Chłoniaki
Fot. iStock/Chłoniak objawy
Chłoniak — objawy
Najczęściej chłoniaki powodują wyraźne i charakterystyczne objawy, takie jak powiększenie węzłów chłonnych, które wzbudzają niepokój. Jednak zdarzają się również przypadki, gdy choroba powoduje skąpe, ledwie zauważalne objawy, które mogą zostać nieświadomie zignorowane. Wtedy często rozpoznanie następuje przypadkiem, podczas wykonywania innych badań kontrolnych, np. w miejscu pracy.
Powiększenie węzłów chłonnych
Powiększenie węzłów chłonnych utrzymujące się powyżej 2-3 tygodni jest charakterystyczne dla chłoniaków. W przypadku choroby najczęściej pojawiają się niebolesne i powiększające się guzki na szyi, nad obojczykami, w obrębie dołów pachowych, czy pachwin, lub w innych miejscach. Zazwyczaj guzki osiągają średnicę większą niż 2 cm, ich kształt jest regularny, można je łatwo przesuwać pod palcami. Podczas badania wyczuwalne są tzw. pakiety węzłów chłonnych, będące grupami kilku znajdujących się obok siebie powiększonych węzłów chłonnych. Powiększeniu mogą ulec także węzły niewyczuwalne w badaniu fizykalnym, znajdujące się wewnątrz klatki piersiowej, brzucha czy miednicy.
Fot. iStock/Chłoniak objawy
Powiększone w wyniku chłoniaka węzły chłonne mogą uciskać na naczynia żylne i limfatyczne, powodując wyraźne objawy, jak:
- obrzęki kończyn — może w wyniku powiększeniu się węzłów chłonnych pachwinowych, biodrowych i w przestrzeni zaotrzewnowej dojść do asymetrycznego obrzęku kończyn dolnych. Jeśli powiększeniu ulegną węzły pachowe, może wystąpić obrzęku kończyn górnych
- tzw. zespół żyły próżnej górnej — spowodowane powiększeniem węzłów chłonnych śródpiersia. Zespół charakteryzuje obrzęk szyi i kończyn górnych, dokuczliwy kaszel, duszności, zaburzenia połykania;
- bóle brzucha, zaparcia, biegunki — w wyniku ucisku węzłów chłonnych na ściany przewodu pokarmowego;
Inne objawy, które daje chłoniak to:
- w przypadku zajęcia szpiku kostnego w przebiegu chłoniaka dochodzi do objawów ogólnych, takich jak: osłabienie, bladość, krwawienia bez wyraźnych przyczyn, zwiększona podatność na infekcje;
- krwawienia z przewodu pokarmowego, żółtaczka – jeśli nastąpił rozsiew nowotworu np. do wątroby;
- ból brzucha — może wynikać ze znacznego powiększenia wątroby i śledziony zajętych przez nowotwór;
- bóle głowy i kręgosłupa – przypadku, gdy komórki nowotworowe obecne są w mózgu i kręgosłupie;
- przeciągające się stany podgrączkowe i nieuzasadniona gorączka powyżej 38°C,
- obfite poty – szczególnie nocne;
- nieuzasadnione schudnięcie więcej niż 10% wagi w ciągu 6 miesięcy.
Chłoniak — objawy a badania
W przypadku, gdy pojawią się niepokojące objawy, jakie daje chłoniak, należy zgłosić się do lekarza POZ. Pacjent zostanie skierowany na morfologię krwi, i jeśli zajdzie taka potrzeba, lekarz może skierować na badania dodatkowe: RTG klatki piersiowej i USG jamy brzusznej. Jeżeli wyniki wykażą nieprawidłowości odpowiadające obawom chłoniaka, pacjent kierowany jest na pogłębioną diagnostykę do hematologa onkologa lub odpowiedniego oddziału szpitalnego.
Rozpoznanie umacnia wynik badania histopatologicznego, wykonany na zmienionym chorobowo węźle chłonnym lub fragmentem zajętego narządu. Zlecane są także badania immunohistochemiczne, immunofenotypowe, cytogenetyczne, molekularne, dzięki którym można ustalić dokładny typ nowotworu. Jest to niezwykle ważne, ze względu na istnienie kilkudziesięciu podtypów chłoniaka.
Fot. iStock/Chłoniak objawy
Dodatkowo pomocne są badania obrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, PET), które mogą ujawnić możliwe rozsianie nowotworu w klatce piersiowej, brzuchu, miednicy lub w głowie. Jeśli istnieje podejrzenie zmian w mózgu, wykonuje się nakłucie lędźwiowe. Biopsja szpiku kostnego pozwala wykryć rozsiew chłoniaka do szpiku. Badania endoskopowe umożliwiają rozpoznanie rozsiewu nowotworu do przewodu pokarmowego lub układu oddechowego.
Leczenie chłoniaków
Najczęściej stosowaną metodą leczenia chłoniaków jest chemioterapia, którą można stosować w połączeniu z terapią sterydową. Radioterapia ma znaczenie w leczeniu powiększonych węzłów chłonnych lub powiększonej śledziony, już po zakończonej chemioterapii. Przeszczepienie komórek macierzystych bywa stosowane w pewnych przypadkach, gdy inne metody leczenia nie przynoszą oczekiwanego efektu.
Dokładny sposób leczenia chłoniaków uzależniony jest od wyniku badania histopatologicznego i stopnia zaawansowania choroby. Chłoniak ziarniczy (Hodgkina) we wczesnym stadium jest wyleczalny prawie w 90-95 procentach. Im wyższe stadium rozwoju, tym większe ryzyko nawrotu choroby i zgonu, oraz konieczność zastosowania cięższej chemioterapii.
Istnieje wiele typów chłoniaków nieziarniczych o łagodnym przebiegu, które nie wymagają leczenia, choć trzeba monitorować stan pacjenta. Niektóre chłoniaki nieziarnicze (chłoniak Burkitta) mają agresywny przebieg i wymagają intensywnego leczenia. Rokowanie zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta, stadium zaawansowania choroby i typu histologicznego chłoniaka.
