Nadżerka szyjki macicy to stan, który może pojawić się u kobiet w różnym wieku. Ta przypadłość często powoduje obawę o zdrowie, gdyż wielu osobom kojarzy się głównie ze stanem przednowotoworowym. Czym jest nadżerka szyjki macicy, jakie objawy powoduje i w jaki sposób należy ją leczyć?
Czym jest nadżerka szyjki macicy?
Nadżerka szyjki macicy to potoczne określenie na ektopię szyjki macicy. Problem ten jest częsty, i według szacunków ektopia dotyczy 25–30% kobiet.
Nadżerka szyjki macicy jest to przemieszczenie się nabłonka walcowatego (gruczołowego) wyściełającego kanał szyjki macicy na tarczę szyjki macicy, która widoczna jest przez pochwę. Najczęściej wyłapywana jest podczas standardowego nadania ginekologicznego. Uwidacznia się ona jako żywoczerwony obszar wokół ujścia kanału szyjki macicy.
Fot. iStock
Specjaliści rozróżniają dwa rodzaje nadżerki:
- Nadżerka rzekoma — erytroplakia, powstaje w wyniku zastępowania nabłonka wielowarstwowego płaskiego, pokrywającego zewnętrzną powierzchnię części pochwowej szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym wyścielającym kanał szyjki macicy. Może ona powstawać w wyniku zmian hormonalnych, czy też urazów lub stanów zapalnych, dlatego takie zmiany zauważone na szyjce macicy wymagają wdrożenia odpowiedniej diagnostyki;
- Nadżerka prawdziwa — czyli ektopia, to obszar z kraterowatym ubytkiem ochronnej pokrywy nabłonka wielowarstwowego płaskiego. Taka zmiana może dotyczyć przypadków raka szyjki macicy. Ektopia (nadżerka prawdziwa) jest rzadkim stanem, może dotyczyć 2-10% wszystkich zmian pojawiających się na szyjce macicy.
Nadżerka szyjki macicy — objawy
Nadżerka szyjki macicy jest stanem wykrywanym w większości przypadków podczas badania ginekologicznego. Zazwyczaj nie powoduje ona dolegliwości lub wywołuje niecharakterystyczne objawy, które mogą wynikać z istnienia zupełnie innych schorzeń.
Objawy, jakie może powodować nadżerka szyjki macicy to:
- pojawienie się zwiększonej wydzieliny z dróg rodnych;
- pojawienie się plamień samoistnych lub po stosunku;
- nawracanie infekcji szyjki macicy i pochwy.
Ginekolog podczas badania na fotelu ginekologicznym, przy użyciu wziernika, może zaobserwować czerwony, przekrwiony obszar w obrębie tarczy szyjki macicy, dookoła jej ujścia. To jednak nie wystarczy do postawienia diagnozy. Ponieważ ektopia oraz nadżerka prawdziwa są trudne do odróżnienia na pierwszy rzut oka, konieczne jest wykonanie badań dodatkowych.
Fot. iStock
Nadżerka szyjki macicy — badania diagnostyczne
Dla postawienia prawidłowej diagnozy ważne jest wykonanie badania cytologicznego, które jest pomocne w wykluczeniu istnienia stanów przednowotworowych oraz zapalnych. Cytologia jest badaniem szybkim i bezbolesnym, a jednocześnie bardzo wartościowym, gdyż pozwala na rozpoznanie nawet 80% wczesnych postaci rozwijającego się raka. Przy tego rodzaju zmianach zaleca się także przeprowadzenie kolposkopii, która jest badaniem polegającym na obejrzeniu zmian w obrębie szyjki macicy pod specjalnym mikroskopem, przy użyciu specjalnych odczynników chemicznych.
Leczenie nadżerki szyjki macicy
Występowanie nadżerki szyjki macicy uznawane jest przez lekarzy za stan prawidłowy. W większości przypadków zmiana cofa się samoistnie i nie wymaga ingerencji.
Leczenie farmakologiczne
Jeśli zmiana powoduje jakieś objawy, co ma miejsce raczej rzadko, pacjentkom proponuje się stosowanie leków przeciwzapalnych. Zazwyczaj dochodzi do tego w przypadku nieprawidłowych wyników cytologii, pojawienia się krwawień lub plamień z dróg rodnych wynikających z jej obecności, oraz w przypadku uporczywych, nawracających infekcji intymnych. Gdy leczenie farmakologiczne nie zda egzaminu, lekarz może zdecydować o leczeniu zabiegowym.
Fot. iStock
Leczenie zabiegowe
Do zabiegów wykonywanych w przypadku stwierdzenia nadżerki szyjki macicy zaliczamy:
- Elektrokoagulację, czyli tzw. wypalankę. Niegdyś była wykonywana powszechnie, dziś o wiele rzadziej. Nie zaleca się jej wykonywania u kobiet młodych, ponieważ może powodować do powstania rozległych, twardych blizn na szyjce macicy. Proces gojenia trwa po elektrokoagulacji trwa od 3 do 5 tygodni;
- koagulację chemiczną — leczenie polega na kilkukrotnym smarowaniu nadżerki preparatem, który niszczy chory nabłonek. Na jego miejscu odradza się nowy, zdrowy nabłonek;
- kriodestrukcję, zwaną inaczej wymrażaniem. Zabieg przeprowadza się przy użyciu sondy chłodzoną ciekłym azotem. Gojenie może trwać do 30-40 dni i w tym czasie mogą pojawiać się niewielkie upławy;
- fotokoagulację — zabieg przy użyciu lasera przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. W tym przypadku blizny nie powstają, a proces gojenia wynosi ok. 2 tygodni;
- leczenie chirurgiczne — stosowane zazwyczaj u starszych pacjentek z rozległymi zmianami, lub z nieprawidłowymi wynikami.
Wybór metody leczenia zabiegowego uzależniony jest od planów kobiety co do posiadania dzieci, stanu szyjki macicy oraz wyniku cytologii.
Nadżerka szyjki macicy w ciąży
Nadżerka szyjki macicy może pojawić się także w ciąży. Nie stanowi ona zagrożenia dla dziecka, ale jeśli towarzyszą jej infekcje intymne, one wymagają już leczenia. W takim przypadku lekarz ginekolog zaleci stosowanie ciężarnej leków dopochwowych. Ponieważ każdy przypadek może przebiegać inaczej, lub też objawy mogą być skutkiem innych dolegliwości, nadżerka w ciąży powinna być stale kontrolowana przez lekarza specjalistę, który na bieżąco, zgodnie z potrzebami, będzie podejmował odpowiednie kroki.
