Osoby wysoko wrażliwe (WWO) – mówi się o nich, że czują więcej niż inni, co bywa zarówno błogosławieństwem jak i przekleństwem. Kim są osoby wysoko wrażliwe i co je charakteryzuje? Odpowiedz na proste pytania i sprawdź, czy również się do nich zaliczasz.
Kim są osoby wysoko wrażliwe?
Osoby wysoko wrażliwe (WWO, highly sensitive person, supersensitivity) odczuwają docierające do nich bodźce mocniej niż przeciętne osoby. Mają delikatniejszy system nerwowy, który intensywnie odbiera sygnały z otoczenia, mocniej je przetwarza, co powoduje silniejsze i dłużej trwające pobudzenie i reakcje. Kiedyś uważano, że wysoka wrażliwość związana jest z byciem introwertykiem, ale badania wykazały, że aż 30% WWO to ekstrawertycy.
Osoby wysoko wrażliwe stanowią mniejszość w porównaniu do osób „przeciętnie wrażliwych”, gdyż stanowią od 15 do 20% populacji. Czyni je to wyjątkowymi, choć ta wyjątkowość bywa jednocześnie bywa zaletą, jak i problemem. Zdolność do intensywniejszego odczuwania i dostrzegania lepiej przygotowuje do radzenia sobie z różnymi sytuacjami. Ta wrażliwość i uważność mogły być niegdyś cechami pomocnymi w przetrwaniu. Ma to jednak i złe strony, ponieważ związane jest z nadmiernym obciążeniem układu nerwowego.
Fot. iStock
Osoby wysoko wrażliwe a badania
Przeprowadzono badania, które wykazały pewne różnice w pracy mózgu osoby wysoko wrażliwej i przeciętnie wrażliwej. W efekcie wykazano, że podczas wykonywania zadań wymagających dostrzegania szczegółów u WWO dochodzi do większego pobudzenia w obszarach mózgu odpowiedzialnych za analizowanie danych na głębszym poziomie.
U osób wysoko wrażliwych dochodzi również do większej aktywności neuronów lustrzanych, istotnych dla odczuwania empatii czy naśladowania. Pokazało to badanie, w którym wykorzystano zdjęcia radosnych, smutnych lub neutralnych twarzy osób bliskich i nieznajomych. U osób wysoko wrażliwych większa aktywność neuronów lustrzanych pojawiła się nie tylko na widok twarzy znanych im osób, ale także podczas oglądania zdjęć nieznajomych.
Czym charakteryzują się osoby wysoko wrażliwe?
Osoby wysoko wrażliwe charakteryzują pewne cechy, które pozwalają je odróżnić od osób przeciętnie wrażliwych.
- Wykazują tendencję do głębokiego przetwarzania informacji. Długo rozmyślają nad tym, co np. zobaczyły czy doświadczyły, mają trudność z odłożeniem tego na bok, wnikliwie analizują szczegóły;
- łatwo ulegają przestymulowaniu — przytłoczeni bodźcami czują wyczerpanie;
- cechuje je reaktywność emocjonalna i empatia. Dzięki towarzyszącym im emocjom WWO reagują na to co jest ważne, wiedzą, na co zwrócić uwagę, co trzeba zapamiętać;
- są wrażliwe na subtelne bodźce — wyłapują więcej szczegółów niż ludzie o mniejszej wrażliwości.
Fot. iStock
Bycie osobą wysoko wrażliwą ma swoje zalety
Osoby wysoko wrażliwe są mistrzami uważności i empatii, nie przechodzą obojętnie obok krzywdy innego człowieka lub zwierzęcia. Ich działania są odpowiedzialne, ponieważ dużo analizują i rzadko podejmują pochopne decyzje. Są sumienne podczas wykonywania zadań, wyczulone na szczegóły, które mogą zostać pominięte przez innych.
