Menopauza to naturalny, choć raczej rzadko wyczekiwany etap w życiu każdej kobiety. Proces ten rozpoczyna się ok. 45 roku życia, choć nie ma tu sztywnej ramy. Istnieją objawy, które dyskretnie sygnalizują, że w kobiecym ciele coś zaczyna się zmieniać. Warto wiedzieć, jakie objawy daje menopauza, oraz czy można stosować leki, by przejść ją łagodniej?
Menopauza jest fizjologicznym procesem, który nie ominie żadnej kobiety. Wiąże się to z trwałymi zmianami w sposobie funkcjonowania organizmu, które prowadzą m.in. do wygaszenia funkcji prokreacyjnej. Procesu menopauzy nie można odwrócić, ale można znacznie złagodzić jej przebieg, by była możliwie jak najmniej dokuczliwa.
Fot. iStock/menopauza
Menopauza a leki – jak można sobie pomóc?
Objawy, jakie powoduje menopauza, mogą być skutecznie łagodzone przez leki, czyli zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej. Opiera się ona na uzupełnieniu hormonów, których ilość w organizmie kobiety maleje. Zaleca się rozpoczęcie hormonalnej terapii zastępczej już w okresie około menopauzalnym. Należy jednak podkreślić, że takie rozwiązanie niesie także pewne ryzyko. Stosowanie hormonalnej terapii zastępczej u kobiet obciążonych, może podnosić ryzyko rozwoju raka piersi, czy powikłań zakrzepowo-zatorowych. Uważa się, że te kobiety, którym objawy menopauzy nie dokuczają tak bardzo lub obciążone są ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, powinny zrezygnować z hormonalnej terapii zastępczej. Często zaleca się pacjentkom jak najkrótsze stosowanie jej w minimalnych dawkach.
Fot. iStock/hormonalna terapia zastępcza
Hormonalna terapia zastępcza może złagodzić objawy, jakie powoduje menopauza, a więc poprawiać komfort życia. Ale istnieją również inne sposoby na złagodzenie problemu. Należą do nich regularne ćwiczenia, które pomogą kontrolować masę ciała, poprawią nastrój i sen. Warto sięgnąć również po techniki relaksacyjne i zdrową dietę z fitoestrogenami. Gdy pojawi się wysiłkowe nietrzymanie moczu, pomoże regularne wykonywanie tzw. ćwiczeń Kegla, które wzmocnią mięśnie dna miednicy.
Menopauza a dieta – co jeść, by czuć się lepiej?
Dieta zbilansowana pod kątem potrzeb kobiet w trakcie menopauzy, wpływa nie tylko na zachowanie prawidłowej masy ciała, ale także na dobre samopoczucie. Wiadomo, że pewne produkty żywnościowe powinny trafiać na talerz zdecydowanie częściej, dla zdrowia.
Menopauza a dieta – produkty zalecane
- produkty z pełnego przemiału oraz płatki owsiane – zawierają błonnik pokarmowy, który obniża stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL cholesterolu oraz poprawia pracę układu trawiennego;
- mleko i jego przetwory – dostarczają wapnia oraz bakterii probiotycznych;
- pomidory, banany, morele, awokado – obfitują w potas, który reguluje ciśnienie tętnicze krwi;
- jagody – bogate źródło antyoksydantów, które zapobiegają przedwczesnemu starzeniu się komórek organizmu. Jagody są szczególne cenne przy profilaktyce jaskry i innych chorób narządu wzroku;
- warzywa zielonolistne (szpinak, jarmuż, rukola) – zawierają wapń i witaminę K, które są niezbędne do prawidłowej mineralizacji kości, co zapobiega osteoporozie;
- soja – istnieją badania, które wskazują na rolę produktów bogatych w izoflawony (np. napój sojowy, ser tofu) na łagodzenie objawów menopauzy. Należy jednak zmianę w diecie omówić z lekarzem, jeśli w rodzinie były przypadka raka piersi;
- tłuste ryby morskie (tuńczyk, makrela, śledź, szprotka) – dostarczają kwasy tłuszczowe n-3 PUFA, chroniące przed chorobami układu krążenia. Ich obecność w diecie wpływa na zmniejszenie stężenia triglicerydów, cholesterolu całkowitego i frakcji LDL cholesterolu w surowicy krwi.
Należy przy tym zadbać o odpowiednią ilość spożywanych płynów w ciągu doby, odstawienie alkoholu, papierosów i mocnej kawy, by lepiej zadbać o zdrowie w czasie menopauzy.
Menopauza – co to jest i kiedy można jej się spodziewać?
