego zwiększa się u osób otyłych, palaczy papierosów, oraz z polipami w jelicie grubym. Im wyższy wiek, tym więcej zdiagnozowanych zachorowań, ponieważ rak jelita grubego rozwija się w utajeniu latami. Rak jelita grubego rzadko pojawia się u osób przed 40 rokiem życia, a większość przypadków choroby rozpoznaje się u pacjentów powyżej 50 roku życia.

Trzeba przy tym wspomnieć, że najczęściej wina zachorowania leży po stronie trybu życia pacjenta. Ilość zachorowań genetycznych  szacowana jest jedynie na 15 % – maksymalnie 30% wszystkich przypadków choroby. Około 5% wszystkich zachorowań na nowotwory jelita grubego to nowotwory występujące rodzinnie jako tzw. zespół Lyncha. Około 0,5–1% zachorowań powoduje mutacja genu APC.

Rak jelita grubego – objawy 

Rak jelita grubego może dawać różne objawy, z początku bardzo niespecyficzne. We wczesnym stadium nowotworu może nie dziać się nic niepokojącego, lub mogą pojawiać się bóle brzucha, a także wzdęcia, które zazwyczaj składane są na karb zwykłych dolegliwości trawiennych. Ten stan może trwać długo, bowiem choroba rozwija się powoli. Wraz z postępem choroby pojawiają się objawy inne, bardziej specyficzne, sugerujące problem z jelitami lub przewlekłym stresem.

Rak jelita grubego - objawy, przerzuty, rokowania

Fot. iStock

W zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz lokalizacji nowotworu rak jelita grubego może powodować następujące objawy:

  • krwawienie z odbytnicy,
  • obecność krwi w stolcu po defekacji – często traktowane jako objaw żylaków odbytu (hemoroidów),
  • naprzemienne występowanie zaparć i biegunek,
  • uporczywe biegunki,
  • zmiana w kształcie i rozmiarach stolca –  często pojawia się „stolec ołówkowaty”. Wynika on z ograniczenia światła jelita i upośledzenie jego drożności, spowodowane naciekiem nowotworu.
  • ból i skurcze brzucha,
  • bezskuteczne parcie na stolec (nie udaje się go oddać),
  • anemia – anemia może wynikać z krwawienia z guza do światła jelita grubego, które bywa powolne i niełatwe do zauważenia,
  • występowanie gorączki o niejasnej przyczynie,
  • osłabienie, brak apetytu i utrata masy ciała – te objawy pojawiają się już, gdy choroba jest bardzo zaawansowana –  komórki nowotworowe zużywają energię potrzebną do funkcjonowania organizmu, co powoduje utratę wagi.

Gdy tylko pojawiają się niepokojące objawy, chory powinien skorzystać z wizyty u lekarza i wykonania badań diagnostycznych jelita grubego. Im wcześniej wykryty nowotwór jelita grubego, tym większe szanse na wyleczenie choroby.

Rak jelita grubego – przerzuty

Zaawansowany rak jelita grubego daje przerzuty. Nowotwór rozsiewa się drogą krwionośną lub limfatyczną. Przerzuty najczęściej pojawiają się w wątrobie, płucach, węzłach chłonnych, kościach i mózgu. Regułą jest tu, że rozsiana forma nowotworu daje dodatkowe objawy uzależnione od lokalizacji przerzutów.

Rak jelita grubego - objawy, przerzuty, rokowania

Fot. iStock

Rak jelita grubego – rozpoznanie 

Lekarze mają do dyspozycji różne metody diagnostyczne, które pozwalają określić, z czym pacjent ma do czynienia:

  • Badanie przedmiotowe brzucha per rectum. – Lekarz wprowadza palec do kiszki stolcowej i bada dolną część odbytnicy. To pozwala wyczuć część guzów w tej części jelita grubego;
  • U kobiet badanie dodatkowo przeprowadza się przez pochwę. – w przypadku nacieku ściany odbytnicy;
  • Badanie endoskopowe – rektoskopia (bada odbytnicę i esicę), fiberosigmoidoskopia (bada odbytnicę, esicę i części okrężnicy), lub kolonoskopia (bada   całe jelito grube aż łączenia z jelitem cienkim);
  • Histopatologiczne – bada się materiału pobrany w trakcie badania endoskopowego;
  • Badanie antygenu karcynoembrionalnego (CEA) we krwi. – Pozwala ono oznaczyć stężenie markeru typowego dla rozwoju nowotworów jelita grubego. Zazwyczaj wykorzystuje się je do stwierdzenia wznowy procesu nowotworowego.
  • Wlew kontrastowy jelita grubego – jeśli istnieje takie wskazanie. Podczas badania wprowadza się do światła jelita grubego powietrze oraz środka kontrastowy i wykonuje szereg zdjęć rentgenowskich.

Rak jelita grubego – leczenie i rokowania

Leczenie raka jelita grubego z powodu zbyt później diagnozy nie przynosi dobrych rezultatów. Największa szansa na wyzdrowienie pojawia się u pacjentów, u których nie ma przerzutów odległych i sąsiednich. Im później wykryta choroba, tym gorsze rokowania. Podstawą leczenia nowotworu jelita grubego jest chirurgia. Często, by leczenie operacyjne przyniosło lepsze efekty, kojarzy się je z chemioterapią, radioterapią albo radiochemioterapią. Ostateczny przebieg leczenia uzależniony jest od lokalizacji i stopnia zaawansowania nowotworu.

Rak jelita grubego – w jego przypadku rokowania nie są najlepsze, ponieważ nowotwór rozpoznawany jest najczęściej w stadium zaawansowanym. Wg danych z 2010 roku, w Polsce odsetek względnych 5-letnich przeżyć w tym przypadku wynosił ok. 44%.


źródło: www.mp.pl,zwrotnikraka.pl,onkologia.org.pl