Nie brakuje jednak i wad bycia WWO
Osoby wysoko wrażliwe bywają bardziej nerwowe, silniej odczuwają stres, czasem lęk, który może blokować przed działaniem. W warunkach niesprzyjających (np. w hałasie) bywają drażliwe, nie mogą skupić się na zadaniu. Narażenie na nadmiar bodźców powoduje u nich zmęczenie i chęć wycofania się w spokojne miejsce. WWO bywają również niesprawiedliwie oceniani jako zbyt przewrażliwieni na własnym punkcie.
Osoby wysoko wrażliwe — test
Na podstawie publikacji psycholog Elaine Aron stworzono testy, które pozwalają określić, czy dana osoba rzeczywiście jest WWO. W poniższych pytaniach udzielenie 13 lub więcej odpowiedzi twierdzących (TAK), może świadczyć o tym, że osoba wykonująca test jest wysoko wrażliwa.
Fot. iStock
1. Te same rzeczy powodują u ciebie reakcję głębszą i bardziej intensywną, niż w przypadku innych osób.
2. Jako pierwsza wyłapujesz niuanse i nawet minimalne zmiany w otoczeniu.
3. Nie masz cierpliwości do hałasu, przykrych zapachów lub ostrego światła — podobne bodźce szybko cię meczą.
4. Często czujesz, że potrzebujesz przerwy od towarzystwa innych ludzi.
5. Jesteś dość wrażliwa na ból.
6. Kofeina działa na ciebie wyjątkowo pobudzająco.
7. Niespodziewane bodźce (np. nagły głośny dźwięk) sprawiają, że aż podskakujesz.
8. Nie jesteś „wielozadaniowcem”, nie lubisz robienia kilku rzeczy naraz, męczy cię to i powoduje, że zaczynasz się gubić.
9. Natłok zadań do zrobienia „na już” powoduje panikę.
10. Nie lubisz być obserwowana przez innych gdy coś robisz, odczuwasz dyskomfort, zaczynasz tracić pewność siebie i popełniasz błędy.
11. Unikasz oglądania filmów czy obrazów pełnych przemocy.
12. Nie lubisz zmian, przystosowanie do nich sprawia ci problem.
13. Drażni cię i męczy, kiedy wokół dzieje się zbyt wiele.
14. Odczuwanie głodu powoduje problem z koncentracją, osłabienie, bóle głowy.
15. Intensywnie analizujesz i rozkładasz na części pierwsze to, co cię spotkało.
16. Jesteś empatyczna, współodczuwasz z innymi ludźmi, rozumiesz ich emocje.
17. Dotykają cię emocje innych osób lub bohaterów filmów i książek.
18. Kontakt z naturą i sztuką porusza twoją wrażliwość.
19. Masz bogate życie wewnętrzne.
20. Nie potrafisz odnaleźć się w bałaganie i chaosie.
21. Unikasz konfliktów, nie przepadasz również za konfrontacją.
22. Zanim zdecydujesz się na jakieś działanie, najpierw mocno zastanawiasz się nad nim.
23. Byłaś uważana za dziecko nieśmiałe lub nadwrażliwe.
24. Słyszałaś, że nie powinnaś się tak wszystkim przejmować, lub zalecano ci bycie silniejszą.
25. Potrzebujesz sporo czasu na podjęcie decyzji i wypominasz sobie, gdy okaże się ona niewłaściwa.
Jeśli jesteś osobą wysoko wrażliwą…
Gdy podejrzewasz, lub po wykonaniu testu jesteś przekonana, że WWO dotyczy ciebie, pamiętaj, że bycie osobą wysoko wrażliwą, mimo pewnych wad, ma także swoje zalety. Jeśli chcesz wiedzieć jak ułatwić sobie codzienne funkcjonowanie, artykuł Jak być silną i wysoko wrażliwą? Wykonaj tych siedem kroków, a nie pożałujesz, może okazać się pomocny.
