Nadczynność tarczycy powoduje objawy, które źle wpływają na samopoczucie chorych i obniżają komfort życia. Ta choroba wpływa na nadprodukcję hormonów tarczycowych, które regulują ważne procesy w organizmie. Szybka reakcja na objawy skórne, oczne lub psychiczne, jakie daje nadczynność tarczycy, pozwoli wrócić do formy. Jak wyglądają sygnały, które wysyła chora tarczyca, oraz co należy zrobić po ich zaobserwowaniu?
Nadczynność tarczycy — na czym polega?
Tarczyca to mały narząd kształtem przypominający motyla, umiejscowiony u podstawy szyi. Odpowiedzialny jest za wytwarzanie i uwalnianie: trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4). Hormony te regulują funkcjonowanie tkanek organizmu, wpływają na metabolizm organizmu oraz produkcję ciepła. Na funkcjonowanie tarczycy ma wpływ przysadka mózgowa, przez hormon tyreotropowy (TSH) pobudzający tarczycę do produkcji trijodotyroniny oraz tyroksyny. Gdy prawidłowe funkcjonowanie tarczycy zostaje zaburzone, dochodzi do niedoczynności lub nadczynności tarczycy.
Nadczynność tarczycy sprawia, że tarczyca produkuje za dużo hormonów w stosunku do zapotrzebowania organizmu. To negatywnie oddziałuje jego funkcjonowanie i powoduje dokuczliwie konsekwencje zdrowotne. Na nadczynność tarczycy najczęściej chorują kobiety w wieku 20. –40. lat.
Przyczyny nadczynności tarczycy
Na pojawienie się nadczynności tarczycy wpływają choroby takiej jak:
- choroba Gravesa i Basedowa;
- guzki tarczycy;
- podostre zapalenie tarczycy;
- poporodowe zapalenie tarczycy.
Nadczynność tarczycy objawy
Nadczynność tarczycy i jej objawy nie są aż tak oczywiste. Wiele osób, które cierpią na to zaburzenie, odczuwała negatywne skutki nadczynności, bez świadomości faktycznej przyczyny problemów. Objawy, które daje nadczynność tarczycy mogą być mylące, i czasem trudno połączyć je z tarczycą. Zauważono także pewną zależność przy nasileniu objawów. U młodszych pacjentów objawy nadczynności tarczycy mogą być bardziej wyraźne i specyficzne, natomiast u pacjentów starszych są delikatniejsze i mniej oczywiste, kojarzące się np. z zaburzeniami krążenia, które pojawiają się już u osób w średnim wieku.
Nadczynność tarczycy objawy ogólne
- nadmierna potliwość – wpływa na nią zwiększona produkcja ciepła w organizmie oraz nadmierna aktywność gruczołów potowych;
- uczucie gorąca – nadchodzi falami, a towarzyszyć temu może zaczerwienienie skóry twarzy i szyi. Dzieje się tak nawet w niskich temperaturach;
- zaburzenia miesiączkowania — nadczynność tarczycy negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu rozrodczego, powodując zaburzenia miesiączkowania i cykle bezowulacyjne;
- niepłodność – cykle bezowulacyjne, spowodowane nadczynnością tarczycy powodują problemy z zajściem w ciążę;
- drżenie rąk – drżenie rąk jest częstym problemem wynikającym z nadczynności tarczycy;
- chudnięcie – przyspieszony metabolizm wynikający z zaburzeń pracy tarczycy oraz zaburzenia wchłaniania substancji odżywczych w jelitach, mimo apetytu, powoduje niezamierzoną utratę masy ciała;
- częstsze oddawanie stolca – osobom cierpiącym z powodu nadczynności tarczycy towarzyszy przyspieszona perystaltyka jelit, biegunki oraz zaburzenia trawienne;
- przyśpieszenie czynności serca – w tym uczucie kołatania serca, jest efektem wpływu nadmiaru hormonów na pracę mięśnia sercowego;
- osłabienie siły mięśniowej – problematyczne stają się zwykle czynności takie jak: wchodzenie po schodach, czy wstawanie z pozycji siedzącej.
Nadczynność tarczycy objawy psychiczne:
- obniżenie nastroju — u chorych może pojawiać się nerwowość, płaczliwość, niepokój, rozdrażnienie. Może pojawiać się nadmierna ruchliwość, problemy ze skupieniem uwagi i koncentracją. Osoby cierpiące na nadczynność tarczycy są bardziej narażone na pojawienie się stanów lękowych. Często chorzy skarżą się na problem z bezsennością, oraz krótkim i płytkim snem, po którym wstają zmęczeni. Objawy, które powoduje nadczynność tarczycy wynikają z nadmiernego pobudzenia układu nerwowego. Obniżenie nastroju często bywa zrzucane na karb towarzyszącego kobietom PMS lub okresu menopauzy;
Nadczynność tarczycy objawy skórne i oczne:
- Powiększenie i rozszerzenie naczyń skórnych — w przypadku nadczynności tarczycy mogą wykwitać rumieńce na twarzy. Często skóra staje się cienka, gładka i ciepła. Może być także wilgotna, a paznokcie bardziej kruche i łamliwe.
- wypadanie włosów – włosy stają się przerzedzone na całej skórze głowy. Jest o proces odwracalny po zastosowaniu leczenia wyrównującego poziom hormonów;
- objawy oczne – może pojawić się wytrzeszcz, podwójne widzenie, obrzęk i zaczerwienienie powiek lub spojówek.
Nadczynność tarczycy — objawy a badania
Jeśli u pacjenta pojawiają się objawy sugerujące nadczynność tarczycy, należy skonsultować je ze specjalistą. Lekarz, aby potwierdzić podejrzenie nadczynności tarczycy, zleci wykonanie badań hormonalnych. Przede wszystkim zleca się badanie stężenia TSH we krwi, pozwalające ocenić czynność tarczycy. Jeśli wynik jest nieprawidłowy, należy wykonać badanie określające stężenie wolnych hormonów tarczycy (FT4 i/lub FT3). Jeśli badanie pokazuje obniżone stężenie TSH przy podwyższonym stężeniu FT4 i/lub FT3 w surowicy, rozpoznanie wskazuje na nadczynność tarczycy.
W tym przypadku należy wykryć przyczynę nadczynności tarczycy. Pomocne są w tym badania takie jak:
- USG tarczycy — dzięki temu badaniu można stwierdzić obecność zmian ogniskowych w tarczycy lub obniżoną echogeniczność;
- przeciwciała przeciwtarczycowe w surowicy — szczególnie przeciwciała anty-TSHR, których podwyższone stężenie jest charakterystyczne dla choroby Gravesa i Basedowa;
- biopsję aspiracyjną cienkoigłową (BACC) tarczycy — wykonywaną w przypadku stwierdzenia guzków tarczycy;
- scyntygrafię tarczycy — wykonuje się ją dla oceny morfologii tarczycy i stopnia zróżnicowania tkanki w guzkach.
Przy potwierdzonej badaniami nadczynności tarczycy, endokrynolog zdecyduje o zastosowaniu odpowiedniego dla pacjenta sposobie leczenia: farmakologicznego, jodem promieniotwórczym lub chirurgicznego.