Świerzb to choroba zakaźna wywołująca dokuczliwe zmiany na skórze, które swędzą szczególnie w nocy i utrudniają normalne funkcjonowanie. Chorobę trzeba leczyć, a kuracji muszą zostać poddani wszyscy domownicy. Kiedy można zakazić się świerzbem, jak rozpoznać chorobę i w jaki sposób można ją wyleczyć?
Czym jest świerzb i w jaki sposób dochodzi do zakażenia?
Świerzb to powszechna choroba zakaźna skóry, najczęściej występująca w klimacie tropikalnym, szczególnie w miejscach zaludnionych, o niskim statusie ekonomicznym. W krajach bogatych chorobę zazwyczaj obserwuje się u osób starszych i z upośledzoną odpornością, oraz w żłobkach, przedszkolach, internatach, domach opieki społecznej, i wszędzie tam, gdzie istnieje skupisko ludzi.
Aby zachorować na świerzb, musi dojść do zakażenia pajęczakiem zwanym świerzbowcem ludzkim (Sarcoptes scabiei). Dochodzi do tego przez bezpośredni kontakt ze skórą osoby chorej. Okres wylęgania się świerzbu wynosi 3–6 tyg. od momentu pierwszego zarażenia. Następne zarażenia wywołują objawy już po kilku dniach. Przez cały okres zarażenia osoba cierpiąca na świerzb stwarza ryzyko dla zdrowych osób.
Co się dzieje, gdy świerzbowiec przenika pod naskórek? Samice drążą w skórze korytarze, w których składają jaja. Po około 4 dniach z jaj wykluwają się larwy, które po około 2 tygodniach stają się dorosłe. Zazwyczaj w naskórku chorego bytuje 10–12 dorosłych samic, których obecność powoduje reakcję układu odpornościowego gospodarza.
Fot. iStock
Świerzb — rodzaje i objawy
Zazwyczaj świerzb i jego objawy kojarzą się nam przede wszystkim z silnym świądem skóry. W zależności od rodzaju choroby oraz jej nasilenia, objawy mogą się od siebie różnić.
Świerzb norweski
W przypadku świerzbu norweskiego dochodzi do pojawienia się w naskórku bardzo dużej liczby pasożytów. W efekcie dochodzi do nadmiernego rogowacenia skóry, widoczne są na niej grube łuski, które mogą nachodzić na siebie, oraz brodawkujące wykwity. Świerzb norweski może wywołać uogólnione zapalenie skóry, gdy choroba zajmuje całą skórę, przy słabym lub zupełnym braku świądu.
Świerzb dziecięcy
W przypadku dzieci świerzb pojawia się na podeszwach stóp i dłoniach, oraz na owłosionej skórze głowy. Uwidaczniają się wtedy na skórze krostki, guzki, pęcherzyki.
Świerzb wieku podeszłego
Zakażenie pojawiające się u starszych osób zazwyczaj objawia się na skórze głowy. Dolegliwości są mniej nasilone niż w przypadku innych rodzajów świerzbu.
Fot. iStock
Świerzb guzkowy
Charakterystyczne guzki pojawiają się na mosznie, pośladkach, fałdach skórnych. Przybierają one fioletowy lub brunatny kolor i są reakcją układu odpornościowego na działanie pasożytów. Utrzymują się długo po zakończeniu skutecznego leczenia.
Świerzb pęcherzowy
W jego przebiegu na skórze pojawiają się liczne drobne pęcherzyki i nadżerki. Najczęściej cierpią z jego powodu osoby starsze.
Jak można leczyć świerzb?
Chorobę można w większości przypadków bez większych problemów wyleczyć. W leczeniu stosuje się preparaty przeciwświerzbowcowe, zawierające substancje takie jak: permetynę, benzoesan benzylu, krotamiton, oraz maść siarkową. Substancje lecznicze z zastosowanych leków przenikają do naskórka po gorącej kąpieli. Powinna być ona nie krótsza niż 10 minut, aby gwarantowała dobre wchłanianie leku przez zmiękczoną skórę. Lek należy wmasować w skórę ciała od szyi w dół. Bardzo ważne jest dokładne wysmarowanie wszelkich zagięć i fałdek skóry, w których mogą przebywać świerzbowce. Szczególną uwagę należy zlecić na okolice narządów płciowych i miejsca pod paznokciami. Osoby w podeszłym wieku i małe dzieci cierpiące na świerzb powinny mieć nałożony lek również na głowę. Aby leczenie było w pełni skuteczne, muszą się w jednym czasie poddać mu wszyscy domownicy, niezależnie od tego, czy mają objawy, czy nie. Jeśli istnieje takie wskazanie, lekarz może również zalecić przyjmowanie leków doustnych (np.: iwermektyna).
Świerzb jest chorobą, którą bezwzględnie trzeba leczyć. Nieleczony trwa może się rozwinąć w świerzb norweski.
Fot. iStock
Jak leczyć świerzb norweski?
Świerzb norweski jest znacznie trudniejszy w leczeniu, niż klasyczny, a więc i leczenie jest znacznie bardziej wymagające. Podobnie jak w przypadku zwykłego świerzbu przed leczeniem należy wziąć gorącą kąpiel. Po zastosowaniu kuracji należy przestrzegać innych zaleceń lekarza, takich jak:
- stosowanie na skórę maści siarkowej przez kilka dni;
- wykonanie badania zeskrobin naskórka po tygodniu od zakończenia leczenia;
- wypranie wszystkich ręczników, pościeli, koców i narzut;
- wypranie ubrań noszonych w ostatnim tygodniu w temperaturze ≥60°C lub zamiast tego wyprasowanie ich gorącym żelazkiem;
- umieszczenie rzeczy, których nie można prać w szczelnej, zamykanej folii i pozostawienie ich w temperaturze pokojowej przez 72 godziny lub włożenie na 12 godzin do zamrażarki w temperaturze –20°C;
- odkurzenie dywanów i tapicerek.
Świąd po wyleczeniu świerzbu
Świąd po wyleczeniu świerzbu (poświerzbowcowy) może towarzyszyć nawet kilkanaście tygodni po zakończeniu kuracji. Pomocne w jego łagodzeniu może być stosowanie emolientów do mycia i pielęgnacji skóry. Lekarz może przepisać także preparaty hamujące świąd z glikokortykosteroidem na skórę lub leki przeciwhistaminowe.
źródło: www.mp.pl
