Go to content

Choroba Alzheimera – objawy, które powinny wzbudzić niepokój. Co trzeba wiedzieć o tej podstępnej chorobie?

Alzheimer (choroba Alzheimera)
Fot. iStock

Alzheimer (choroba Alzheimera) to choroba, w której dochodzi do zwyrodnień w mózgu. W efekcie pacjent cierpi na nasilające się zaburzenia pamięci i zachowania, które utrudniają codzienne funkcjonowanie i negatywnie wpływają na kontakty międzyludzkie. Co powoduje chorobę, jakie objawy daje Alzheimer i czy możliwe jest jej leczenie?

Czym jest Alzheimer?

Choroba Alzheimera jest chorobą zwyrodnieniową układu nerwowego. W jej wyniku w mózgu odkładają się patologiczne białka (głównie beta-amyloid i białko tau), które powodują śmierć neuronów. Ich malejąca wpływa na zmniejszenie ilości substancji przekaźnikowych, dzięki którym mózg funkcjonuje prawidłowo. W wyniku zmian następujących w mózgu dochodzi do jego uszkodzenia, co powoduje upośledzenie funkcji umysłowych, jak np.: pamięć, mowa, myślenie abstrakcyjne. Alzheimer jest podstępną chorobą, rozwija się powoli, nie dając początkowo żadnych objawów. Do chwili pojawienia się wyraźnych objawów może upłynąć kilka, a nawet kilkanaście lat, co jest kwestią indywidualną. Z początku pojawiają się pojedyncze niepokojące objawy, ale wraz z nasileniem choroby sprawność pacjenta staje się mocno ograniczona i jest on zdany na opiekę bliskich osób.

Alzheimer (choroba Alzheimera)

Fot. iStock/Alzheimer (choroba Alzheimera)

Na chorobę Alzheimera zapada ponad 5% osób powyżej 65 r.ż. Ryzyko jej rozwoju rośnie wraz z wiekiem — dla osób po 80. roku życia wynosi ponad 30%. Wg statystyk w Polsce cierpi na nią ponad 200 tysięcy osób.

Alzheimer — czynniki ryzyka

Nie ma jednej przyczyny rozwoju choroby Alzheimera. Zauważono, że jej objawy mogą pojawiać się po zdarzeniach, które wywołują silny stres, także w wyniku przebycia udaru mózgu lub poważnego urazu głowy. Znane są także czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia choroby w przyszłości.

Na chorobę Alzheimera częściej zapadają:

  • osoby po 65 r.ż.;
  • kobiety;
  • osoby cierpiące na cukrzycę;
  • osoby, u których w rodzinie występowały przypadki choroby, lub (o wiele rzadziej) u których stwierdzono mutację genów wywołujących tzw. rodzinną postać choroby Alzheimera;
  • wpływ na zwiększenie ryzyka może mieć także niski poziom wykształcenia.

Choroba Alzheimera — objawy (pierwsze, drugie, trzecie stadium)

Choroba Alzheimera wiąże się ze stopniowym i postępującym zaburzeniem funkcji poznawczych. Z początku zaburzenie dotyczy zapominania mających miejsce niedawno sytuacji, a z czasem dochodzą inne objawy. Pojawiają się problemy z poprawnym zastosowaniem słów, zapominaniem ich, dochodzi do problemów z wykonywaniem zwykłych czynności.

Przez wiele lat mogą pojawiać się wyłącznie łagodne zaburzenia pamięci. Wg badań nawet 80% takich przypadków przechodzi w ciągu następnych lat w otępienie typu choroby Alzheimera. Traktowane jest to nie jako jej początek, ale stan zwiększonego ryzyka jej rozwoju.

Alzheimer — objawy w stadium początkowym

Dochodzi w tym czasie głównie do zmian w osobowości oraz zaburzeń sprawności mentalnej. Chorzy mają problem z odnajdywaniem przedmiotów, które sami odkładali, pozostawianiem ich w różnych miejscach, także poza domem. Alzheimer objawia się także zadawaniem tych samych pytań, traceniem wątku wypowiedzi, zapominaniem o ważnych informacjach, które mieli przekazać innym. Pojawiają się trudności z przypomnieniem właściwych słów lub nazw, problemy z nauką obsługi nowych urządzeń. Chorzy zapominają, że wykonali już daną czynność, chcąc wykonać ją ponownie. Pojawiają się problemy z dotarciem do celu.

