Menopauza to trudny pod względem fizycznym i psychicznym okres w życiu kobiety, choć występuje on naturalnie. W wielu przypadkach wiąże się z występowaniem uciążliwych objawów oraz spadkiem nastroju, związanym ze zmianami hormonalnymi, czynnikami psychologicznymi oraz uświadomieniem sobie etapu życiowego, na jakim znajduje się kobieta. Należy jednak pamiętać, że jest to naturalna reakcja, która wcale nie oznacza, że najlepsze lata już minęły. Dla wielu kobiet to po prostu kolejny rozdział, a nie utrata witalności i motywacji!
Czym dokładnie jest menopauza?
Menopauza, inaczej nazywana klimakterium lub okresem przekwitania, to fizjologiczna reakcja organizmu związana ze zmianami hormonalnymi kobiety. Światowa Organizacja Zdrowia definiuje menopauzę jako ostatnią miesiączkę, po której przez co najmniej 12 miesięcy nie wystąpiło kolejne krwawienie, przy czym zatrzymanie krwawienia nastąpiło naturalnie, a nie w wyniku na przykład zabiegu chirurgicznego czy leczenia farmakologicznego. Spadek poziomu żeńskich hormonów płciowych, takich jak estrogen czy progesteron, produkowanych przez jajniki, warunkuje zahamowanie zdolności reprodukcyjnych (kobieta przechodzi ze stanu płodnego w naturalny stan niepłodności) oraz wystąpienie różnych objawów ze strony całego organizmu. Kluczowym sygnałem wskazującym na menopauzę są zaburzenia cyklu menstruacyjnego. Na początku okres między kolejnymi miesiączkami może być nieregularny – raz dłuższy, raz krótszy, aż do momentu, kiedy miesiączka całkowicie ustaje. Szacuje się, że etap przekwitania trwa około 10 lat, jednak w niektórych przypadkach może zająć nawet do 14 lat.
Typowe objawy menopauzy, które występują powszechnie u kobiet, obejmują:
- uderzenia gorąca, nadmierna potliwość (zwłaszcza w nocy),
- kołatanie serca,
- zaburzenia snu, trudności z zasypianiem
- czerwienienie się i pieczenie skóry,
- obniżenie nastroju, wahania emocjonalne, drażliwość, smutek,
- przewlekłe zmęczenie,
- ból okolic intymnych, bóle głowy,
- nawracające infekcje dróg moczowych,
- suchość pochwy (może powodować dyskomfort podczas stosunku płciowego).
Menopauza – w jakim wieku występuje?
Wiele kobiet zastanawia się, w jakim wieku zaczyna się menopauza. Tak naprawdę jest to bardzo indywidualna sprawa, która zależy od wielu czynników, jednak zazwyczaj pojawia się między 45. a 55. rokiem życia. W Polsce średni wiek menopauzy szacuje się na 51 lat, choć zazwyczaj pierwsze objawy okołomenopauzalne pojawiają się już po 40. roku życia. W ten sposób organizm sygnalizuje, że przygotowuje się do zmian związanych z gospodarką hormonalną.
Menopauza przedwczesna
U kobiet, u których nastąpiło zaburzenie funkcjonowania jajników ze względu na choroby
(zespół policystycznych jajników, zaburzenia tarczycy) lub urazy, będących po przebytych operacjach na żeńskie gruczoły płciowe takich jak chirurgiczne usunięcie jajników czy w przypadku których doszło do uszkodzenia ich podczas chemioterapii, radioterapii lub farmakoterapii menopauza może wystąpić nawet przed 40 rokiem życia. Jako przyczyny przedwczesnej menopauzy specjaliści podają także niezdrowy tryb życia – niezrównoważoną dietę, brak regularnej aktywności fizycznej czy palenie papierosów. Może ona być także skutkiem silnego stresu czy otyłości. Badania naukowców dowodzą, że przedwczesne wygasanie czynności jajników dotyczy nawet 1 procenta światowej populacji kobiet. Jeśli kobieta chce uniknąć wczesnej menopauzy na przykład ze względu na planowaną jeszcze ciążę czy uniknięcie lub złagodzenie dolegliwości menopauzy, może poddać się leczeniu, które polega głównie na podawaniu odpowiednich dawek żeńskich hormonów płciowych.
Menopauza późna
Menopauza może wystąpić u kobiet także z opóźnieniem – jeśli objawy pojawiają się dopiero po 60. roku życia, mówi się o menopauzie późnej. Wielu ekspertów podaje, że najprawdopodobniej jej przyczyny wynikają z otyłości, nadmiernego spożywania alkoholu czy pracy zmianowej, a dokładniej zaburzonego rytmu dobowego, który wynika z takiego trybu. Objawy późnego przekwitania zwykle są takie same jak w przypadku typowej menopauzy, jednak występują z opóźnieniem.
