Kokos to orzech o wyjątkowo twardej skorupie, która sprawia wielu osobom niemało problemów z rozłupaniem. Warto jednak znaleźć na to sposób, by skorzystać ze świeżego, bogatego w cenne składniki miąższu. A warto wspomnieć, że kokos to jeden z najzdrowszych orzechów, zaliczany do grupy produktów „superfoods”. Jak można sprawnie otworzyć orzech kokosowy i co właściwie kryje się w jego wnętrzu?
Kokos (orzech kokosowy)
Kokos to owoc palmy kokosowej, porastającej obszary tropikalnych brzegów morskich. Orzechy kokosowe, które trafiają na półki naszych sklepów mają charakterystyczną, brązową i wyschniętą skorupę. Jej skórki zależy od dojrzałości kokosa — im młodszy egzemplarz, tym bardziej zielony. Pod skórą znajdują się gęste włókna, pod którymi jest biały miąższ (bielmo) i spora ilość wody kokosowej. W starych egzemplarzach kokosów miąższ staje się twardy i dość suchy.
Przy wyborze młodych orzechów kokosowych należy zwrócić uwagę na to, by były białe i bez większych przebarwień. Dojrzałe orzechy o brązowej barwie i z trzema wgłębieniami, powinny być bez pleśni i pęknięć. Przy potrząśnięciu powinno być słyszalne przelewanie się wody kokosowej.
Fot. iStock/Kokos
Kokos (orzech kokosowy) — wartości odżywcze, kalorie (kcal)
Orzech kokosowy jest jednym z najmniej kalorycznych orzechów. Świeży kokos w 100g miąższu zawiera ok. 354 kcal, natomiast suszony (wiórki kokosowe) zawierają aż 660 kcal w tej samej porcji. Znajdziemy w nim ok. zdrowe tłuszcze (35g/100g), węglowodany (15g/100g), z których 9 g stanowi błonnik, oraz białko (3 g/100g). Warto przy tym dodać, że suszony miąższ kokosa zawiera ponad 23 g błonnika w 100g, co stanowi prawie całe dzienne zapotrzebowanie na ten składnik. Orzechy kokosowe mają niski indeks glikemiczny = 45, dlatego może pojawiać się w diecie osób chorujących na cukrzycę.
W kokosie nie brakuje witamin i minerałów. Znajdziemy w nim witaminę C, witaminy z grupy B (w tym kwas foliowy), witaminę E i K, oraz składniki mineralne takie jak: magnez, potas, selen, fosfor, wapń, sód, cynk, żelazo.
Z kokosów pozyskuje się następujące produkty:
- świeży miąższ — najsmaczniejszy i najbardziej wilgotny w młodych egzemplarzach orzechów;
- wiórki kokosowe — wysuszony miąższ orzecha kokosowego;
- woda kokosowa — ma skład porównywalny do ludzkiego osocza, więc świetnie nawadnia organizm;
- mleko kokosowe — produkowane z miąższu łączonego z wodą;
- olej kokosowy — zmienia swój stan skupienia w zależności od temperatury: w niższej staje się białą, twardą masą; w wyższej staje się płynny, o żółtawym zabarwieniu. Jest uznawany za jeden z najzdrowszych olejów na świecie dzięki zawartości kwasów tłuszczowych nasyconych (laurynowy, palimitynowy, kaprylowy, stearynowy) i nienasyconych (oleinowy i linolowy);
- cukier kokosowy — pozyskiwany z łodygi kwiatostanów palmy kokosowej, charakteryzuje się niższym indeksem glikemicznym niż zwykły cukier.
Fot. iStock/Kokos
Kokos (orzech kokosowy) dla zdrowia
Dzięki obecności cennych dobrych kwasów tłuszczowych kokos zaliczany jest do grupy produktów „superfoods”. Obecne w nim kwasy tłuszczów są kwasami średniołańcuchowymi (MCT), co sprawia, że bezpośrednio z układu pokarmowego trafiają do wątroby, gdzie od razu wykorzystane są jako źródło energii. Badania potwierdzają, że mają one wpływ na przyspieszenie metabolizmu, dzięki czemu mimo wysokiej kaloryczności, są polecane na diecie. Kokosy regulują również poziom cukru we krwi, ułatwiają procesy trawienne, zwiększają wchłanianie i wykorzystanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Kokos wspomaga także funkcjonowanie mózgu, przez co jest chętnie włączany do diety osób cierpiących na chorobę Parkinsona i Alzheimera. Ponadto roślinne kwasy MCT łagodzą negatywne skutki spożywania niezdrowych tłuszczów (zwierzęcych i trans), wpływając na obniżenie poziomu tzw. złego cholesterolu (LDL), a podnosząc poziom „dobrego” (HDL). Produkty wytworzone z kokosa (wiórki kokosowe, olej, woda, mleczko, cukier) zawierają kwas laurynowy i kaprylowy, które niszczą bakterie, wirusy oraz grzyby, co wzmacnia układ odpornościowy. Każdy z produktów pochodzących z kokosa ma nieco inne zalety, dlatego warto im się przypatrzyć indywidualnie.
Warto także wspomnieć, że kokos, tak jak i inne orzechy, może uczulać. Zdarza się to raczej rzadko, ale osoby cierpiące na alergie powinny podchodzić do niego bardzo ostrożnie.
Fot. iStock/Kokos
Jak otworzyć kokos?
Zadanie jest proste, jeśli masz do czynienia z młodymi egzemplarzami kokosa. Wystarczy orzech postawić pionowo na desce do krojenia i ostrym nożem odciąć dookoła górę orzecha. Gdy orzech będzie otwarty, wodę kokosową przelej do osobnego naczynia, a sam orzech rozbij na pół energicznie uderzeniem tępej krawędzi noża.
Jeśli trafił się dojrzały egzemplarz o twardej, zwłókniałej skorupie z trzema wyraźnymi wgłębieniami, pracy jest nieco więcej. W jednym wgłębieniu (jedno bardziej miękkie, dwa twarde) zrób dziurkę ostrym nożem lub korkociągiem. Gdy dostaniesz się do środka, obróć kokos do dołu i wylej przez dziurkę wodę kokosową. Następnie uderz po obwodzie kokos tępą krawędzią noża, co powinno spowodować pęknięcie orzecha. Możesz go również owinąć w ściereczkę i rozbić młotkiem. Gdy skorupa się rozpadnie, nożem z okrągłą końcówką podważ miąższ od skorupy do momentu, gdy się od niej odłączy. To zadanie nie powinno sprawić problemu. Na koniec ostrym nożem odkrój brązową skórkę od miąższu.
