Chrzan to warzywo, bez którego trudno wyobrazić sobie stół wielkanocny. Aromatyczny, o zdecydowanym smaku, w dodatku bardzo zdrowy, jest idealnym dodatkiem do mięs, sosów, kanapek, past, jajek, czy żurku. Znawcy twierdzą, że nie ma nic lepszego niż domowy tarty chrzan, więc warto choć raz podjąć wyzwanie i samodzielnie go przygotować. Warto również znać przepis na chrzan z jajkiem i ćwikłę.
Chrzan, zwany także słowiańskim żeń-szeniem, jest skromnie wyglądającym, ale niezwykle zdrowym warzywem. Zarówno korzeń, jak i liście, są jadalne. Tarty chrzan, im świeższy, tym lepszy, stanowi kulinarny dodatek, po który chętnie sięga wiele osób. I bardzo dobrze, ponieważ poza charakterystycznym, znakomitym smakiem, ma również właściwości dla zdrowia, o których warto pamiętać.
Fot. iStock
Chrzan — właściwości dla zdrowia
Właściwości prozdrowotne chrzanu znane są nie od dziś. By wykorzystać je w jak największym zakresie, najlepiej sięgać po świeży chrzan, niepoddany obróbce termicznej (gotowanie, pieczenie). Jest on bardzo dobrym źródłem witaminy C, prowitaminy A, witamin z grupy B, potasu, wapnia, fosforu, magnezu, jodu. Zawiera również wartościowe dla zdrowia glukozynolany, fitoncydy, flawonoidy, enzymy i aminokwasy. Indeks glikemiczny chrzanu wynosi jedyne 20, więc bez obaw mogą sięgać po niego cukrzycy. Jest również niskokaloryczny – 100 g chrzanu dostarcza jedynie 81 kcal.
Chrzan jako naturalny antybiotyk
To niepozorne warzywo uznawane jest za silnie bakteriobójczy i grzybobójczy naturalny antybiotyk. Jego działanie wynika m.in. z obecności w nim działających bakteriobójczo fitoncydów.
Pomaga w infekcjach górnych dróg oddechowych
Chrzan jest wartościowym wsparciem w domowym leczeniu przeziębienia, kaszlu, kataru, a nawet zapalenia zatok, czy oskrzeli. Jego intensywny aromat, wynikający z zawartości olejków eterycznych, odblokowuje zatkany nos, pozwala także usunąć z dróg oddechowych wydzielinę. Obecna w chrzanie witamina C uszczelnia naczynia krwionośne i utrudnia przenikanie chorobotwórczych drobnoustrojów.
Chrzan na lepsze trawienie
Jest niezastąpiony przy świątecznym stole, ponieważ ułatwia trawienie pobudzając wydzielanie soków w żołądku oraz żółci w pęcherzyku żółciowym. Poprawia także przemianę materii, zapobiega dolegliwościom trawiennym, takim jak wzdęcia i zaparcia. Warto po niego sięgać przy tłustych i ciężkostrawnych posiłkach.
Fot. iStock
Chrzan na reumatyzm
Zmiażdżony korzeń chrzanu traktowany jest w medycynie ludowej jako przynoszący ulgę sposób na bóle stawowe np. w dnie moczanowej. Dodatkowo rozgrzewa, powodując przekrwienie miejsca objętego stanem zapalnym, w efekcie czego ustępują dolegliwości bólowe, obrzęki zmniejszają się, łatwiej jest poruszać niedomagającą kończyną.
Przeciwnowotworowe wsparcie
Chrzan zawiera duże ilości glukozynolanów, które wpływają na zahamowanie lub opóźnienie rozwoju zmian prowadzących do procesu nowotworowego w organizmie. Szczególne znaczenie ma to w profilaktyce raka przełyku, żołądka, płuc i pęcherza moczowego. Dodatkowo spore ilości witaminy C, która jest silnym antyoksydantem, który neutralizuje wolne rodniki i pomaga spowolnić starzenie się organizmu.
Chrzan wspiera produkcję kolagenu
Dzięki wspomnianej dużej ilości witaminy C chrzan ma duży wpływ na stymulację produkcji kolagenu, który jest istotny dla zdrowej i młodej skóry.
Na koniec warto także dodać, że chrzan podnosi ciśnienie krwi oraz wykazuje działanie moczopędne.
Chrzan — przeciwwskazania
Mimo wielu zalet dla zdrowia nie każdy powinien sięgać po ten zdrowy korzeń. Powinny go unikać osoby cierpiące m.in.: na wrzody żołądka, choroby wątroby, zgagę. Ponieważ zjedzenie większej ilości chrzanu może powodować podrażnienia błony śluzowej żołądka i jelit, zaleca się ograniczenie jego ilości do 4 łyżeczek dziennie.
Domowy chrzan tarty — przepis
Fot. iStock
Domowy chrzan tarty — składniki
- duży korzeń chrzanu
- sok z jednej cytryny
- ok. 100-150 ml gorącej wody (zależy od wielkości korzenia)
- 2 łyżeczki soli
- 2 łyżki cukru
- 1 łyżka octu
Przygotowanie:
- Chrzan obierz ze skóry, przekrój na pół i włóż na ok. 20 minut do miski z wodą. Następnie wyjmij go i osusz, zetrzyj na tarce na najmniejszych oczkach. Pamiętaj o otwartym oknie przy tej czynności!
- Do startego chrzanu dodaj gorącą wodę (tyle, by nie był zbyt wodnisty), wymieszaj i dodaj sól, cukier, sok z cytryny i ocet. Dobrze wymieszaj o wstaw do lodówki.
Chrzan z jajkiem — przepis
Ten smaczny dodatek w postaci pasty sprawdzi się do mięs oraz na kanapki.
Fot. iStock
Chrzan z jajkiem — składniki:
- 5 jajek
- 200 g chrzanu tartego (słoiczek)
- 1 świeży korzeń chrzanu
- musztarda
- majonez
- śmietana
- sól
- pieprz
Przygotowanie:
- Jajka ugotuj na twardo ostudź, obierz i zetrzyj na tarce o drobnych oczkach.
- Korzeń świeżego chrzanu zetrzyj na tarce o drobnych oczkach, połącz z jajkami i chrzanem ze słoika. Dodaj pieprz, sól, oraz do smaku musztardę, majonez i śmietanę. Wymieszaj dobrze i schłódź w lodówce.
Zabierając się do tarcia chrzanu, należy pamiętać, że wyciska on sporo łez, dlatego warto to robić przy otwartym oknie lub na świeżym powietrzu.
Ćwikła z chrzanem
Fot. iStock
Ćwikła z chrzanem — składniki:
- 3 średnie buraczki
- 4 łyżki tartego chrzanu
- ocet winny lub sok z cytryny do smaku
- 1/3 łyżeczki cukru (do smaku)
- większa szczypta soli
Przygotowanie:
- Buraki umyj, ugotuj ze szczyptą soli, odcedź, zalej zimną wodą, obierz, zetrzyj na tarce o średnich oczkach. Przełóż do miski, dodaj chrzan.
- Dodaj ocet (sok z cytryny), cukier, sól do smaku i wymieszaj. Wstaw do lodówki, aby smaki mogły się połączyć.
źródło: verdum.pl,www.poradnikzdrowie.pl ,www.przyslijprzepis.pl
