Nowotwory to plaga ostatnich lat. Coraz więcej osób zapada na różne ich rodzaje, na co niewątpliwie wpływ wywiera zanieczyszczone środowisko, szkodliwe jedzenie i niehigieniczny tryb życia. Brak stosowania aktywności fizycznej i odpowiedniej profilaktyki przyczynia się do zachorowań i powiększania czarnych statystyk ofiar nowotworów.
Nowotwory są niełatwe do leczenia i w zależności od typu i zaawansowania choroby, skuteczność jest różna. Diagnoza bywa odbierana jak wyrok, któremu można w pewien sposób skutecznie zapobiegać. Dieta ma ogromne znaczenie w zapobieganiu nowotworów, choć oczywiście nie daje absolutnej pewności, że przy wzorcowym trybie życia, choroba nikomu nie grozi. Nie zmienia to jednak faktu, że jeśli można mieć wpływ na zmniejszenie ryzyka zachorowania, trzeba z tego korzystać.
Związek udowodniony badaniami
Badania przeprowadzone przez specjalistów wykazały, że zła dieta i alkohol odpowiadają prawdopodobnie za około 40% wszystkich nowotworów złośliwych, a według Światowej Fundacji Badań nad Rakiem (WCRF) korzystne zmiany w diecie mogłyby zapobiec około 75% przypadków raka żołądka, około 75% przypadków raka okrężnicy i odbytnicy oraz około 50% przypadków raka piersi. Każdy z procent zmniejszonego ryzyka wart jest zachodu i podjęcia konkretnych działań.
Fot. iStock / Dean Mitchell
Jedzenie, które oddala wizję zachorowania na nowotwory:
Warzywa i owoce
Hasło, że powinno spożywać się każdego dnia 5 porcji warzyw i owoców, nie jest jedynie sloganem reklamowym. Obecne w warzywach i owocach antyoksydanty usuwają wolne rodniki i dzięki temu hamują uszkodzenia DNA tkanek oraz regulują mnożenie komórek atypowych. Wpływają także na aktywność enzymów odpowiedzialnych za procesy naprawcze DNA. Nieprzetworzone warzywa i owoce zapobiegają złośliwym nowotworom przewodu pokarmowego, zwłaszcza żołądka, jamy ustnej, gardła, przełyku i okrężnicy. Ponadto kwas foliowy ma właściwości chroniące przed rakiem przełyku i jelita grubego. Karotenoidy prawdopodobnie chronią przed nowotworami jamy ustnej, gardła, krtani i płuc, a błonnik pokarmowy zmniejsza ryzyko powstania raka, m.in. jelita grubego. Badacze wyszczególnili produkty spożywcze, które szczególnie wpływają na zachowanie zdrowia:
- Pomidory — są bogate w likopen, który redukuje o 26% ryzyko zachorowania na raka prostaty (jedząc 2-3 surowe pomidory w tygodniu). Najwięcej jest go nie w surowych pomidorach, ale w zupach, sosach, koncentracie pomidorowym, ketchupem.
- Warzywa krzyżowe — czyli brokuły, kalafior, brukselka, jarmuż, rzepa i kapusta zmniejszają ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, żołądka, płuc, prostaty, piersi, błony śluzowej macicy oraz pęcherza moczowego.
- Warzywa cebulowe — czyli cebula, szalotka, por, szczypiorek, czosnek zawierają związki siarki, flawonoidy, selen, oligosacharydy, aminokwas, m.in. arginina, które mają zdolność do zahamowania wzrostu komórek nowotworowych (szczególnie związki siarki w czosnku).
- Winogrona — a także czerwone wino, obfitują w resweratrol zmniejszający ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, ale także pewnych nowotworów, w tym piersi, prostaty czy jelita grubego.
Rośliny strączkowe
Rośliny strączkowe są źródłem genisteiny, daidzeiny oraz izoflawonów, czyli związków ważnych w prewencji nowotworu piersi oraz gruczołu krokowego. Soja dostarcza izoflawony, zaliczane do fitoestrogenów, inhibitory proteaz, saponiny, lignany, błonnik pokarmowy, kwas foliowy. Dzięki temu chroni przed rozwojem chorób nowotworowych piersi, głowy i szyi oraz tarczycy. W raporcie Światowej Fundacji Badań nad Rakiem wskazuje się, że soja i jej przetwory mogą również zmniejszać zachorowalność na raka żołądka i gruczołu krokowego. Nadmiar soi w diecie może być jednak szkodliwy, ze względu na zawartość naturalnych fitohormonów.
