Aronia, a dokładnie jej owoce – małe, czarne jagody – są naturalną bronią przeciw chorobom cywilizacyjnym. Niestety przez nas jest jeszcze niedoceniana, choć na zachodzie Europy wprost za nią przepadają. Jagody aronii są nieocenione dla zdrowia, dlatego warto przekonać się niej i polubić jej smak. Jakie właściwości ma aronia, jakie przepisy są warte uwagi, i jak wygląda uprawa tego krzewu w ogrodzie?
Aronia, zwana również czarną jarzębiną, to niewielki krzew, który dorasta do 3 m wysokości. Uprawia się jeden gatunek, aronię czarnoowocową (czarną). Jej prawie czarne owoce owoce nie są najlepsze do bezpośredniego spożycia ze względu na swój wyjątkowo cierpki smak, za to są fantastycznym produktem do dżemów, galaretek, nalewek oraz soków.
Aronia – wartości odżywcze
Aronia dostarcza wiele cennych witamin i minerałów. Nie brakuje w jej owocach (jagodach) witaminy C i E, witamin z grupy B (B2 B3 B5). Znajdziemy tu także składniki mineralne takie jak: wapń, żelazo, miedź, jod, bor, mangan i molibden. Aronia zawiera dużą ilość bioflawonoidów (kwercetyna, rutyna, katechiny, leukocyjany i antocyjany) zwalczających wolne rodniki, które uszkadzają komórki w organizmie. O dużej ilości antyoksydantów świadczy kolor aronii – im ciemniejsze owoce aronii, prawie czarne, tym więcej jest antocyjanów, czyli ciemnych barwników mających właściwości przeciwutleniające. W 100g jagód aronii jest aż 0,5 g antocyjanów – najwięcej ze wszystkich znanych owoców. Jeśli chodzi o kaloryczność, aronia w 100 g zawiera 52 kcal, więc nie jest to dużo.
Fot. iStock
Aronia – właściwości dla zdrowia
Dobra dla serca
Aronia obniża ciśnienie krwi oraz zmniejsza częstotliwość pracy serca. Owoce aronii obniżają stężenie złego cholesterolu i triglicerydów, hamują również zlepianie się płytek krwi, przeciwdziałając miażdżycy.
Podnosi odporność
Wspomniane wcześniej bioflawonoidy skutecznie walczą z wolnymi rodnikami oraz chronią organizm przed chorobotwórczymi drobnoustrojami. Obecność witaminy C i E naturalnie zwiększa odporność systemu immunologicznego. Aronia świetnie sprawdza się w okresie jesieni i zimy oraz w czasie obniżonej odporności organizmu, lub po przebytej chorobie, jako naturalne wzmocnienie.
Obniża cukier we krwi
Aronia odgrywa dużą rolę w naturalnym obniżeniu cukru we krwi. Badania udowodniły, że sok z aronii wpływa na obniżenie indeksu glikemicznego (IG) roztworu cukrów prostych. Udowodniono również, że antocyjaniny te stymulują wydzielanie insuliny. Przetwory aronii redukują stres oksydacyjny, dzięki czemu mogą zmniejszać powikłania towarzyszące cukrzycy.
Chroni przed nowotworami
Duża ilość przeciwutleniaczy w aronii przekłada się jej na działanie antynowotworowe. Aronia opóźnia także procesy starzenia się komórek i wpływa na lepszy wygląd skóry.
Fot. iStock
Chroni wzrok
Duża ilość antyoksydantów w aronii wpływa także na spowolnienie procesów wpływających na osłabienie wzroku. W badaniach przeprowadzonych z udziałem osób starszych stwierdzono, że regularne przyjmowanie ekstraktu z aronii wpływa na poprawę widzenia.
Wzmacnia układ nerwowy
Aronia, dzięki zawartości witamin z grupy B, pozytywnie wpływa na pracę układu nerwowego i ułatwia wyciszenie. Jagody aronii mogą chronić także przed schorzeniami neurologicznymi, takimi jak udar mózgu, demencja starcza, choroba Alzheimera, czy choroba Parkinsona.
Chroni układ trawienny
Aronia sprawdzi się przy wrzodach żołądka i dwunastnicy, ponieważ łagodzi ona uszkodzenia błon śluzowych. Podejrzewa się także, ze aronia może wpływać korzystnie także na wątrobę, chroniąc ją przed uszkodzeniami i wspierając jej regenerację.
Aronia – uprawa
Krzew aronii nadaje się do uprawy przy domu. Jest on odporny na różne choroby i szkodniki, dobrze radzi sobie w różnych warunkach. Aronia najlepiej będzie rosła na glebach lekko kwaśnych i wilgotnych, ale poradzi sobie też na bardziej suchych. Jedyne, na co należy zwrócić uwagę, to na ilość słońca w ogrodzie. Krzewy aronii uwielbiają duże nasłonecznienie, a cień zdecydowanie jej nie służy.
Jest odporna na skoki temperatur, przetrzymuje mrozy nawet do -40 stopni, i nawet jej kwiatom niestraszne są przymrozki. Aronia zaczyna owocować bardzo obficie w drugim lub trzecim roku uprawy, ale by plony były obfite, należy krzewy aronii przycinać. Z początkiem kwietnia usuwa się pędy słabe oraz 6 letnie i starsze. Owoce dojrzewają obficie w połowie sierpnia, i można je przechowywać w lodówce w surowej postaci nawet kilka tygodni bez szwanku.
Aronia przepisy: sok i nalewka
Aronia – sok
Sok z aronii jest prosty do przyrządzenia i zdrowy. Zapasteryzowany poratuje jesienią i zimą w sytuacji osłabienia organizmu i przeziębienia. Warto mieć go we własnej spiżarni.
Fot. iStock
Aronia sok – przepis
- 1 kg owoców aronii,
- 0,5 l wody,
- 0,5 kg cukru – może być mniej, do smaku
Przed przystąpieniem do wytworzenia soku, owoce aronii dobrze jest przemrozić przez noc w zamrażalniku, by straciły nieco swój cierpki smak. Do dużego garnka trzeba przesypać owoce, następnie zalać je 0,5 litra wody i zagotować przez 40 minut na niewielkim ogniu. Gdy sok przestygnie, można dodać cukier do smaku. Sok wymieszać, przelać i rozlać do butelek.
Aronia – nalewka
Nalewka z aronii to doskonały trunek na chłodne wieczory, smaczny i rozgrzewający. Można zrobić go z poniższej receptury z liśćmi wiśni, lub bez nich, jednak w tej wersji nalewka będzie nieco mniej smaczna.
Fot. iStock/nalewka z aronii
Aronia nalewka – przepis:
- 2 kg g owoców aronii
- 400 liści wiśni
- 1 l spirytusu rektyfikowanego 95 %
- 3 litry wody
- 1 kg cukru
- sok z jednej cytryny
- Zanim weźmiesz się do działania, owoce aronii dobrze włóż noc do zamrażalnika, by straciły nieco swój cierpki smak.
- Przygotuj sok: aronię i liście wiśni zalej wodą i gotuj przez mniej więcej 40 minut. Po tym czasie przecedź przez gazę lub drobne sitko, by zatrzymać owoce i liście.
- Dosyp 1 kg cukru do schłodzonego soku, dodaj soku z cytryny, wymieszaj.
- Gdy nastaw będzie już zupełnie zimny, wlej spirytus, wymieszaj. Butelki zakręć i odstaw w ciemne miejsce – nalewka z aronii powinna leżakować ok. 2-3 miesięcy. Im dłużej nalewka będzie nabierać mocy, tym wyjdzie smaczniejsza.
