Dieta paleo, czyli dieta człowieka pierwotnego, to trend w odżywianiu, który odwołuje się do stylu żywienia naszych przodków z okresu paleolitu. Założenia tej diety przede wszystkim opierają się na produktach nieprzetworzonych, pozyskiwanych jak najbardziej naturalnie. Jak dokładnie wygląda dieta paleo, czy jest bezpieczna dla organizmu i jakie efekty może przynieść?
Dieta paleo — skąd pomysł na dietę ludzi pierwotnych?
Dieta paleo zachęca do sięgnięcia do korzeni i zastosowanie diety opartej na żywności zdrowej, odrzucając tę wysokoprzetworzoną. Główną inspiracją twórcy diety, dr Lorena Cordaina, było przekonanie, że dawni ludzie raczej rzadko chorowali na cukrzycę typu 2, czy różne choroby układu krążenia. Wynikało to z ich stylu życia, w którym dominował ruch i naturalne, odpowiednie dla ich organizmu produkty, które pozyskiwali samodzielnie.
Naukowcy uważają, że dieta ludzi pierwotnych w dawnych czasach opierała się przede wszystkim na mięsie dzikich zwierząt, rybach, owocach, warzywach, orzechach, jajach, a także owadach i larwach. Każdy z tych produktów podawany był w sposób naturalny, a więc zdrowy. Nic dziwnego, że obecnie ten trend cieszy się popularnością, choć często nie jest traktowana ściśle jako dieta, ale sposób życia jak najbardziej zbliżony do naturalnego dla człowieka.
Fot. iStock/Dieta paleo
Dieta paleo — zasady
Dieta paleo jest pojęciem szerokim, więc wymagała pewnej modyfikacji zasad pod potrzeby i możliwości współczesnych ludzi. Trudno oczekiwać, by ktoś na własną rękę próbował upolować mięso na obiad, lub odżywiać się w sposób identyczny, jak miało to miejsce w paleolicie. Należy także pamiętać, że nie ma stuprocentowej pewności co do jadłospisu ludzi żyjących w dawnych czasach, więc zasady są dość umowne. W diecie paleo najważniejsze miejsce wśród produktów zajmuje chude mięso lub dziczyzna. Mięso, w różnej postaci, powinno stanowić około 50% dziennego jadłospisu, aby równoważyć ilość produktów zwierzęcych i roślinnych. Nie liczy się również kalorii — można jeść do syta.
Dieta paleolityczna dopuszcza w jadłospisie następujące produkty:
- mięso (najlepiej ekologiczne, z chowu pastwiskowego), ryby i owoce morza, jako źródło białka.
- jaja — najlepiej surowe;
- owoce (najlepiej jagodowe) i warzywa nieskrobiowe (ziemniaki, kukurydza) – najlepiej sezonowe, surowe lub gotowane na parze. Owoców powinno być mniej niż warzyw;
- grzyby;
- orzechy, nasiona, kiełki.
Miejsce w diecie powinny mieć także zdrowe tłuszcze. Ich pożądanym źródłem są: oliwa z oliwek, olej kokosowy, olej lniany, oleje z orzechów i pestek, a także masło. Pić należy wodę (najlepiej z cytryną), zieloną herbatę i herbaty ziołowe.
Fot. iStock/Dieta paleo
Czego na diecie paleo jeść nie wolno?
Na diecie paleo niewskazane są:
- warzywa strączkowe;
- produkty zbożowe;
- nabiał;
- produkty wysokoprzetworzone.
Dieta paleo — zalety i efekty
Dieta paleo pozwala na osiągnięcie pozytywnych zmian w organizmie. Osoby stosujące tę dietę chwalą ją nie tylko za korzystny wpływ na zmniejszenie nadmiernej masy ciała. Wiele osób chwali sobie także poprawę stanu zdrowia, oraz kondycji skóry i włosów, a także lepszy sen. Dieta paleo może być pomocna w uregulowaniu gospodarki insulinowej, ze względu na przygotowywanie potraw zgodnie z zasadą niskiego indeksu glikemicznego. Dieta ta może być pomocna w zapobieganiu rozwojowi chorób cywilizacyjnych. Wynika to z faktu, że dieta paleo eliminuje pokarmy wysokoprzetworzone, obfitujące w cukry rafinowane, dodatkowo ogranicza także ilość spożywanej soli. Mniej pustych kalorii także zdecydowanie służy zdrowiu. Warto także wspomnieć, że dieta paleo jest raczej dietą lekkostrawną, odciążającą układ pokarmowy. Może ona także zaciekawić osoby cierpiące z powodu nietolerancji laktozy i glutenu, z powodu wykluczenia z jadłospisu ich źródeł.
Fot. iStock
Dieta paleo — wady i przeciwwskazania
Dieta paleo mimo kilku pozytywów ma także pewne minusy, o których nie można zapominać. Często powtarzającym się zarzutem jest to, że dieta paleo nie jest dietą zbilansowaną, przez wykluczenie z niej nabiału i zbóż. W dodatku nie ma sztywnych ram, więc zdarzają się częste odstępstwa od zasad. To może prowadzić do powstania niedoborów witamin (np. z grupy B) i składników mineralnych (szczególnie cynk, miedź, selen).
Z powodu wykluczenia produktów zbożowych z jadłospisu może także wystąpić kłopot ze źródłami zdrowej energii dla organizmu. Innym problemem może być wprowadzenie zbyt dużej ilości białka do diety. To zdecydowanie obciąża nerki, wątrobę i w dłuższej perspektywie prowadzi do zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Dieta paleo nie jest także polecana osobom cierpiącym na schorzenia woreczka żółciowego, z powodu zwiększenia ilości tłuszczu dostarczanego wraz z pożywieniem. Poza tym wykluczenie nabiału może skutkować niedoborami wapnia, a także witaminy D. To z kolei może prowadzić do złamań kości i przyspieszyć rozwój osteoporozy.
Również osoby przewlekle chore, a także kobiety będące w ciąży lub karmiące piersią, bez konsultacji z lekarzem nie powinny przechodzić ma dietę paleo.
Należy przy tej okazji także wspomnieć o tym, że zasadność stosowania diety paleo budzi wątpliwości z powodu stylu życia innego, niż przed tysiącami lat. Największym problemem jest to, że mięso czy rośliny stosowane w diecie zdecydowanie nie są takim samym pożywieniem, jak kiedyś. Trudno będzie osiągnąć podobny efekt i „czystą” żywność, jeśli ma ona kontakt z pestycydami, czy antybiotykami.
