Pistacje, zwane również orzechami pistacjowymi, to kolejny rodzaj orzechów, które warto włączyć do diety. Służą zdrowiu, ponadto przewyższają pozostałe orzechy zawartością karotenoidów wspierających zdrowie oczu. Dlaczego jeszcze warto sięgać po pistacje?
Pistacje (orzechy pistacjowe)
Te niewielkie zielone orzeszki stosowane są od tysięcy lat, ze względu na ich smak oraz wartości odżywcze. Pistacje to potoczna nazwa orzechów drzewa pistacjowego (Pistacia vera L.), pochodzącego z Bliskiego Wschodu. Obecnie uprawia się na różnych kontynentach kilkanaście gatunków tego drzewa:
- pistacja właściwa — uprawiana w Azji Mniejszej i Środkowej, na południu Europy, w USA;
- palestyńska — uprawiana na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego;
- pistacja chińska — uprawiana jako roślina ozdobna, jest charakterystyczna dla Chin;
- pistacja atlantycka — uprawiana jest w północnych krajach Afryki.
Drzewo pistacjowe owocuje co dwa lata, wydając orzechy zebrane w kiściach, podobnie jak u winogron. Gdy są już dojrzałe i gotowe do zbioru, ich skorupka pęka pod naporem orzeszka.
Fot. iStock/Orzechy pistacjowe
Pistacje — wartości odżywcze, kalorie (kcal)
Orzeszki pistacjowe nie są aż tak bardzo kaloryczne, jak inne orzechy. Pistacje w 100 gramach dostarczają ponad 550 kcal, natomiast garść tych orzechów (30 g, bez łupinek 15 g) dostarcza 84 kcal. W większości, bo w 67% składają się z tłuszczów, 20% z węglowodanów i 13% z białek. Duża zawartość białka z orzechów pistacjowych jest szczególnie cenna w dietach wegetariańskich i wegańskich. Ich indeks glikemiczny jest niski = 15, co sprawia, że są bezpiecznym dodatkiem do diety osób chorujących na cukrzycę.
Pistacje są źródłem ważnych dla organizmu witaminy – witaminy C, witamin z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6, B9), witaminy E i K. Dostarczają składniki mineralne, szczególnie duże ilości miedzi, fosforu, manganu i potasu, ponadto zawierają: magnez, żelazo, cynk, wapń, selen. Orzechy pistacjowe są źródłem błonnika, oraz związków bioaktywnych z grupy karotenoidów: luteiny, zeaksantyny, beta-karotenu.
Pistacje, w porównaniu do innych orzechów, zawierają najwyższą ilość fitosteroli (214 mg/100 g), oraz niewielkie ilości polifenoli.
Pistacje — właściwości dla zdrowia
Wspierają profilaktykę przeciwnowotworową
Pistacje zawierają gamma-tokoferol, pochodną witaminy E, która chroni organizm przed rozwojem niektórych nowotworów. Regularne spożywanie orzechów pistacjowych prowadzi do zwiększenia poziomu gamma-tokoferolu we krwi, i wzmacnia ochronę przed nowotworami.
Fot. iStock/Orzechy pistacjowe
Obniżają ciśnienie krwi i chronią serce
Orzechy pistacjowe zawierają fitosterole, które w jelicie cienkim hamują nadmierne wchłanianie cholesterolu do krwiobiegu. Dzięki temu wpływają na obniżenie całkowitego stężenia cholesterolu i triglicerydów w surowicy krwi, obniżając ryzyko chorób serca (np. miażdżycy). Ponadto wyniki badań opublikowanych w 2020 roku na łamach czasopisma British Journal of Nutrition wykazały, że regularne sięganie po pistacje dobrze wpływają na obniżenie skurczowego ciśnienia krwi (średnio o 2,12 mmHg).
Regulują poziom glukozy we krwi
Obecność orzeszków pistacjowych w diecie zdrowych osób wpływa na obniżenie poziomu glukozy we krwi na czczo, średnio o 3,73 mg/dl. Inne z badań pozwala sądzić, że spożywanie pistacji przez chorych na cukrzycę typu 2 może redukować poziom glukozy we krwi na czczo.
Wspierają wzrok
Pistacje, jako jedyne z orzechów, zawierają karotenoidy — zeaksantynę i luteinę, które są nieodzowne dla prawidłowej pracy narządu wzroku. Związki te chronią oczy przed rozwojem zaćmy i zwyrodnieniem plamki żółtej. Z kolei beta-karoten jest nieoceniony w profilaktyce kurzej ślepoty i zespołu suchego oka.
Wzmacniają układ nerwowy
Pistacje dostarczają witaminę B6, miedź, magnez oraz potasu, które są istotne dla prawidłowej pracy układu nerwowego. Ponoszą odporność na stres, zmniejszają uczucie zmęczenia, koją zszargane nerwy i wspierają regenerację układu nerwowego.
Fot. iStock/Orzechy pistacjowe
Nie powodują tycia
Pistacje, mimo swojej wysokiej kaloryczności, nie przyczyniają się do wzrostu masy ciała osób, które spożywają je regularnie. Wynika to z zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych, które ulegają szybkiemu utlenianiu, chroniąc przed odkładaniem się tłuszczu. Ponadto obecność białka wpływa na odczuwanie większej sytości po ich spożyciu, natomiast błonnik pokarmowy ułatwia procesy trawienne.
Pistacje a alergia
Pistacje, podobnie jak inne orzechy, mogą powodować reakcje alergiczne. Po ich spożyciu przez osoby uczulone mogą pojawić się następujące objawy: pokrzywka (wysypka skórna), zaczerwienienie twarzy, świąd w jamie ustnej, wymioty, duszności, obrzęk naczynioruchowy, niedociśnienie. Świadomość istnienia alergii na pistacje powinna skłonić do wyłączenia tych orzechów z diety.
Pistacje — cena
Cena, jaką za pistacje należy zapłacić, nie jest najniższa i może zniechęcać do zakupu. Ceny za kilogram pistacji zaczynają się od 45 do 50 zł. Należy jednak pamiętać, że zaleca się regularne spożywanie jedynie niewielkiej ilości — garści orzechów pistacjowych dziennie.