Nie istnieje sztywna rama czasowa, która określałaby, kiedy kobieta przejdzie menopauzę. Pierwsze, ledwie zauważalne objawy zmian mogą pojawić się już po 40-tce. Okres przedmenopauzalny, tzw. premenopauzy, może trwać od 4 do nawet 10 lat. Wtedy rozpoczyna się fizjologiczny proces wygaszania pracy jajników i powolne zmniejszanie ilości wydzielania progesteronu i estrogenów. Pojawiają się coraz częstsze cykle bezowulacyjne, a co za tym idzie, problemy z zajściem w ciążę, choć nadal występuje menstruacja, a kobieta jeszcze zachowuje zdolność rozrodczą. Wg statystyk, u Polek ostatnia miesiączka u kobiet zazwyczaj następuje między 50-52 rokiem życia. U kobiet może wystąpić także przedwczesna menopauza, która rozpoczyna się przed 40 rokiem życia, a nawet jeszcze wcześniej. W przypadku, gdy kobieta zauważy u siebie typowe dla menopauzy zmiany we wczesnym wieku, powinna udać się do lekarza ginekologa, a najlepiej ginekologa – endokrynologa, który zaleci odpowiednie leczenie.
Przeczytaj również: Menopauza… Czy to już? Sprawdź, w której fazie klimakterium jesteś
Menopauza – objawy
Objawy menopauzy, są podobne u większości kobiet, ale ich natężenie i czas trwania zależy od organizmu.
Zaburzenia cyklu miesiączkowego
Na skutek zaburzenia produkcji kobiecych hormonów może nastąpić wydłużenie lub skrócenie cykli miesiączkowych, zmiana długości obfitości miesiączki, coraz częstsze cykle bezowulacyjne.
fot. iStock/menopauza
Suchość pochwy i obniżone libido
Wahania hormonalne powodują zmniejszenie grubości błony śluzowej pochwy (atrofia pochwy) oraz problemy z nawilżeniem jej ścianek. Nasilona suchość pochwy może powodować ból podczas zbliżenia, warto sięgnąć wtedy po nawilżające żele intymne. Jeżeli problem jest nasilony, warto udać się do lekarza ginekologa.
Nadmierna potliwość i uderzenia gorąca
Wg statystyk, od 70 do 75% kobiet w czasie menopauzy cierpi z powodu uderzeń gorąca i nocnych potów. Gdy spada poziom estrogenów , pojawia się problem z kontrolą temperatury ciała, co powoduje nadmierne pocenie. Problem może być na tyle delikatny, że nie będzie powodował dużego dyskomfortu, ale objawy mogą być także trudne do zniesienia.
Zmienne nastroje i problem z koncentracją
Podczas menopauzy wahania hormonów zdecydowanie wpływają na kobiece samopoczucie. Dodatkowo spadek poziomu estrogenów wpływa trudności z zapamiętywaniem informacji lub przypominaniem sobie starych. Kobiety w czasie menopauzy skarżą się często na problemy z koncentracją.
Kłopoty ze snem
Problemy z zasypianiem, zbyt wczesne wybudzanie się, bezsenność. Problem może wynikać z niedoboru progesteronu, który jest hormonem uspokajającym. Gdy poziom progesteronu spada, pojawia się lęk i niepokój, co wpływa na problemy ze snem. Spadek poziomu estrogenów wpływa natomiast na pojawienie się dokuczliwych nocnych potów, które negatywnie wpływają na jakość snu.
Fot. iStock/menopauza
Nietrzymanie moczu i problemy urologiczne
Kolejne objawy, jakie powoduje menopauza, dotyczą nietrzymania moczu, co jest bardzo krępujące dla kobiet. Dochodzi wtedy do wiotczenia mięśni dna miednicy, które utrzymują we właściwym położeniu narządy rodne i pęcherz moczowy. Gdy mięśnie te wiotczeją, ściany pochwy obniżają się, czego skutkiem może być wypadanie macicy oraz wysiłkowe nietrzymanie moczu. Problem można zauważyć podczas kichania, kaszlu, wysiłku fizycznego, które powodują bezwiedne oddawanie niewielkich ilości moczu.
Osteoporoza
Na skutek menopauzy zaczyna brakować estrogenu, który odpowiada także za wchłanianie wapnia przez kości. Wg statystyk, 40% kobiet po menopauzie boryka się z problemem utraty gęstości kości i zwiększonym ryzykiem częstych złamań.
Menopauza a tycie
Menopauza a tycie to temat, który pojawia się często. Przekwitanie i zmiany hormonalne, jakie w tym czasie zachodzą, nie sprzyjają kobiecej sylwetce. Przyczyniają się do tego hormony, estrogeny i progesterony, których ilosć się zmniejsza, na skutek mniejszej aktywności jajników. Zamiast nich, rośnie poziom androgenów, czyli męskich hormonów odpowiedzialnych za gromadzenie się tkanki tłuszczowej pod skórą oraz wokół narządów w jamie brzusznej (otyłość brzuszna). Menopauza przyspiesza tycie również w ten sposób, że organizm magazynuje tłuszcz, który, poza jajnikami, potrafi wytwarzać estrogeny. Kobiety z natury mają pod górkę, ponieważ w ich organizmach jest ok. 10 proc. więcej komórek tłuszczowych niż u mężczyzn.
