Ból podczas stosunku potrafi odbierać nie tylko przyjemność z seksu, ale także niszczyć relację. Do dyspaurenii dochodzi dość często i z różnych powodów. Na szczęście są specjaliści oraz metody leczenia, które pozwalają na usunięcie przykrych dolegliwości i ponowne odczuwanie przyjemności z seksu. Co najczęściej powoduje ból podczas stosunku?
Ból podczas stosunku (dyspaurenia)
Dyspareunia to fachowe określenie sytuacji, w której pojawia się ból podczas stosunku, czasem nawet tuż przed jego rozpoczęciem lub po zakończeniu. Przyczyn takiej sytuacji jest kilka, i najczęściej kobieta potrzebuje wizyty u specjalisty, by można było określić, co stoi za problemami z bolesnym współżyciem. Pochodzenie bólu może być związane z fizycznością kobiety lub jej stroną psychiczną.
Ból podczas stosunku nie tylko odbiera chęć na zbliżenia, ale negatywnie wpływa na związek. Udany seks w relacji opartej na miłości umacnia więzi, daje przyjemność, radość, odprężenie. Natomiast gdy jedna ze stron zaczyna unikać zbliżeń, może pojawić się frustracja, złość, strach, niechęć i obwinianie się za zaistniałą sytuację.
Fot. iStock/ból podczas stosunku
Ból podczas stosunku — możliwe przyczyny
1. Ból podczas stosunku a suchość pochwy
Najczęściej ból podczas stosunku ma prozaiczną przyczynę, jaką jest niedostateczne nawilżenie pochwy. Zazwyczaj skarżą się na nie dojrzałe kobiety, przechodzące menopauzę. Jaka jest przyczyna suchości pochwy? Na jej powstanie wpływają wahania poziomu estrogenów. Mogą przytrafić się w ciąży, podczas połogu i w okresie karmienia piersią, w takcie wspomnianej menopauzy, oraz podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej lub przyjmowaniu niektórych leków. Gdy śluzu jest zbyt mało, gorzej nawilżone ścianki pochwy powodują podczas stosunku ból, ale także i swędzenie czy pieczenie. Ta błaha przyczyna może nie tylko powodować przykre doświadczenia i niechęć, ale przyczyniać się również do nawracających infekcji intymnych.
2. Endometrioza może powodować ból podczas stosunku
Endometrioza, czyli nieprawidłowe umiejscowienie elementów błony śluzowej, które są właściwe dla macicy, poza jej jamą. Taka sytuacja powoduje, że podczas miesiączki błona ta złuszcza się w nieoczywistych miejscach, a złuszczone endometrium i krew trafiają do jamy brzusznej, powodując następnie ból podczas stosunku. Najczęściej dolegliwości bólowe pojawiają się lub nasilają w wyniku określonych pozycji seksualnych. Endometriozę można leczyć, ale to wymaga czasu i uporu, ponieważ nie jest to łatwe zadanie, a bywa, że leczona endometrioza po jakimś czasie nawraca.
3. Ból podczas seksu a infekcje intymne
Infekcje intymne wynikające z ataku chorobotwórczych bakterii, rzadziej wirusów lub grzybów, powodują szereg uciążliwych dolegliwości, w tym ból podczas stosunku. Do przyczyn problemów zaliczamy:
Zakażenie drożdżakami spowodowane najczęściej przez Candida albicans. Zakażeniu towarzyszą gęste, kojarzące się z twarożkiem upławy, świąd i przekrwienie pochwy, a także ból podczas stosunku.
Chlamydioza to choroba wywołana przez bakterie Chlamydia trachomatis. W wyniku infekcji pojawia się dokuczliwe swędzenie, bóle brzucha, gęste upławy, oraz krwawienia międzymiesiączkowe.
Rzęsistkowica, która rozwija się po zakażeniu pierwotniakiem – rzęsistka Trichomonas vaginalis. W efekcie zakażenia pojawiają się cuchnące żółtozielone lub szare pieniste upławy. Towarzyszy im dokuczliwy świąd i ból przy oddawaniu moczu, oraz w trakcie współżycia.