Fot. iStock /naito8
Produkty pełnoziarniste
Czyli pszenica, ryż, owies, jęczmień, orkisz oraz produkty z nich wytworzone, są bogate w błonnik, witaminy i składniki mineralne, a ich zwiększone spożycie wiąże się z mniejszym ryzykiem zachorowania na nowotwory. W badaniu spożywanie ponad 4,5 porcji produktów pełnoziarnistych dziennie powodowało zmniejszenie o 35% ryzyka zachorowania na nowotwór okrężnicy, w porównaniu ze spożywaniem mniej niż 1,5 porcji.
Siemię lniane
Siemię lniane to źródło lignanów, błonnika pokarmowego i kwasów tłuszczowych n-3. Dodatek siemienia lnianego do diety pacjentów z rakiem gruczołu krokowego hamował ekspansję komórek nowotworowych
Zielona herbata
Ten lubiany napój jest zbawienny dla zachowania zdrowia. Naukowcy wskazują na ochronny wpływ zielonej herbaty w odniesieniu do raka żołądka, trzustki, jelita grubego, płuc, piersi i prostaty gruczołu krokowego, o ile pija się ponad 10 filiżanek zielonej herbaty dziennie.
Fot. iStock/karandaev
Przyprawy i zioła
Antynowotworowe zdolności wykazują popularne przyprawy, które można dodawać każdego dnia do wielu potraw. Zioła takie jak mięta, tymianek, majeranek, oregano, rozmaryn i bazylia, dzięki obecności terpenów mogą ograniczać zdolność komórek nowotworowych do atakowania sąsiednich tkanek. Ekstrakt z rozmarynu wspomaga działanie chemioterapii w przypadku raka piersi. Apigenina znajdująca się w natce pietruszki i selera osłabia natomiast proces tworzenia naczyń krwionośnych, które mogą odżywiać guzy. Bardziej orientalne przyprawy, takie jak kurkuma, wykazuje protekcyjne działanie wobec raka jelita grubego. Warto sięgać także po imbir, który silnym środkiem przeciwzapalnym i antyoksydantem, który wspiera antynowotworową dietę”.
”Dobre tłuszcze”
Kwasy tłuszczowe n-3 (z ryb), jednonienasycone kwasy tłuszczowe (z oliwy z oliwek i oleju rzepakowym) i wielonienasycone kwasy tłuszczowe zmniejszają ryzyko nowotworów. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe hamują powstawanie m.in.: nowotworów piersi, jelita grubego, trzustki, gruczołu krokowego, płuc i żołądka.
Nabiał
Produkty nabiałowe obfitują w wapń, który prawdopodobnie chroni przed chorobą nowotworową jelita grubego, a w mniejszym stopniu przed rakiem piersi. Naukowcy pod lupę wzięli również działanie bakterii probiotycznych, które wykazują zdolność do wiązania potencjalnych związków o działaniu pronowotworowym i utrudnianie ich powstawania.
Fot. iStock
Tych produktów lepiej unikać:
Czerwone mięso
Nadmierne spożywanie mięsa i jego przetworów może wpływać na pojawienie się nowotworów okrężnicy i odbytnicy. Szczególnie mogą szkodzić heterocykliczne aminy i policykliczne węglowodory aromatyczne powstające podczas przygotowywania mięsa w wysokiej temperaturze lub pieczenia na ruszcie.
„Złe tłuszcze” oraz śmieciowe jedzenie
Nadmiar tłuszczów zwierzęcych może prowadzić do nasilenia stanu zapalnego organizmu, a więc wspierać niekontrolowany rozwój nowotworów. Tłuszcz jest bogatokaloryczny i zwiększa zagrożenie otyłością, która także stanowi czynnik ryzyka rozwoju nowotworów.
Jak widać jakość diety wpływa w wyraźny sposób na obniżenie ryzyka pojawiania się nowotworów, warto więc zadbać o siebie wcześniej, zwracając uwagę na spożywane produkty.
źródło: dieta.mp.pl, www.poradnikzdrowie.pl
