Choroba Hashimoto powoduje objawy, które potrafią bardzo utrudniać codzienne funkcjonowanie. Dokuczliwe symptomy wcale nie są najłatwiejsze do zdiagnozowania, a im później postawiona diagnoza, tym więcej szkód w organizmie. Czym jest choroba Hashimoto, jakie daje objawy neurologiczne, skórne i miejscowe, i co zrobić, gdy się pojawią?
Choroba Hashimoto — na czym polega?
Choroba Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, jest chorobą wynikającą z zaburzeń pracy układu immunologicznego. W normalnej sytuacji układ immunologiczny, czyli odpornościowy, walczy ze szkodliwymi patogenami, zapobiegając niebezpiecznym zakażeniom organizmu. W przypadku choroby Hashimoto, gdy układ immunologiczny zaczyna działać nieprawidłowo, wytwarza przeciwciała przeciw własnej tarczycy. Taka sytuacja powoduje rozwój zapalenia tarczycy, które co prawda nie jest bolesne, ale po cichu niszczy przez lata tarczycę, powodując jej niedoczynność. Po latach choroba Hashimoto skutkuje zmniejszeniem produkcji hormonów oraz poważnymi konsekwencjami dla funkcjonowania całego organizmu.
Choroba Hashimoto jest jedną z najczęstszych zaburzeń czynności tarczycy. Według statystyk przede wszystkim dotyka kobiety, a jej występowanie rośnie wraz z wiekiem. Szczyt zachorowań przypada od 6 dekady życia, ale bardzo często jest ona diagnozowana także u młodszych osób, a nawet i dzieci.
Fot. iStock
Czynniki ryzyka
Choroba Hashimoto częściej diagnozowana jest u osób, które cierpią na inne choroby autoimmunologiczne, na przykład bielactwo, cukrzyca typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów, czy celiakia. Na rozwój Hashimoto mogą wpływać także czynniki takie jak czynniki genetyczne, przewlekły stres, czy niewłaściwa dieta (nadmiar selenu i jodu).
Hashimoto — objawy
Choroba Hashimoto daje objawy, które bardzo często trudno jest połączyć właśnie z zaburzeniami pracy tarczycy. Mogą one dotyczyć samej tarczycy, lub wpływu niedoboru hormonów na organizm. Choroba Hashimoto powoduje objawy, które nawet przez kilka lat pozostają niezauważalne. Dopiero po czasie systematycznego niszczenia tarczycy i obniżenia stężenia hormonów tarczycy, pojawiają się różne sygnały nieprawidłowości. Im dłużej trwa niedoczynność tarczycy oraz im większy jest stopień niedoboru hormonów, tym bardziej nasilone i dokuczliwe są objawy.
Hashimoto — objawy miejscowe:
Objawy związane z wielkością tarczycy dotyczą zazwyczaj powiększenia tego gruczołu i utworzenia się wola. Z upływem czasu na tarczycy mogą zacząć rozwijać się guzki.
Hashimoto — objawy skórne:
Objawy skórne w przebiegu Hashimoto mogą wyglądać następująco:
- sucha, łuszcząca się i blada skóra, nieprzyjemne uczucie swędzenia;
- wypadające włosy, przerzedzone na całej głowie, trudne do rozczesania i ułożenia;
- kruche, pogrubione paznokcie;
Fot. iStock
Hashimoto — objawy psychiczne/neurologiczne:
Objawy psychiczne, neurologiczne w przebiegu Hashimoto negatywnie wpływają na samopoczucie i funkcjonowanie osoby chorej. Zaliczane są do nich:
- nadmierna senność, zmęczenie, apatia, brak chęci do działania;
- obniżenie nastroju, depresja;
- zaburzenia pamięci, problemy z koncentracją i nauką;
Hashimoto — objawy ogólne:
Na niedoczynność tarczycy w przebiegu Hashimoto wskazują objawy ogólne takie jak:
- odczuwanie zimna — nawet gdy wokół jest ciepło;
- zwiększenie masy ciała, mimo prowadzenia zdrowej, zrównoważonej diety;
- rzadsze wizyty w toalecie i kłopoty przy oddawaniu stolca (zaparcia);
- zaburzenia miesiączkowania oraz niepłodność;
- wolniejsza czynność serca oraz niskie ciśnienie tętnicze;
- zwiększenie stężenia cholesterolu oraz niedokrwistość ujawniona w badaniach laboratoryjnych.
W bardzo ciężkich przypadkach Hashimoto może skutkować nawet śpiączką, będącą skrajną postacią niedoboru hormonów tarczycy.
Choroba Hashimoto — objawy a badania
Jeśli zostaną zaobserwowane objawy, które może dawać choroba Hashimoto, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który zleci odpowiednie badania. W pierwszej kolejności pacjenci kierowani są na oznaczenie stężenia TSH we krwi. Jeśli wynik będzie powyżej górnej granicy normy oznacza się następnie stężenie FT4 (wolnej tyroksyn). Jawna niedoczynność tarczycy rozpoznawana jest na podstawie zwiększenia stężenia TSH przy jednoczesnym zmniejszeniu stężenia Ft4. Natomiast o utajonej niedoczynności tarczycy można mówić, gdy badanie wykaże zwiększone stężenie TSH, któremu towarzyszy prawidłowe stężenie FT4.
Fot. iStock
Innymi badaniami pomagającymi zdiagnozować niedoczynność tarczycy przy chorobie Hashimoto są:
- USG tarczycy, które pozwala stwierdzić zmianę rozmiaru gruczołu oraz jej zmniejszoną echogeniczność;
- oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych, szczególnie anty-TPO oraz anty-TG.
Do tej pory nie opracowano skutecznej metody walki z chorobą Hashimoto. Zalecane jest leczenie niedoczynności tarczycy, polegające na przyjmowaniu odpowiednich hormonów tarczycy (syntetycznej lewotyroksyny). W przypadku pacjentów z chorobą Hashimoto bardzo często leczenie pod okiem endokrynologa konieczne jest przez całe życie.
Ponieważ u osób cierpiących na chorobę Hashimoto istnieje ryzyko rozwinięcia się innych chorób autoimmunologicznych, ważna jest obserwacja w tym kierunku.
