Choroba Alzheimera – objawy, które powinny wzbudzić niepokój. Co trzeba wiedzieć o tej podstępnej chorobie?

Alzheimer (choroba Alzheimera) to choroba, w której dochodzi do zwyrodnień w mózgu. W efekcie pacjent cierpi na nasilające się zaburzenia pamięci i zachowania, które utrudniają codzienne funkcjonowanie i negatywnie wpływają na kontakty międzyludzkie. Co powoduje chorobę, jakie objawy daje Alzheimer i czy możliwe jest jej leczenie?

Czym jest Alzheimer?

Choroba Alzheimera jest chorobą zwyrodnieniową układu nerwowego. W jej wyniku w mózgu odkładają się patologiczne białka (głównie beta-amyloid i białko tau), które powodują śmierć neuronów. Ich malejąca wpływa na zmniejszenie ilości substancji przekaźnikowych, dzięki którym mózg funkcjonuje prawidłowo. W wyniku zmian następujących w mózgu dochodzi do jego uszkodzenia, co powoduje upośledzenie funkcji umysłowych, jak np.: pamięć, mowa, myślenie abstrakcyjne. Alzheimer jest podstępną chorobą, rozwija się powoli, nie dając początkowo żadnych objawów. Do chwili pojawienia się wyraźnych objawów może upłynąć kilka, a nawet kilkanaście lat, co jest kwestią indywidualną. Z początku pojawiają się pojedyncze niepokojące objawy, ale wraz z nasileniem choroby sprawność pacjenta staje się mocno ograniczona i jest on zdany na opiekę bliskich osób.

Na chorobę Alzheimera zapada ponad 5% osób powyżej 65 r.ż. Ryzyko jej rozwoju rośnie wraz z wiekiem — dla osób po 80. roku życia wynosi ponad 30%. Wg statystyk w Polsce cierpi na nią ponad 200 tysięcy osób.

Alzheimer — czynniki ryzyka

Nie ma jednej przyczyny rozwoju choroby Alzheimera. Zauważono, że jej objawy mogą pojawiać się po zdarzeniach, które wywołują silny stres, także w wyniku przebycia udaru mózgu lub poważnego urazu głowy. Znane są także czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia choroby w przyszłości.

Na chorobę Alzheimera częściej zapadają:

• osoby po 65 r.ż.;
• kobiety;
• osoby cierpiące na cukrzycę;
• osoby, u których w rodzinie występowały przypadki choroby, lub (o wiele rzadziej) u których stwierdzono mutację genów wywołujących tzw. rodzinną postać choroby Alzheimera;
• wpływ na zwiększenie ryzyka może mieć także niski poziom wykształcenia.

Choroba Alzheimera — objawy (pierwsze, drugie, trzecie stadium)

Choroba Alzheimera wiąże się ze stopniowym i postępującym zaburzeniem funkcji poznawczych. Z początku zaburzenie dotyczy zapominania mających miejsce niedawno sytuacji, a z czasem dochodzą inne objawy. Pojawiają się problemy z poprawnym zastosowaniem słów, zapominaniem ich, dochodzi do problemów z wykonywaniem zwykłych czynności.

Przez wiele lat mogą pojawiać się wyłącznie łagodne zaburzenia pamięci. Wg badań nawet 80% takich przypadków przechodzi w ciągu następnych lat w otępienie typu choroby Alzheimera. Traktowane jest to nie jako jej początek, ale stan zwiększonego ryzyka jej rozwoju.

Alzheimer — objawy w stadium początkowym

Dochodzi w tym czasie głównie do zmian w osobowości oraz zaburzeń sprawności mentalnej. Chorzy mają problem z odnajdywaniem przedmiotów, które sami odkładali, pozostawianiem ich w różnych miejscach, także poza domem. Alzheimer objawia się także zadawaniem tych samych pytań, traceniem wątku wypowiedzi, zapominaniem o ważnych informacjach, które mieli przekazać innym. Pojawiają się trudności z przypomnieniem właściwych słów lub nazw, problemy z nauką obsługi nowych urządzeń. Chorzy zapominają, że wykonali już daną czynność, chcąc wykonać ją ponownie. Pojawiają się problemy z dotarciem do celu.

