Hemoroidy, czyli niesławne żylaki odbytu, to zmora wielu ludzi. Ten problem pojawia się niezależnie od płci, i często pracujemy na niego sami. Czym są hemoroidy, jakie powodują objawy i jak wygląda leczenie tej uciążliwej dolegliwości?
Hemoroidy same w sobie nie są czymś groźnym. Tym mianem określamy naczynia żylne umiejscowione w odbytnicy i odbycie, które są normalne. Dolegliwość, którą potocznie nazywamy hemoroidami, guzkami krwawniczymi lub żylakami odbytu, to choroba hemoroidalna, czyli patologicznie powiększone hemoroidy odbytu. Gdy hemoroidy zaczynają się nienaturalnie powiększać, pojawiają dolegliwości, które są powszechnie kojarzone z nimi.
Na hemoroidy cierpi nawet 50% populacji osób dorosłych. Najczęściej pojawiają się one u osób po 50 roku życia, kiedy perystaltyka jelit zwalnia i wzrasta tendencja do tworzenia się żylaków. Nie oznacza to jednak, że młodsze osoby są wolne od tego problemu. Hemoroidy mogą również dokuczać kobietom po ciężkich porodach, ale także osobom otyłym, preferującym seks analny, czy nadużywających środków przeczyszczających.
Hemoroidy odbytu – przyczyny
Jest wiele czynników, które mogą wpływać na powstawanie hemoroidów. Ryzyko ich pojawiania się większa bierny tryb życia – siedząca praca, przesiadywanie przed sprzętem elektronicznym, brak aktywności fizycznej. Niewłaściwa dieta również ma duży wpływ na powstawanie zmian w hemoroidach. Zdecydowanie szkodzi zbyt mała ilość błonnika w diecie oraz niewystarczająca ilość spożywanych płynów. To powoduje częste problemy z wypróżnieniem się, które po pewnym czasie mogą przyczyniać się do rozwoju guzków krwawniczych.
Często na hemoroidy odbytu skarżą się kobiety w zaawansowanej ciąży. Winne są temu rosnąca macica uciskająca jelita, w połączeniu ze spowolnioną perystaltyką jelit na skutek działania hormonów. Osoby cierpiące z powodu przewlekłych biegunek również są bardziej narażone na pojawienie się hemoroidów.
Hemoroidy – objawy
Najczęściej hemoroidy dają objawy takie jak krwawienie, co jest szybko zauważalne podczas wizyt w toalecie. W tym przypadku świeża, jasnoczerwona krew widoczna jest na bieliźnie, na papierze toaletowym, lub w muszli po wypróżnieniu, jeśli guzki krwawnicze są zaawansowane. W przypadku, gdy zauważalne są także skrzepy krwi, a sama krew przybiera kolor ciemnowiśniowej lub smolistej, może to wskazywać na inne, znacznie poważniejsze problemy ze zdrowiem.
For. iStock
Nie licząc krwawienia, hemoroidy powodują inne objawy, takie jak:
- uczucie niecałkowitego wypróżnienia,
- świąd i pieczenie w okolicy odbytu,
- ból, podrażnienie, dyskomfort w okolicy odbytu,
- wyciek śluzu.
Niekiedy hemoroidy wewnętrzne wypadają z odbytu podczas parcia w trakcie oddawania stolca, ale cofają się samoistnie. W pewnych przypadkach może nastąpić sytuacja, gdy nie cofną się i trzeba je odprowadzić ręcznie.
Hemoroidy – leczenie, leki
Mimo że guzki wydają się być dokuczliwym, ale błahym problemem, zawsze warto pomówić o nich z lekarzem i dobrać leczenie, jeśli jest taka konieczność. Intensywne krwawienia z hemoroidów trwające długi czas mogą powodować anemię (niedokrwistość), więc należy kontrolować chorobę. Lekarz może rozpoznać problem na postawie:
- badania fizykalnego jamy brzusznej i okolic krocza,
- ocenie hemoroidów zewnętrznych,
- badaniu per rectum (przez odbyt)
- anoskopii umożliwiającej oświetlenie hemoroidów wewnętrznych w odbytnicy.
Leczenie zależy od tego, czy hemoroidy są bardzo zaawansowane:
- w przypadku początku choroby łagodzi się jedynie ból i dyskomfort. Zalecane są nasiadówki w naparze z kory dębu, które działają ściągająco i łagodząco. Często stosowane są także leki na hemoroidy dostępne bez recepty w aptekach – są to czopki oraz kremy zawierające leki ściągające, przeciwzapalne, przeciwbólowe;
- w przypadku choroby zaawansowanej pacjentowi można proponuje się zabiegi takie jak: założenie gumowych opasek na hemoroidy, skleroterapia (wstrzyknięcie środków chemicznych zamykających dopływ krwi do hemoroidów), koagulacja laserowa, elektrokoagulacja lub krioterapia. Hemoroidektomię, czyli wycięcie guzków krwawniczych stosuje się rzadko z powodu bolesności zabiegu i ryzyka pokiwań.
Fot. iStock
Hemoroidy – dieta
Dieta przy schorzeniu takim jak hemoroidy, ma ogromne znaczenie. To m.in. błędy żywieniowe mogą przyczyniać się do powstawania hemoroidów. Aby zapobiec nasileniu problemów, należy zadbać przede wszystkim o odpowiednią ilość błonnika w diecie. WHO zaleca dziennie dostarczać do 40 g włókna pokarmowego z różnych źródeł:
- pieczywo żytnie pełnoziarniste i graham;
- płatki owsiane, pszenne, żytnie;
- gruboziarniste kasze;
- otręby pszenne;
- brązowy ryż;
- nasiona roślin strączkowych;
- surowe warzywa i owoce;
- owoce suszone i orzechy.
Błonnik należy jednak stosować z głową. Zbyt duża ilość błonnika w diecie, przy zbyt małej ilości wypijanej wody, spowoduje zaparcia, wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, podrażnienie jelit. Nadmierna ilosć błonnika w codziennej diecie może upośledzać wchłanianie leków. Aby zapobiec temu, osoba dorosła powinna wypijać co najmniej dwa litry płynów dziennie, spożywając produkty bogate w błonnik.
Dieta na hemoroidy odbytu wymaga, by usunąć z niej produktów powodujących zaparcia, takie jak: banany, gotowana marchew, czekolada, kakao, mocna herbata czy kawa. Zaleca się również umiarkowaną aktywność fizyczną, która nie tylko poprawi pracę jelit, ale pozytywnie wpłynie na stan całego organizmu.
