Gliceryna (glicerol, E422) to substancja będąca składnikiem wielu produktów przemysłowych, kosmetycznych czy aptecznych, które spotykamy w każdym domu. Substancja ta moż mieć różne pochodzenie, stężenie oraz zastosowanie. Do czego służy gliceryna kosmetyczna i farmaceutyczna?
Czym jest gliceryna (glicerol)?
Gliceryna o wzorze C3H5(OH)3, jest związkiem organicznym z grupy alkoholi polihdyroksylowych. Glicerynę można spotkać również pod nazwą glicerol, propan-1,2,3,-triol, oraz E422, pod którym „ukrywa” się, jako dodatek do żywności. Substancję tę można pozyskać na drodze reakcji zmydlania tłuszczów (gliceryna roślina), a jej innym, naturalnym źródłem, jest łój (tłuszcz) pochodzenia zwierzęcego (gliceryna zwierzęca). Glicerynę można pozyskać również przez utlenienie propylenu oraz w trakcie produkcji biopaliw (tzw. gliceryna syntetyczna). Co ciekawe, glicerol potrafi wytworzyć samodzielnie ludzki organizm, głównie przez nerki i wątrobę.
Fot. iStock
Gliceryna jest gęstą, pozbawioną koloru i zapachu, słodką cieszą. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie i w alkoholu, jednocześnie jest dobrym rozpuszczalnikiem dla różnych substancji, w tym tłuszczów. W zależności od pochodzenia, stężenia oraz stopnia zanieczyszczenia gliceryny, określa się ją mianem: farmaceutycznej, kosmetycznej, spożywczej, technicznej, paszowej, roślinnej.
Jest ona substancją nietoksyczną, o obojętnym wpływie na organizm. W zależności od przeznaczenia, zastosowanie produktów z gliceryną może mieć odmienny cel i działanie.
Gliceryna kosmetyczna — właściwości
Gliceryna kosmetyczna sprawdza się jako składnik produktów do pielęgnacji ciała. Znajdziemy ją w balsamach, kremach, pomadkach, maskach do włosów. Obecność gliceryny w kosmetykach zapobiega ich wysychaniu i krystalizacji, konserwuje, chroniąc przed działaniem szkodliwych drobnoustrojów. Podczas produkcji kosmetyków ułatwia łączenie się składników tłustych z wodnymi.
Fot. iStock
Wykazuje zdolności do wiązania (zatrzymywania) cząsteczek wody. Ponieważ jej cząsteczki mają niewielkie rozmiary, gliceryna dobrze wnika w głębokie warstwy naskórka, ułatwiając transport innych odżywczych substancji do skóry. Ta cecha sprawia również, że gliceryna kosmetyczna wykazuje właściwości nawilżające i natłuszczające, o ile jej stężenie jest niewielkie i mieści się w przedziale od 5 do 15%. Często stanowi składnik mydełek glicerynowych dedykowanych pielęgnacji przesuszonej i odwodnionej skóry. Można ją spotkać w kremach do stóp i dłoni, ponieważ zmiękcza skórę, chroni ją przed pierzchnięciem i łagodzi podrażnienia. Glicerynę często można znaleźć w składzie kremów do pielęgnacji cery dojrzałej, ponieważ poprawia napięcie skóry i poprawia wygląd zmarszczek, przyspiesza procesy regeneracyjne. Jest substancją chętnie wykorzystywaną w produktach do zimowej pielęgnacji urody. Gliceryna kosmetyczna tworzy skuteczną barierę ochronną przed wiatrem i mrozem, dzięki temu chroni skórę przed wpływem niesprzyjających jej czynników atmosferycznych. Nadaje włosom połysk, zapobiega uszkodzeniom i rozdwajaniu się końcówek.
Natomiast stężenie gliceryny powyżej 25% przynosi skutek odwrotny — wysusza i odkaża skórę.
Gliceryna farmaceutyczna — właściwości
W przemyśle farmaceutycznym glicerynę wykorzystuje się do produkcji środków przeczyszczających, ponieważ ułatwia poślizg i wydalenie zalegającego, twardego kału z jelit. W jej skład wchodzi substancja czynna, z reguły 86% roztworu glicerolu, oraz substancja pomocnicza. Glicerynę można stosować doustnie jako specyfik działający przeczyszczająco podczas dokuczliwych zaparć, oraz doodbytniczo, w postaci czopków. Czopki są produktem bezpiecznym, polecanym na zaparcia dla dzieci powyżej 3. roku życia, kobiet ciężarnych, oraz osób w podeszłym wieku. Gliceryna farmaceutyczna jest również składnikiem kropli nawilżających i kojących oczy oraz preparatów do czyszczenia uszu.
Fot. iStock
Gliceryna w domowej pielęgnacji urody
Należy pamiętać, by nie stosować czystej gliceryny bezpośrednio na skórę, ponieważ działa ona w wysokim stężeniu wysuszając. Natomiast można włączyć ją bezpiecznie do pielęgnacji przesuszonych włosów, dodając kilka kropli do gotowej już maski lub odżywki. Sprawdzi się jako składnik domowego, złuszczającego i nawilżającego skórę peelingu. Aby przygotować najprostszy, ale skuteczny domowy peeling, wystarczy zmieszać kilka kropli gliceryny, fusy z zaparzonej kawy i odrobinę oliwy z oliwek. Gliceryna kosmetyczna to dobry sposób na nawilżenie płytki paznokci i uelastycznienie skórek przy paznokciach. Wystarczy zmieszać glicerynę z wodą w stosunku 1:3, po czym wmasować w paznokcie i skórki. Posiadając odpowiednią wiedzę i produkty można samodzielnie przygotować tonik do pielęgnacji cery, czy wykonać własne nawilżające mydło glicerynowe.
Fot. iStock
Gliceryna kosztuje niewiele, ok. ok. 3 zł za 50 gramowe opakowanie. Można ją kupić w aptece, drogeriach lub sklepach internetowych.
Alergia na glicerynę i działanie niepożądane
Przypadki uczulenia na glicerynę kosmetyczną są bardzo rzadkie, i zazwyczaj towarzyszy temu czerwona wysypka. Gliceryna może być potencjalnym alergenem i może pobudzać niepożądane reakcje układu odpornościowego na jej obecność. To jest indywidualna reakcja każdego organizmu, dlatego nie można z góry założyć, że kogoś np. kosmetyk z gliceryną na pewno nie uczuli.
Należy również pamiętać, że gliceryna stosowana doustnie w dużych dawkach (powyżej 1 g/kg masy ciała) zaburza gospodarkę wodną i elektrolitową organizmu. Może to skutkować m.in. biegunką, nudnościami, wymiotami, nasilonym pragnieniem, bólem i zawrotami głowy.
FB/ohmepl