Pacjenci cierpiący na chorobę Alzheimera w początkowym stadium bywaj apatyczni, tracą pewność siebie, mają problemy w kontaktach z innymi ludźmi. Dochodzi do osłabienia kontroli emocji, wzrasta poczucie winy, pojawiają się niekiedy myśli samobójcze.

Alzheimer — objawy w drugim stadium choroby 

Z czasem narastają zaburzenia zachowania, jak np. wykonywanie tych samych ruchów, odczuwanie niepokoju. Dochodzi do wybuchów złości i agresji (np. pojawia się szczypanie). Mogą pojawiać się urojenia, omamy wzrokowe lub słuchowe. Alzheimer sprawia, że chory przestaje rozpoznawać bliskich, i  członków własnej rodziny. Przestaje odróżniać postacie realne od nierealnych (np. w telewizji), na które może reagować lękiem. U pacjentów może pojawiać się zwiększony apetyt, nawet na rzeczy niejadalne. Może dochodzić do zaburzeń rytmu snu i czuwania. Osoba cierpiąca na chorobę Alzheimera potrzebuje wsparcia podczas posiłków, ubierania się itp.

Alzheimer — objawy w trzecim stadium choroby 

Z postępem choroby pojawiają się zaburzenia ruchowe, nietrzymanie moczu i stolca. Chory jest niesamodzielny, nie kontroluje ciała, traci kontakt z otoczeniem, przestaje rozpoznawać własne odbicie w lustrze. Wymaga stałej pielęgnacji i opieki, staje się osobą leżącą.

Alzheimer — diagnostyka i leczenie

Z konsultacji lekarskiej powinna skorzystać każda osoba po 65. roku życia, która zauważa u siebie problemy z zapamiętywaniem nowych  informacji i z wypowiadaniem się. Szczególnie ważne to u osób, u których w rodzinie pojawiały się przypadki otępienia.

Na początku rozwoju, gdy Alzheimer nie daje wyraźnych objawów, pomocne w ustalaniu diagnozy jest specjalistyczne badanie neuropsychologiczne. W zaawansowanych przypadkach dochodzi do zaniku mózgu, co można wykazać za pomocą badań takich jak:  tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.

Leczenie choroby Alzheimera pozwala jedynie na łagodzenie pojawiających się objawów. W przypadku leczenia objawy będą się nasilać wolniej. Ponadto stosowanie leków ogranicza ryzyko wystąpienia zaburzeń zachowania.

Ważne jest także prowadzenie terapii:

• kognitywnej, czyli treningu pamięci i orientacji w rzeczywistości;
• reminiscencyjnej, która polega na przywoływaniu wspomnień przy pomocy fotografii, listów, pamiątek;
• zajęciowej, która pozwala na utrwalanie posiadanych umiejętności, oraz odtwarzanie niedawno utraconych;
• środowiskowej, czyli utworzenie otoczenia przyjaznemu pacjentowi.

Leczenie powinno trwać do końca życia chorego.

Czy można zapobiec zachorowaniu na chorobę Alzheimera? 

Istnieje kilka czynników, które obniżają ryzyko wystąpienia choroby. Należą do nich m.in.:

• posiadanie wyższego wykształcenia (wpływa na zwiększenia rezerwy poznawczej);
• regularna aktywność fizyczna — minimum 3 razy w tygodniu o nasileniu większym niż chodzenie;
• dieta typu śródziemnomorska lub DASH, szczególnie bogata w kwasy tłuszczowe omega-3;
• regularne spożywanie niewielkich ilości wina.

---

źródło:  www.mp.pl