Grypa jelitowa to zapalenie przewodu pokarmowego, które zazwyczaj wywoływane jest przez wirusy. Objawy są wyjątkowo dokuczliwe i powodują wyłączenie chorego z normalnego funkcjonowania. Ostrej biegunce najczęściej towarzyszą inne objawy, pogarszające samopoczucie chorego. Ile trwa grypa jelitowa i jakie objawy powoduje i jak powinna wyglądać dieta w przebiegu zakażenia?
Grypa jelitowa – przyczyny, ile trwa
Grypa jelitowa (grypa żołądkowa, tzw. jelitówka) polega na zwiększeniu liczby oddawanych wodnistych lub półpłynnych stolców (nawet kilkunastu dziennie). Zaraz po zakażeniach układu oddechowego to najczęstsza choroba dotykająca ludzi w każdym wieku. Zakażenie układu pokarmowego może być wywołane przez wirusy, bakterie lub pierwotniaki, które dostają się do organizmu drogą pokarmową. Najczęściej zakażenie powodują wirusy jelitowe, takie jak: rotawirusy (u niemowląt i dzieci), norowirusy, sapowirusy oraz adenowirusy jelitowe. Zakaża chory człowiek (sam może przechodzić zakażenie bezobjawowo) lub ozdrowieniec, który jeszcze wydala wirusy w kale. W przypadku takiego kontaktu niezachowanie higieny rąk raczej na pewno poskutkuje zakażeniem.
Fot. iStock
Ile trwa grypa jelitowa? W zależności od rodzaju wirusa czas rozwoju choroby wynosi od 12 do 72 godzin. „Jelitówka” może trwać od jednego do ośmiu dni.
Grypa jelitowa u dorosłych – objawy
„Jelitówka” w przypadku osób dorosłych wywoływana jest zazwyczaj przez norowirusy. Odpowiadają one za większość epidemii biegunek na świecie, a także za tzw. biegunkę podróżnych. Ostra biegunka w przebiegu zakażenia norowirusowego trwa zwykle 12–60 godzin i rzadko prowadzi do powikłań.
Grypa jelitowa powoduje objawy charakterystyczne i bardzo dokuczliwe. Przede wszystkim w biegunce wirusowej nagle pojawiają się wymioty (rzadko występują podczas zakażenia bakteryjnego) oraz biegunka. Stolce zwykle są wodniste i obfite, najczęściej domieszek śluzu czy krwi. Poza wystąpieniem dokuczliwych wymiotów i/lub biegunki, często pojawiają się objawy takie jak:
- gorączka i dreszcze,
- nudności,
- kurczowe bóle brzucha,
- brak apetytu,
- obniżone samopoczucie.
Grypa jelitowa u dzieci – objawy
Grypa jelitowa u dzieci najczęściej wywoływana jest przez rotawirusy i sapowirusy. Wg statystyk niemal wszystkie dzieci zakażają się rotawirusem choć raz przed ukończeniem 3.–5. roku życia. Najczęściej chorują dzieci w przedziale wiekowym 4–23 miesięcy. Zakażenia u noworodków są częste, ale najczęściej mijają bezobjawowo lub łagodnie. Po ukończeniu po 3. miesiąca życia „jelitówka” powoduje wyraźne objawy. Choroba najczęściej rozprzestrzenia się w miesiącach jesienno-zimowych.
Fot. iStock
U dzieci grypa jelitowa pojawia się nagle i jej pierwsze objawy to wymioty. Stolce są luźne oraz wodniste i zwykle ustępują w ciągu 3–7 dni. Jedna trzecia dzieci w trakcie zakażenia układu pokarmowego rzez wirusy, dotyka wysoka gorączka, przekraczająca 39°C.
Biegunki wywołane przez rotawirusy częściej prowadzą do odwodnienia niż zakażenia układu pokarmowego wywoływane przez inne wirusy.
Grypa jelitowa – leczenie
Leczenie, jeśli stwierdzona została grypa jelitowa, ogranicza się zazwyczaj do łagodzenia objawów i zapobiegania odwodnieniu organizmu. Nawadnianie jest tu niezwykle istotne. Płynów należy przyjmować dużo – można odgórnie określić, że dorosły człowiek po każdym oddanym stolcu potrzebuje dodatkowo około 100–200 ml płynów. Najlepiej sięgać po specjalne środki nawadniające z elektrolitami, dostępne w aptece. Poza tym można sięgać po wodę mineralną, gorzką herbatę, miętę, jogurty naturalne bez cukru, lekko słodzony kompot jabłkowy oraz lekkostrawne, delikatnie posolone zupy.
Rzadko zaleca się również farmakoterapię, ponieważ „jelitówka” to choroba samoograniczająca się. Pacjenci chcąc sobie pomóc najczęściej proszą o nifuroksazyd, który nie działa na wirusy. Leki przeciwbakteryjne stosowane w ostrej biegunce mogą spowodować zaburzenie flory bakteryjnej w jelitach i zwiększają ryzyko wystąpienia biegunki poantybiotykowej lub rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego.
Fot. iStock
Grypa jelitowa – dieta
Wcześniej uważano, że grypa jelitowa i ścisła dieta idą ze sobą w parze. Podtrzymywano pogląd, że im mniej zostanie zjedzone, tym mniej dokuczliwe będą wypróżnienia. Zalecano przede wszystkim niewielkie ilości lekkostrawnych posiłków, takich jak kleiki, marchwianki, ryż z pieczonym jabłkiem, kurczaka z grilla czy rybę gotowaną na parze. Obecnie coraz częściej mówi się o tym, że w trakcie „jelitówki” należy jeść to, co zawsze, regularnie 4–6 razy dziennie. Mimo biegunki część spożytego pokarmu wchłonie się i zaspokoi w pewnym stopniu zapotrzebowanie organizmu na składniki odżywcze. Zdecydowanie odradza się głodówki, które grożą niedoborami energetycznymi, oraz spowalniają regenerację nabłonka jelitowego, co nie wpływa dobrze na szybkie zdrowienie.
Następstwa grypy jelitowej
Ostre zakażenie przewodu pokarmowego może niekiedy powodować pewne konsekwencje. Najczęściej pojawia się przejściowa nietolerancja laktozy (luźne, „strzelające” stolce), zaburzenia w obrębie flory bakteryjnej przewodu pokarmowego, oraz poinfekcyjny zespół jelita drażliwego (bóle brzucha, zmiana rytmu wypróżnień).
