Rak żołądka to nowotwór złośliwy, który zagraża zarówno kobietom, jak i mężczyznom. Ponieważ duży wpływ na jego powstanie ma styl życia, warto wiedzieć, czego unikać, by cieszyć się zdrowiem. Czym jest rak żołądka, jakie daje objawy i jak można obniżyć ryzyko zachorowania na niego?
Rak żołądka — co to jest?
Żołądek jest narządem niezbędnym w układzie pokarmowym. Dzięki niemu możliwe jest trawienie tłuszczów i białek, oraz rozdrobnienie pokarmu i ułatwienie jego dalszego trawienia w dolnych odcinkach układu pokarmowego. Żołądek, jak inne narządy, może chorować. Do najczęstszych chorób należą wrzody oraz nowotwory. Szczególnie niebezpieczny jest rak żołądka, który zbyt późno zdiagnozowany nadal zbyt często odbiera życie.
Fot. iStock/Rak żołądka
Co roku notuje się ponad 5000 zachorowań z powodu raka żołądka. Pod względem częstości występowania jest on 7. nowotworem złośliwym u mężczyzn i 10. u kobiet. Mężczyźni chorują na niego dwa razy częściej. Statystyki pokazują, że najwięcej przypadków raka żołądka występuje po 50. roku życia, choć mogą na niego chorować także młodsze osoby. Od kilku dekad można zauważyć stale zmniejszającą się ilość przypadków raka żołądka, na co wpływ ma większa świadomość wpływu spożywanych pokarmów na zdrowie. Mimo tej tendencji, zachorowań nadal jest wiele.
U chorych najczęściej diagnozuje gruczolakoraka (rak gruczołowy żołądka), o wiele rzadziej rozwijają się chłoniaki, nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego, mięsaki i nowotwory neuroendokrynne.
Rak żołądka — czynniki ryzyka
Mamy duży wpływ na rozwój nowotworów żołądka. Do jednych z najbardziej istotnych kwestii należy dieta, która ma ogromne znaczenie dla zdrowia żołądka. Do najważniejszych czynników ryzyka rozwoju raka żołądka należą:
- dieta bogata w produkty solone, wędzone, sztucznie konserwowane, zawierające nitrozoaminy;
- spożywanie alkoholu;
- palenie papierosów;
- zakażenia — szczególne znaczenie ma zakażenie pałeczką Helicobacter pylori. Bakteria ta zwiększa szczególnie ryzyko rozwoju chłoniaka żołądka, który rozwija się często na podłożu zapalenia błony śluzowej żołądka;
- mutacje genetyczne;
- niedokrwistość megaloblastyczna Addisona-Biermera — w przypadku tej choroby odnotowuje się nawet 3-6 krotny wzrost ryzyka rozwoju raka żołądka;
- polipy umiejscowione w błonie śluzowej żołądka;
- występowanie nowotworów żołądka w najbliższej rodzinie.
Zauważono także, że rak żołądka częściej występuje u osób posiadających grupę krwi A.
Rak żołądka — objawy
Objawy, jakie daje rak żołądka, są na początku rozwoju choroby mylące, sugerujące zwykłe kłopoty trawienne. Często zrzucane są one na karb złej diety i stresu, a przez to ignorowane lub maskowane odpowiednimi lekami. Z tego powodu w wielu przypadkach rak żołądka rozwija się bez przeszkód, i wielu pacjentów trafia do gabinetu lekarskiego zbyt późno. Dlatego wszystkie niepokojące sygnały, które wysyła żołądek, warto sprawdzić u specjalisty.
Fot. Stock/Rak żołądka
Rak żołądka — objawy
- uczucie pełności i bóle w nadbrzuszu;
- szybko pojawiające się uczucie sytości;
- zgaga;
- bolesne przełykanie lub problemy z połykaniem;
- smoliste stolce lub krwiste wymioty;
- utrata apetytu, jadłowstręt;
- utratę masy ciała.
W przypadku zaawansowanej choroby lekarz może stwierdzić obecność guza przez powłoki podczas badania fizykalnego. Inne objawy, niezwiązane bezpośrednio z żołądkiem, mogą wynikać z obecności przerzutów w innych narządach, np. zażółcenie powiek przy przerzutach do wątroby.
Leczenie w przypadku raka żołądka, rokowania
Jeśli wystąpią objawy, które może dawać rak żołądka, należy skonsultować się z lekarzem. Specjalista skieruje pacjenta na badania, które umożliwią ocenę sytuacji i postawienie odpowiedniej diagnozy. Najczęściej wybierana jest gastroskopia, dzięki której można wstępnie ocenić przełyk, żołądek, a także część poziomą dwunastnicy za odźwiernikiem. Gastroskopia pozwala na pobranie do badania histologicznego materiału z guza oraz na zidentyfikowane nosicielstwa bakterii Helicobacter pylori.
Fot. iStock
Leczenie raka żołądka opiera się na jego usunięciu. W przypadku choroby niezaawansowanej, ograniczonej jedynie do błony śluzowej żołądka, możliwe jest endoskopowe usunięcie zmiany nowotworowej. W pozostałych przypadkach pacjentom chirurgicznie usuwany jest żołądek, a następnie stosuje się chemioterapię i radioterapię. U pacjentów z bardzo zaawansowaną chorobą, w której nie można usunąć w całości zmian nowotworowych, przeprowadza się zespolenie zdrowej części żołądka z jelitem cienkim. Dzięki temu pokarm może przechodzić przez układ pokarmowy, z pominięciem miejsca zajętego przez guz.
Jeśli chodzi o rokowania, wszystko zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta:
- chorzy z wczesnym rozpoznaniem, gdy rak żołądka ogranicza się do błony śluzowej lub podśluzowej, mają najlepsze rokowania. W tym przypadku ok. 90% pacjentów przeżywa 5 lat od operacji;
- chorzy z zaawansowaną postacią raka żołądka mają mniejsze szanse na skuteczne leczenie. W tym przypadku przeżywalność 5 lat dotyczy 20–30% chorych;
- chorzy, u których nie podjęto się przeprowadzenia operacji, przeżywają od kilku tygodni/miesięcy do kilku lat.
Rokowania zawsze uzależnione są od indywidualnej sytuacji chorego.
Rak żołądka — profilaktyka
Ryzyko rozwoju raka żołądka można obniżyć poprzez świadomie działania. W przypadku istniejącego zakażenia H. pylori należy je wyleczyć. Równie ważny jest zdrowy i aktywny tryb życia. Warto zaprzestać picia alkoholu i palenia papierosów, zwrócić uwagę na dietę (wyrzucić z niej wysokoprzetworzone pożywienie i zwiększyć ilość spożycie świeżych owoców i warzyw).
