Go to content

9 potencjalnych przyczyn niedoczynności tarczycy

Tarczyca jest gruczołem dokrewnym, który z wyglądu przypomina motyla. Ten niewielki gruczoł, umiejscowiony z przodu szyi może być przyczyną poważnych problemów ze zdrowiem, urodą, wahań masy ciała. Odpowiada on za wytwarzanie hormonów: trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4), które regulują funkcje większości tkanek organizmu, oraz wpływają na metabolizm i produkcję ciepła. 

Objawy niedoczynności tarczycy

Niedoczynność tarczycy najczęściej dotyczy dorosłych kobiet, występuje u około 5% i u ok. 1% mężczyzn. Częstość występowania problemów z niedoczynnością tarczycy wzrasta z wiekiem, ale mogą chorować z jej powodu nawet dzieci. Istnieją objawy o różnym nasileniu, od łagodnego do bardzo ciężkiego, które mogą sygnalizować niedoczynność tego gruczołu:

  • uczucie ciągłego zimna
  • zmęczenie/ senność
  • depresja
  • zaburzenia pamięci
  • przyrost masy ciała
  • rzadsze oddawanie stolca / zaparcia
  • spowolnienie czynności serca, nadciśnienie tętnicze
  • sucha łuszcząca się blada skóra, suche włosy
  • zaburzenia miesiączkowania, niepłodność

9 potencjalnych przyczyn niedoczynności tarczycy

Niedoczynność tarczycy może być pierwotna (I-rzędowa) i wtórna (II- i III-rzędowa). Niedoczynność pierwotna polega na zmniejszeniu wydzielania hormonów jako następstwa procesu chorobowego dotyczącego tylko tarczycy. Natomiast niedoczynność II-rzędowa spowodowana jest brakiem wydzielania TSH przez przysadkę, a III-rzędowa dotyczy deficytu TRH pochodzącego z podwzgórza. Spadek stężenia obu hormonów wtórnie powoduje zahamowanie wydzielania hormonów przez tarczycę.

1. Zapalenie tarczycy

To częste zaburzenie, szczególnie w postaci choroby Hashimoto, najczęściej o nieokreślonej przyczynie. Jego podłożem są zaburzenia  autoimmunologiczne, w których układ odpornościowy z niewiadomego powodu powoduje zmiany zapalne w różnych narządach. W przypadku tarczycy rozpoznaje on białka tarczycowe jako wrogie i niszczy je, upośledzając syntezę hormonów tarczycy.

2. Wrodzony lub pooperacyjny brak tarczycy

Tarczycę usuwa się z różnych powodów — wole guzkowe, choroba Gravesa i Basedowa, rak tarczycy. Usunięcie gruczołu powoduje trwałą niedoczynność tarczycy, której pogłębienie zależy od zakresu operacji, np. usunięcie tylko jednego płata tarczycy.

3. Leczenie jodem promieniotwórczym

Leczenie jodem promieniotwórczym (radioaktywnym) okolicy szyi przeprowadza się m.in. z powodu choroby Gravesa i Basedowa, wola guzkowego nadczynnego.

4. Nadmiar lub niedobór jodu w diecie

Jod jest pierwiastkiem niezwykle istotnym dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy — aż 75% zmagazynowane jest właśnie w tym gruczole. Bez dostatecznej ilości jodu zostaje upośledzona synteza hormonów tarczycy oraz prawidłowa czynność i budowa samej tarczycy. Nadmiar jodu również jest szkodliwy i upośledza funkcjonowanie gruczołu.

strona 1 z 2
druga część artykułu na następnej stronie

Fot. iStock/bymuratdeniz

1/1 9 potencjalnych przyczyn niedoczynności tarczycy

5. Choroby przysadki mózgowej

Rzadką przyczyną niedoczynności tarczycy mogą być problemy z przysadką mózgową. Niedobór hormonów tarczycy wynika ze zmniejszonej stymulacji ze strony przysadki mózgowej, czyli zmniejszenia produkcji hormonu TSH.

6. Działanie niektórych leków

Stosowanie niektórych leków może prowadzić do przemijającej niedoczynność tarczycy. Tak dzieje się m.in. w przypadku stosowania Amiodaronu, Interferonu, Cordarone, Opacordenu.

7. Ciąża

Poporodowe zapalenie tarczycy (PPT) jest chorobą autoimmunologiczną, która wiąże się ze zmianami w układzie odpornościowym w trakcie ciąży. Jego objawy mogą pojawić się również po poronieniu, jak i po porodzie. Nie wiadomo, dlaczego organizmy niektórych kobiet zaczynają wytwarzać bardzo wysokie poziomy hormonów tarczycy, a następnie ich poziom gwałtownie spada. Wyróżnia się 3 fazy choroby, która jest przemijająca: nadczynność tarczycy, niedoczynność i wyrównanie funkcji narządu.

8. Stres

Stres negatywnie wpływa na gospodarkę hormonalną, podnosi poziom hormonów kortyzolu i adrenaliny, które zakłócają funkcję neuroprzekaźnika. Kortyzol blokuje zdolności wątroby do usuwania nadmiaru estrogenów z krwiobiegu. Nadmiar estrogenów podwyższa poziom globuliny wiążącej tyroksynę, odpowiedzialną za transport hormonów tarczycy do tkanek. Przewlekły stres prowadzi do poważnych dolegliwości zdrowotnych, w tym chorób autoimmunologicznych.

9. Wrodzona niedoczynność tarczycy

Wrodzona niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) to choroba, w wyniku której tarczyca wytwarza zbyt małą ilość hormonów w życiu płodowym. Hormony wpływają na prawidłowy rozwoju mózgu, więc konsekwencją ich niedoboru może być upośledzenie umysłowe.  Hipotyreoza może wynikać z choroby tarczycy u matki i przyjmowania przez nią niektórych leków przeciwtarczycowych, nierozwinięcia lub niedorozwoju tarczycy w życiu płodowym.

źródło:  endokrynologia.mp.plwww.endokrynologia.netwww.poradnikzdrowie.plmotywatordietetyczny.pl