Tłuszczak to najczęściej występujący nowotwór łagodny tkanek miękkich. Najczęściej tworzy się u osób dorosłych, ale bywa, że pojawia się u dzieci. Występuje w różnych lokalizacjach i zazwyczaj swoim wyglądem budzi niepokój. Czym jest tłuszczak i tłuszczakomięsak, jak leczyć takie zmiany?
Tłuszczak – co to jest, jak wygląda?
Tłuszczak to niezłośliwy guz, który tworzy się tkanki tłuszczowej. Zazwyczaj pojawia się pod skórą i widoczny jest na zewnątrz, ale może również wytworzyć się na różnych organach wewnętrznych, najczęściej w układzie pokarmowym, np. na wątrobie. Zazwyczaj tłuszczaki mają kształt okrągły lub nieco podłużny, pod naciskiem są miękkie, a ich rozmiar może się wahać od kilku milimetrów, do kilku centymetrów. Mogą one występować pojedynczo lub może być ich wiele. Najczęściej zauważa się je na ramionach, karku, plecach, brzuchu.
Fot. iStock/tłuszczak
Wyróżniamy kilka typów tłuszczaków, np.:
- naczyniakotłuszczak
- tłuszczak polimorficzny
- ruchomy otorbiony tłuszczak
- tłuszczak podpowięziowy
- tłuszczak wrzecionowatokomórkowy
To dość często występujące zjawisko – szacuje się, że około 1% populacji na całym świecie obserwuje u siebie takie zmiany, niezależnie od płci. Statystyki pokazują, że tłuszczaki najczęściej formują się pomiędzy 40 a 60 rokiem życia. Gdy jest taka forma nowotworu łagodnego występuje u dzieci, jest to przypadek rzadki i wymagający diagnostyki, dla wykluczenia innych chorób. W przypadku dorosłych duże i liczne guzy mogą być objawem chorób takich jak: zespół Proteusa, zespół Gardnera lub też stanowić o nerwiakowłókniakowatości. Tego rodzaju zmiany warto skonsultować ze specjalistą – lekarzem chirurgiem.
Fot. iStock/tłuszczak
Tłuszczak – przyczyny powstawania
Nie do końca wiadomo, dlaczego tłuszczaki się formują. Badacze skłaniają się w kierunku dwóch hipotez na ten temat. Według jednej tłuszczaki powstają na skutek predyspozycji genetycznych, a w drugim przypadku istotny wpływ na rozrost komórek tłuszczowych może mieć układ odpornościowy. Zauważono natomiast, że tłuszczaki są częstsze u osób otyłych. Na potwierdzenie tego wniosku można przytoczyć wyniki badań przeprowadzonych na myszach. W ich przypadku za powstawanie tłuszczaków odpowiada gen łączony z otyłością. Wiadomo także, że tłuszczaki częściej pojawiają się u osób chorujących na chorobę Cowdena, która predysponuje do tworzenia się licznych guzków nienowotworowych i zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi jajnika i tarczycy.
Tłuszczak – leczenie zmian
Zazwyczaj tłuszczaków się nie leczy, ponieważ nie sprawiają one kłopotów czy też dolegliwości bólowych. Jeśli zmiana jest rzeczywiście niewielka, zazwyczaj zostawia się ją w spokoju. Jeśli guz jest większy i zlokalizowany w kłopotliwym miejscu, można go usunąć chirurgicznie. Tę metodę stosuje się najczęściej w przypadku, gdy zmiana powoduje ograniczenie ruchów, wywołuje ból lub uciska na nerwy, czy inne tkanki, lub po prostu ma duże rozmiary i jest zdecydowanie kłopotliwa estetycznie.
Fot. iStock/tłuszczak na głowie
Najpierw należy udać się do lekarza rodzinnego po skierowanie do chirurga. Zabieg jest nieskomplikowany i trwa maksymalnie pół godziny, więc nie wpływa na zwykłe funkcjonowanie pacjenta. Warto pamiętać o tym, że tłuszczaki rozrastają się i złośliwią niezwykle rzadko, więc po stwierdzeniu przez lekarza rodzaju zmiany, nie trzeba się nią denerwować.
Jak usunąć tłuszczaki?
Są na to trzy metody, przy czym metoda usunięcia chirurgicznego jest stosowana najczęściej. Zabieg wykonuje się nacinając skórę i wydobywając guz. Zmianę przekazuje się do badania histopatologicznego. Rana po tym zostaje zaszyta, a szwy usuwa się po tygodniu. Praktykuje się także alternatywną metodę usuwania tłuszczaków, czyli liposukcję. Zazwyczaj stosuje się w ją przypadku tłuszczaków mnogich i pozwala uniknąć powstawania blizn. Aby metoda była skuteczna i możliwa do przeprowadzenia, tłuszczak musi być dość miękki, o odpowiedniej, niezbitej strukturze. Liposukcji nie stosuje się w przypadku dużych tłuszczaków, bo niemożliwość usunięcia całej zmiany na raz może skutkować nawrotem tłuszczaka. Są także inne metody, znacznie rzadziej stosowane. Do usuwania tych łagodnych guzów nowotworowych stosuje się wstrzykiwanie np. steroidów do guza, które pobudzają rozkład tkanki tłuszczowej.
Fot. iStock/tłuszczaki
Tłuszczakomięsak – czym się różni od tłuszczaka?
Tłuszczakomięsak jest nowotworem złośliwym tkanek miękkich, wywodzącym się z komórek tłuszczowych. Rozwija się on u osób dorosłych, ale dość rzadko w tej grupie wiekowej. Tłuszczakomięsak, w zależności od podtypów histopatologicznych, może cechować się różną złośliwością, lokalizacją na ciele i odmiennym przebiegiem klinicznym. Tego typu guzy są przez długi czas bezbolesne i bezobjawowe, mogą dawać po czasie przerzuty. W przeciwieństwie do zwykłych tłuszczaków, tłuszczakomięsak zazwyczaj pojawia się głęboko i bywa, że rozrasta się nawet ponad 20 cm średnicy. Guz złośliwy zwykle jest nieprzesuwalny, ponieważ nacieka okoliczne tkanki, a zwykły tłuszczak zazwyczaj jest ruchomy i można go przesuwać. Rodzaj leczenia zależy od zaawansowania klinicznego oraz stopnia zróżnicowania histologicznego guza złośliwego.