Opryszczka narządów płciowych wywołana jest przez wirus HSV, który powoduje powstawanie na narządach płciowych swędzących pęcherzyków. Zakażeniu często towarzyszy ból podczas oddawania moczu, powiększenie węzłów chłonnych, gorączka i uczucie ogólnego rozbicia.
Fot. iStock ból podczas stosunku
4. Zapalenie przydatków
Przydatki (jajniki i jajowody) narażone są na różne zakażenia, które, nieleczone, przenoszą się z szyjki macicy na błonę śluzową jamy macicy i dalej na błonę śluzową jajowodów i jajniki. Zapalenie przydatków jest bardzo nieprzyjemne. Towarzyszą mu silne bóle odczuwane w dole brzucha, gorączka, cuchnąca wydzielina i krwawienie, trudności we współżyciu. Zapalenie przydatków wymaga leczenia, ponieważ stan zapalny może powodować tworzenie się blizn i zrostów, a w konsekwencji bezpłodność.
5. Ból podczas seksu może towarzyszyć zapaleniu pęcherza
Także zapalenie pęcherza może wywoływać ból podczas stosunku. Infekcja najczęściej rozwija się po wniknięciu pałeczki okrężnicy (Escherichia coli), która bytuje w jelicie. Zapalenie pęcherza powoduje szereg dolegliwości, m.in.: ból i pieczenie podczas korzystania z toalety, parcie na mocz, konieczność jego częstego oddawania. Zapalenie pęcherza wymaga odpowiedniego leczenia, które pozwoli uniknąć powikłań w postaci zapalenia nerek.
6. Pochwica i kondycja psychiczna kobiety
Pochwica polega na tym, że gdy ma dojść do zbliżenia, mięśnie pochwy kurczą się zbyt mocno, co utrudnia wprowadzenie członka do pochwy. Próba podjęcia kontaktu seksualnego w przypadku pochwicy jest bardzo bolesna. Problem wynika z kondycji psychicznej kobiety. Przyczyną mogą być niemiłe wspomnienia lub postawy dotyczące seksu (np. brak właściwej edukacji seksualnej), złe doświadczenia (np. molestowanie), trauma (może np. wynikać z gwałtu), obawy przed bólem w trakcie współżycia, czy niechęć do zajścia w ciążę.
7. Budowa anatomiczna również może powodować ból podczas stosunku
Jeśli ból pojawia się w trakcie głębokiej, intensywnej penetracji, może być efektem fizjologicznej budowy narządów rodnych, np. tyłozgięcia macicy.
8. Alergia na lateks
Podczas stosunku może dojść do reakcji alergicznej w wyniku kontaktu z lateksową prezerwatywą. W takim przypadku może pojawić się ból, swędzenie lub pieczenie podczas zbliżenia.
Fot. iStock/ból podczas stosunku
Diagnostyka i leczenie problemu
Ponieważ przyczyn odczuwania bólu podczas stosunku jest wiele, sytuacja wymaga konsultacji ze specjalistą ginekologiem, seksuologiem, psychologiem lub psychiatrą, terapeutą par. W leczeniu problemu, w zależności od jego przyczyny, zalecane są różne środki lub metody. Należą do nich m.in.:
- stosowanie miejscowych środków znieczulających, leków rozluźniających mięśnie i przeciwlękowych, terapii hormonalnej;
- w przypadku alergii na lateks w prezerwatywie wystarczy zmienić produkt na wykonany z innych materiałów;
- zastosowanie botuliny, jeśli powodem jest pochwica;
- spotkania terapeuty z obojgiem partnerów pozwalają na wspólne znalezienie przyczyn problemu i sposobu ich rozwiązania;
- trening partnerski, skupiający się na doznawaniu przyjemności;
- desensytyzacja, czyli przyzwyczajanie do rozluźnienia mięśniówki przy wprowadzaniu coraz większych obiektów do pochwy;;
- trening autogenny, czyli nauka relaksacyjnego wypływu na własne ciało;
- psychoterapia indywidualna;
- psychoedukacja seksuologiczna.
