Nadmiar magnezu (hipermagnezemia, przedawkowanie magnezu) jest sytuacją, o której mówi się o wiele rzadziej, niż o niedoborze tego pierwiastka. Tymczasem i jedna i druga sytuacja może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Skąd się bierze nadmiar magnezu w organizmie, jakie objawy mogą o nim świadczyć i jakie badania należy wykonać, by mieć pełen obraz sytuacji?
Magnez — pierwiastek niezbędny dla życia
Odpowiedni poziom magnezu jest konieczny do tego, by organizm funkcjonował poprawnie. Ten pierwiastek odpowiada m.in. za prawidłową pracę układu nerwowego, pozwala utrzymać właściwy poziom ciśnienia tętniczego, bierze udział w budowie tkanki kostnej. Jest konieczny do syntezy białek, wpływa na proces krzepnięcia krwi. Właściwy poziom magnezu pozwala na prawidłową pracę serca i mięśni, poprawia koncentrację, pamięć, nastrój, oraz wytrzymałość na sytuacje stresowe. Magnez dodaje energii i wpływa funkcjonowanie układu odpornościowego. Najczęściej w przypadku tego pierwiastka dochodzi do niedoboru, czyli hipomagnezemii, natomiast hipermagnezemia, czyli nadmiar magnezu to stan, który pojawia się o wiele rzadziej, ale może być niebezpieczny dla zdrowi, a nawet i życia.
Fot. iStock
Nadmiar magnezu w organizmie — kiedy do niego dochodzi?
Magnez, jak każdy inny pierwiastek, ma określone górne i dolne zakresy norm. Najczęściej laboratoria uznają za prawidłowy poziom magnezu w zakresie 0,65-1,2 mmol/l, choć te wartości mogą się różnić w zależności od poszczególnych laboratoriów. Hipermagnezemia, czyli stan nadmiaru magnezu we krwi, pojawia się, gdy stężenie tego pierwiastka w surowicy krwi przekracza 1,2 mmol/l.
Osoby zdrowe, u których nerki pracują bez zarzutu, radzą sobie z nadmiarem tego pierwiastka, ponieważ jest on wydalany wraz z moczem. Hipermagnezemia jest najczęściej skutkiem ubocznym stosowanego leczenia w różnych schorzeniach.
Szczególnie narażone na nadmiar magnezu są:
- osoby starsze;
- pacjenci cierpiący z powodów zaburzeń pracy jelit, szczególnie długotrwale przyjmujący leki przeciwbólowe, przeczyszczające i zobojętniające kwas żołądkowy;
- osoby nadużywające preparatów z magnezem;
- pacjenci z niewydolnością nerek;
- pacjenci leczeni litem.
Nadmiar magnezu we krwi bardzo rzadko może się pojawić u pacjentów z niedoczynnością nadnerczy bądź tarczycy lub niewłaściwie stosującym leki zawierające związki magnezu, zalecane w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Fot. iStock
Nadmiaru magnezu — objawy przedawkowania
Nieznaczny nadmiar magnezu w organizmie może nie powodować objawów. Objawy zazwyczaj pojawiają się, gdy stężenie magnezu we krwi jest większe niż 2 mmol/l, i należą do nich:
- osłabienie organizmu;
- zawroty i bóle głowy;
- mrowienie i zaczerwienienie twarzy
Poważniejsze przedawkowanie magnezu, gdy jego stężenie we krwi osiąga 5–7 mmol/l, może powodować:
- problemy z oddychaniem;
- bóle w klatce piersiowej;
- niedociśnienie;
- niemiarowe, a nawet wolniejsze biciem serca i zatrzymanie krążenia.
W najpoważniejszych przypadkach, które zazwyczaj wynikają z innych schorzeń, nadmiar magnezu może spowodować śpiączką.
Fot. iStock
Co robić w razie podejrzenia hipermagnezemii?
Przede wszystkim należy zgłosić się na konsultację z do lekarza rodzinnego oraz wykonać odpowiednie badania krwi. Lekarz na podstawie wyników ustali właściwą diagnozę i zarządzi podjęcie odpowiedniego leczenia.
Jeśli już pojawiają się objawy ciężkiej hiperkalcemii, są one na tyle poważne i niepokojące, że należy w ich przypadku wezwać pogotowie ratunkowe. Należy pamiętać, że podobne objawy mogą również wynikać z innych problemów zdrowotnych i tylko specjalista jest w stanie postawić odpowiednią diagnozę oraz udzielić właściwej pomocy.
Nadmiar magnezu — jak wygląda leczenie?
Nadmiar magnezu leczony jest poprzez usunięcie przyczyny zbyt wysokiego stężenia tego pierwiastka we krwi. Często wystarczy po prostu odstawić preparaty zawierające magnez, alby pozwolić organizmowi wrócić do równowagi. Jeśli jest taka konieczność stosowanie leków moczopędnych przyspiesza usuwanie magnezu z moczem.
Ciężka hipermagnezemia wymaga leczenia w szpitalu. Jeżeli nadmiar magnezu stanowi realne zagrożenie, np. pacjent skarży się na porażenie mięśni, czy zaburzenia pracy serca, dożylnie podaje się wapń. W bardzo ciężkich przypadkach specjaliści zlecają wykonanie dializy, aby jak najszybciej usunąć nadmiar magnezu z organizmu. Stan w przebiegu leczenia kontrolowany jest przez właściwe badania stężenia magnezu we krwi.
Co prawda do nadmiaru magnezu we krwi dochodzi bardzo rzadko, jednak jest to sytuacja możliwa. Aby jej uniknąć, nie należy samodzielnie i przez długi czas przyjmować dużych ilości magnezu. Kontrolne badanie krwi będzie cenną wskazówką, czy pacjent wymaga takiej suplementacji, czy nie jest mu ona potrzebna. Badania te powinny być regularnie wykonywane przez osoby z grupy ryzyka dotyczącej hipermagnezemii.