Pacjenci cierpiący na chorobę Alzheimera w początkowym stadium bywaj apatyczni, tracą pewność siebie, mają problemy w kontaktach z innymi ludźmi. Dochodzi do osłabienia kontroli emocji, wzrasta poczucie winy, pojawiają się niekiedy myśli samobójcze.

Alzheimer — objawy w drugim stadium choroby 

Z czasem narastają zaburzenia zachowania, jak np. wykonywanie tych samych ruchów, odczuwanie niepokoju. Dochodzi do wybuchów złości i agresji (np. pojawia się szczypanie). Mogą pojawiać się urojenia, omamy wzrokowe lub słuchowe. Alzheimer sprawia, że chory przestaje rozpoznawać bliskich, i  członków własnej rodziny. Przestaje odróżniać postacie realne od nierealnych (np. w telewizji), na które może reagować lękiem. U pacjentów może pojawiać się zwiększony apetyt, nawet na rzeczy niejadalne. Może dochodzić do zaburzeń rytmu snu i czuwania. Osoba cierpiąca na chorobę Alzheimera potrzebuje wsparcia podczas posiłków, ubierania się itp.

Alzheimer (choroba Alzheimera)

Fot. iStock/Alzheimer (choroba Alzheimera)

Alzheimer — objawy w trzecim stadium choroby 

Z postępem choroby pojawiają się zaburzenia ruchowe, nietrzymanie moczu i stolca. Chory jest niesamodzielny, nie kontroluje ciała, traci kontakt z otoczeniem, przestaje rozpoznawać własne odbicie w lustrze. Wymaga stałej pielęgnacji i opieki, staje się osobą leżącą.

Alzheimer — diagnostyka i leczenie

Z konsultacji lekarskiej powinna skorzystać każda osoba po 65. roku życia, która zauważa u siebie problemy z zapamiętywaniem nowych  informacji i z wypowiadaniem się. Szczególnie ważne to u osób, u których w rodzinie pojawiały się przypadki otępienia.

Na początku rozwoju, gdy Alzheimer nie daje wyraźnych objawów, pomocne w ustalaniu diagnozy jest specjalistyczne badanie neuropsychologiczne. W zaawansowanych przypadkach dochodzi do zaniku mózgu, co można wykazać za pomocą badań takich jak:  tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.

Leczenie choroby Alzheimera pozwala jedynie na łagodzenie pojawiających się objawów. W przypadku leczenia objawy będą się nasilać wolniej. Ponadto stosowanie leków ogranicza ryzyko wystąpienia zaburzeń zachowania.

Ważne jest także prowadzenie terapii:

  • kognitywnej, czyli treningu pamięci i orientacji w rzeczywistości;
  • reminiscencyjnej, która polega na przywoływaniu wspomnień przy pomocy fotografii, listów, pamiątek;
  • zajęciowej, która pozwala na utrwalanie posiadanych umiejętności, oraz odtwarzanie niedawno utraconych;
  • środowiskowej, czyli utworzenie otoczenia przyjaznemu pacjentowi.

Leczenie powinno trwać do końca życia chorego.

Alzheimer (choroba Alzheimera)

Fot. iStock/Alzheimer (choroba Alzheimera)

Czy można zapobiec zachorowaniu na chorobę Alzheimera? 

Istnieje kilka czynników, które obniżają ryzyko wystąpienia choroby. Należą do nich m.in.:

  • posiadanie wyższego wykształcenia (wpływa na zwiększenia rezerwy poznawczej);
  • regularna aktywność fizyczna — minimum 3 razy w tygodniu o nasileniu większym niż chodzenie;
  • dieta typu śródziemnomorska lub DASH, szczególnie bogata w kwasy tłuszczowe omega-3;
  • regularne spożywanie niewielkich ilości wina.

źródło:  www.mp.pl