Goździki to przyprawa o bardzo charakterystycznym smaku i aromacie. Są przydatne nie tylko w kuchni, ale mają wiele właściwości dla zdrowia, dzięki którym znalazły zastosowanie przy łagodzeniu różnych dolegliwości. Czym są goździki i w jaki sposób można je zastosować?
Goździki — aromatyczna przyprawa
Goździki, które znamy głównie z zastosowania w kuchni, to nic innego, jak suszone pąki kwiatów goździkowca korzennego, drzewa pochodzącego z Azji. Stosowane od ponad 2 tysięcy lat, już w starożytnych Chinach zyskały uznanie jako cenne lekarstwo na różne dolegliwości. Do Europy trafiły nieco później, za sprawą podróży arabskich kupców. Najpierw popularność zyskały we Francji, a następnie rozprzestrzeniły się na pozostałe części Europy.
Fot. iStock/goździkowiec korzenny
Charakterystyczny, intensywny zapach goździków wynika z obecności w nich związku o nazwie eugenol, który znany jest z właściwości odkażających i znieczulających. Smak korzenny, dość piekący, nadają goździkom olejki eteryczne.
Co znajdziemy w goździkach?
Goździki zawierają dużą ilość związków polifenolowych, które wykazują silny potencjał antyoksydacyjny. Poza tym w ich składzie znajdziemy witaminę A i E, witaminy z grupy B, cynk, magnez, potas, sód, fosfor. Nie brakuje w nich nawet kwasów tłuszczowych z grupy omega-3. W goździkach znajdziemy przede wszystkim węglowodany, a także tłuszcz i białko, oraz cenny dla zdrowego trawienia błonnik.
Goździki — właściwości lecznicze
Goździki są warte uwagi ze względu działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, antybakteryjne. Można je także stosować w przypadku przeciw pasożytom oraz infekcjom grzybiczym. Dzięki zawartości polifenoli przypisuje się im działanie przeciwnowotworowe. A to nie wszystkie zalety, jakie mogą wynikać z włączenia goździków do diety.
Koją ból zęba
Goździki od wielu lat są znanym w medycynie ludowej sposobem na dokuczliwy ból zęba. Jego działanie wynika z właściwości znieczulających eugenolu. Aby wykorzystać goździki przeciwbólowo, wystarczy żuć całe pręciki, lub namoczyć płatek kosmetyczny olejkiem goździkowym i przycisnąć go do bolesnego miejsca. Należy przy tym mieć na uwadze, że olejek goździkowy może podrażniać skórę oraz wywoływać reakcje alergiczne. Mimo że skutecznie łagodzi odczuwanie przykrych dolegliwości, zdecydowanie nie zastąpi wizyty u stomatologa.
Fot. iStock
Goździki na nieświeży oddech
Napar z goździków lub ich żucie usuwa przykry oddech, ograniczając jednocześnie ilość bakterii w jamie ustnej, które mogą go powodować. Jeśli jednak problem nieświeżego oddechu się utrzymuje, warto znaleźć jego przyczynę, która może leżeć w problemach stomatologicznych lub np. w schorzeniach układu trawiennego.
Łagodzą zmiany w jamie ustnej
Napar z goździków stosowany jest także jako środek przeciwbólowy i ściągający błonę śluzową jamy ustnej, w przypadku leczenia aft, ranek oraz wspomagająco w grzybicy i paradontozie.
Goździki na ból głowy
Ta popularna przyprawa stosowana jest także jako łagodne, ale skuteczny sposób na bóle głowy, także w przypadku migren. Aby wykorzystać jej przeciwbólowe działanie, należy z 1/4 łyżeczki sproszkowanych goździków i 1 łyżeczki olejku cynamonowego przygotować pastę do nałożenia na czoło.
Łagodzą ból gardła i objawy przeziębienia
Płukanie gardła naparem z goździków ma działanie antybakteryjnie oraz przeciwzapalnie w przypadku infekcji gardła. Napar przygotowuje się poprzez zalanie goździków gorącą wodą. Gdy napar przestygnie, ale będzie jeszcze przyjemnie ciepły, można go użyć. Zamiast naparu można po prostu rozgryźć i żuć goździki. W przypadku objawów przeziębienia (kaszel, zatkany nos) warto popijać rozgrzewającą i antybakteryjną herbatkę z goździkami.
Fot. iStock
Goździki na bolące stawy
Naturalny olejek goździkowy wcierany w obolałe miejsca, jest pomocny w przypadku bólu stawów i mięśni. Działa nie tylko przeciwbólowo, ale także przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo, kojąc stany zapalne skóry. Należy jednak być ostrożnym z jego stosowaniem, ponieważ może podrażniać skórę i uczulać. Wcześniej warto wypróbować jego bezpieczeństwo na niewielkiej powierzchni skóry.
Poprawiają procesy trawienne
Goździki dodawane do potraw poprawiają procesy trawienne, łagodzą niestrawność, zgagę i wzdęcia. Eugenol obecny w oleju z goździków wspomaga funkcje wątroby.
Goździki obniżają poziom „złego” cholesterolu
Goździki regulują poziom cholesterolu co potwierdziły to badania przedstawione na spotkaniu Experimental Biology w San Francisco (2006 r.). Wykazały one, że u osób, które spożywały goździki, odnotowano obniżenie poziomu trójglicerydów oraz „złego” cholesterolu LDL. To badanie wykazało także, że wspierają wytwarzanie insuliny, regulując tym samym poziom cukru we krwi.
Goździki w kuchni
Poza zastosowaniem w łagodzeniu różnych schorzeń, goździki przede wszystkim popularność zdobyły jako aromatyczna przyprawa. Przyprawę w całości można dorzucać do kompotów, herbaty, grzańców. Na ich bazie można przygotować likiery i nalewki. Znakomicie podkreślą smak potraw z wieprzowiny, dziczyzny, baraniny, a także rybnych. Trudno sobie wyobrazić świąteczne wypieki bez mielonych goździków, które stanowią postawę aromatycznej korzennej przyprawy. Są obowiązkowe do przygotowania bożonarodzeniowego piernika i różnych ciasteczek. Mielone goździki stosuje się do dań z grzybami, farszów, różnych sosów do mięs.
