Zgaga to przykra dolegliwość ze strony układu pokarmowego, z którą do czynienia miała większość ludzi. Uczucie pieczenia, palenia czy ugniatania w przełyku za mostkiem pojawia się po posiłku, powodując dyskomfort. Z czego może wynikać zgaga, jakie domowe sposoby mogą przynieść ukojenie?
Zgaga — przyczyny problemu
Zgaga to dobrze znane wielu osobom uczucie palenia i pieczenia odczuwane za mostkiem, czasem promieniujące aż do gardła. Ta częsta dolegliwość według statystyk występuje co trzeci dzień u około 33% populacji osób dorosłych.
Zgaga występuje z powodu podrażnienia błony śluzowej przełyku, która jest wrażliwa. Najczęściej towarzyszy ona refluksowi żołądkowo-przełykowemu, czyli sytuacji cofania się kwaśnej treści z żołądka do przełyku. Do refluksu dochodzi na skutek zaburzeń pracy mięśnia dolnego zwieracza przełyku, który w normalnych warunkach odpowiada za przepływ pokarmu z przełyku do żołądka. Gdy pokarm znajdzie się już w żołądku, zwieracz zamyka się, a zawartość żołądka ulega strawieniu i przesunięciu w dół układu pokarmowego. Nieprawidłowo funkcjonujący zwieracz powoduje, że treść żołądkowa, w której obecny jest kwas solny, cofa się do przełyku. Kwas solny działa silnie drażniąco na nabłonek przełyku, powodując przykre dolegliwości. Tę sytuację nasila leżenie oraz schylanie się po posiłku. Ryzyko wystąpienia refluksu zwiększa nadwaga, brak aktywności fizycznej, nieprawidłowa dieta oraz palenie papierosów.
Zgaga może również towarzyszyć niestrawności, podrażnieniu lub zapaleniu przełyku, lub istnienia wrzodów żołądka. Może wynikać również z wydzielania niedostatecznej ilości śliny lub ze wzmożonego wydzielania kwasu solnego w żołądku.
Fot. iStock/Zgaga
Zgaga — objawy
Zgaga zwykle pojawia się w 1 -2 godziny po posiłku, dając charakterystyczne objawy:
- uporczywe palenie i pieczenie w przełyku lub w gardle,
- bóle zamostkowe,
- kwaśny posmak w ustach,
- nieustanne odbijanie.
Przez umiejscowienie dolegliwości za mostkiem, zgaga może być mylona z objawami choroby wieńcowej. Można je najczęściej od siebie odróżnić, ponieważ zgaga związana jest z posiłkiem lub schylaniem się, natomiast choroba wieńcowa daje znać o sobie po wysiłku lub po wyjściu na zimne powietrze. Wszelkie wątpliwości co do przyczyn dolegliwości należy skonsultować z lekarzem.
Zgaga w czasie ciąży
Zgaga w czasie ciąży znana jest większości, o ile nie wszystkim przyszłym mamom. Niektóre z nich skarżą się na nią już na początku ciąży, przy czym dolegliwości stają się bardziej dokuczliwe w trakcie II i III trymestru. Najczęstszą przyczyną problemu jest naturalne zwiększenie ilości progesteronu w trakcie ciąży. Hormon ten wpływa na rozluźnienie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, i z tego powodu zawartość żołądka może zacząć się cofać. W późniejszym okresie ciąży zgaga może wynikać z powiększania się macicy i nasilenia jej ucisku na żołądek. Do tego problemu mogą pogłębiać błędy żywieniowe, czyli spożywanie dużej ilości ostrych i tłustych potraw. Zgaga w czasie ciąży nie jest niepokojącą sytuacją, ale jeśli jest bardzo dokuczliwa, warto omówić tę sytuację z lekarzem ginekologiem.
Fot. iStock/Zgaga w ciąży
Aby zapobiec problemowi, jakim jest zgaga w czasie ciąży, przyszłe mamy powinny nie tylko zwrócić uwagę na dietę, ale także wybierać leżenie na lewym boku. Ucisk na żołądek będzie mniejszy, a ewentualna zgaga mniej przykra.
Zgaga — leczenie i domowe sposoby
W przypadku zgagi, o ile nie wynika ona z choroby, najważniejsza jest zmiana nawyków żywieniowych. Ponieważ u różnych osób inne pokarmy mogą powodować problemy ze zgagą, każdy powinien zaobserwować u siebie, co dokładnie szkodzi. Jeśli chodzi o wielkość posiłków, nie należy dopuszczać do przejadania się i zbyt późnej pory ostatniego posiłku. Warto także pamiętać, że ryzyko wystąpienia zgagi podnosi schylanie się i leżenie po posiłku. Wskazana jest także redukcja masy ciała oraz rzucenie papierosów.
W leczeniu zgagi można zastosować dostępne w aptece bez recepty leki zmniejszające wydzielanie żołądkowe. Zawarte w nich substancje neutralizują kwas solny, co powoduje zniesienie przykrych dolegliwości.
Domowe sposoby na zgagę
Na zgagę, również w czasie ciąży, można zastosować także domowe sposoby, choć ich skuteczność oceniana jest różnie. Do jednych z najpopularniejszych sposobów należy picie mleka i przetworów mlecznych (maślanki, jogurtu, kefiru). To przynosi ulgę na pewien czas. Można zjeść kilka migdałów, które działają zobojętniająco na kwas solny w żołądku. Pomóc może również letnia przegotowana woda, która jest płynem obojętnym, lub ziołowe herbatki na zgagę.
Fot. iStock/Zgaga – domowe sposoby
Od czasu do czasu można zastosować roztwór łyżeczki sody w szklance przegotowanej wody. Soda oczyszczona ma odczyn zasadowy, który neutralizuje kwas solny. Ta metoda ma wielu zwolenników, ale nie należy jej nadużywać, ponieważ nadmiar sody może nawet zatrzymać procesy trawienne. Nie powinny jej również stosować ciężarne, ponieważ soda powoduje zatrzymanie płynów w organizmie.
Wiele osób poleca także wypijanie szklanki wody z łyżką octu jabłkowego i łyżką miodu, co ma również uspokoić przykre dolegliwości. Metoda ta jest polecana jeśli żołądek nie produkuje odpowiedniej ilości soku trawiennego. W odwrotnej sytuacji, gdy soku jest zbyt dużo, ocet może zaszkodzić.
Kiedy do lekarza?
O ile problem pojawia się raz na jakiś czas po posiłku, nie stanowi powodu do obaw i można walczyć z nią domowymi sposobami. Jednak gdy zgaga pojawia się często, i nie pomagają na nią nawet apteczne środki dostępne bez recepty, lub jeśli towarzyszą jej inne, niepokojące objawy, problem należy skonsultować z lekarzem. Skłonić do skorzystania z pilnej pomocy lekarskiej powinny następujące objawy:
- silny, narastający ból w klatce piersiowej,
- promieniujący ból od strony ramienia,
- trudności w oddychaniu,
- osłabienie,
- zawroty głowy,
- kołatanie serca,
- ból brzucha,
- nudności,
- wymioty.
