Manipulator to sprytny i niezwykle trudny przeciwnik. Będzie kłamać, oszukiwać i mataczyć, by osiągnąć swoje cele, doprowadzi do nieporozumień, kłótni i osłabi twoją pewność siebie. Dla niego jesteś jedynie narzędziem, które znaczy tyle, co nic – to on i jego potrzeby są najważniejsze! Jest niczym drapieżca, który instynktownie wyczuwa twoje słabe punkty i doskonale wie, gdzie uderzyć, by osiągnąć najlepszy efekt. Ma także swoje ulubione zdania, których używa wobec ofiar, by namieszać im w głowie i zasiać w nich ziarno niepewności – zapamiętaj je i miej się na baczności, gdy następnym razem je usłyszysz.
„Źle mnie zrozumiałaś”
To podstawowe zdanie każdego manipulatora. Jeśli złapiesz go na gorącym uczynku i zaczniesz rozliczać z wypowiedzianych przez niego słów, manipulator będzie cię przekonywać, że źle go zrozumiałaś i nieprawidłowo odczytałaś jego intencje – twój błąd, twoja pomyłka, twoja wina. Nie daj się jednak zbyt łatwo zwieść i nie trać pewności siebie – to nie ty jesteś tutaj problemem!
„Jesteś zbyt wrażliwa”
Nawet jeśli jesteś osobą wrażliwą, nie znaczy to, że masz problemy ze zrozumieniem czyichś intencji i jesteś niezdolna do wyczuwania oszustwa, kłamstwa czy manipulacji! To zdanie ma za zadanie wprowadzenie wątpliwości i skłonienie osoby manipulowanej do przemyśleń na swój temat – czy przesadziłam? Czy rządzi mną moja wrażliwość? Uległam emocjom? Jestem w błędzie? Ty analizujesz i tracisz pewność, a manipulator po raz kolejny wygrywa.
„Nie dramatyzuj!”
Pamiętasz film „Nigdy w życiu” i Jana Frycza w roli męża Judyty, który używał właśnie tego zdania informując ją o swojej zdradzie i rozwodzie? Typowy przykład manipulacji! Zarzucając innym dramatyzowanie i zbyt emocjonalne podejście, manipulator zmusza ich do analizowania swoich uczuć i odciąga w ten sposób uwagę od siebie. Zaczynasz myśleć, że zareagowałaś przesadnie, że robisz z igły widły i wyolbrzymiasz, a nawet, pod wpływem zręcznej manipulacji, ostatecznie weźmiesz na siebie winę za całą sytuację!
„Zachowujesz się jak wariatka”
Tym zdaniem manipulator atakuje cię bezpośrednio – będzie nazywał wariatką, zarzuci szaleństwo i nielogiczne myślenie, po to, by wprowadzić większe zamieszanie i obwinić ciebie. Będzie zrzucać odpowiedzialność za daną sytuację na innych, bo sam nigdy nie przyzna się do błędu i nie widzi nic złego w swoim zachowaniu. To inni są szaleni i coś z nimi nie tak, manipulator, w swojej ocenie, jest idealny i bez skazy.
„Za dużo myślisz”
W ten sposób manipulator po raz kolejny chce zrzucić winę na ciebie i odciągnąć twoje myśli od jego zachowania. Dostrzegłaś problem, przejrzałaś go, więc będzie chciał zamącić ci w głowie i zrzucić wszystko na twoje rozbuchane analizy i wyolbrzymianie, ale nie daj się – myślenie, nawet ponad normę, to nic złego! Jeśli wyczuwasz podstęp i czujesz się źle z czyimś zachowaniem, to prawdopodobnie coś jest na rzeczy, nie bagatelizuj własnych instynktów.
„Zrobiłem to dla twojego dobra”
Albo „zrobiłem to, bo cię kocham/ bo mi na tobie zależy” – nie daj się jednak nabrać na te czułe słówka, bo to tylko gra ze strony manipulatora, gra na twoich uczuciach! Takimi zdaniami chce nie tylko wytłumaczyć swoje zachowanie, ale w dodatku wpędzić cię w poczucie winy, że nie doceniasz jego starań, troski i miłości. Pamiętaj jednak, że prawdziwie kochająca osoba nie oczekuje niczego w zamian i nie wykorzystuje łączących was uczuć by ugrać coś dla siebie.
„To wszystko jej/ jego wina”
Manipulator nigdy nie przyznaje się do winy! Jeśli ktoś w twoim otoczeniu permanentnie zrzuca na kogoś własne niepowodzenia, obgaduje innych za plecami, oczernia ich i rozpuszcza plotki, to w głowie powinien zapalić ci się alarm. To sztandarowa taktyka manipulatora – napuścić innych na siebie, skłócić i wprowadzić jak największe zamieszanie.
„Musisz mi odpowiedzieć teraz, natychmiast!”
Dlaczego manipulatorowi zależy na twojej szybkiej decyzji? Przede wszystkim taka presja jest stresująca, a gdy jesteś w stresie, stajesz się łatwiejsza do zmanipulowania i szybciej ulegasz. Ponadto, gdy musisz odpowiedzieć od razu, nie masz czasu do przemyśleń czy zapytania o zdanie innych – jeszcze ktoś dostrzegłby podstęp i zniweczył jego misterny plan!
„Nie powinnaś się z nim/nią zadawać, nie jest dla ciebie dobrym towarzystwem”
Dla manipulatora jednym z najlepszych rozwiązań jest odciągnięcie swojej ofiary od przyjaciół i bliskich osób – w ten sposób zmniejsza ryzyko ewentualnej pomocy ze strony otoczenia i przejmuje całkowicie kontrolę. Im bardziej pusto dookoła, tym mniej osób, które patrzą mu na ręce i mogą dostrzec jego nieczystą grę. Twoja samotność to dla niego czysty zysk i łatwiejsza droga do celu.
Jak się nie dać manipulatorowi?
Choć manipulator dysponuje kilkoma strategiami postępowania i posługuje się wieloma sztuczkami, nie jesteśmy wobec niego całkowicie bezbronni. Oto kilka rzeczy, które możemy zrobić, by się przed nim bronić:
– wierz czynom, a nie słowom – liczy się to, co ktoś robi, a nie jego słowa
– bądź asertywna – nie bój się odmawiać, masz do tego prawo!
– znajdź osobę godną zaufania – taką, z która będziesz mogła się skonsultować i która będzie twoim punktem odniesienia, wsparciem
– daj sobie czas – nie ulegaj presji, poproś o czas do namysłu i zastanowienia się na spokojnie
– nie bój się wyrażać własnych potrzeb – mów głośno o tym, czego potrzebujesz, oczekujesz i chcesz, nie stawiaj swoich potrzeb niżej od potrzeb innych osób
– ogranicz spotkania z manipulatorem – jeśli czujesz, że ktoś tobą manipuluje, w miarę możliwości ogranicz spotkania z nim i zachowaj dystans. Dla własnego dobra i szczęścia nie warto utrzymywać toksycznych relacji.
