Agrest to owoc wciąż niedostatecznie doceniany, mimo wielu zalet. Jest charakterystyczny w smaku, i warto skorzystać z sezonu na niego, ponieważ owoce agrestu zawierają wiele wartościowych dla zdrowia substancji. Co dobrego da włączenie agrestu do codziennej diety?
Agrest — czym się charakteryzuje?
Agrest (właściwie porzeczka agrest) jest spokrewniony z porzeczkami, które są od niego zdecydowanie bardziej popularne. Początkowo można było go spotkać na terenach leśnych w Europie i Azji, skąd krzew się rozprzestrzenił na inne obszary. Obecnie spotykany jest rosnący dziko, jak i ogrodach. Ten dorastający zazwyczaj do niewielkich lub średnich rozmiarów krzew charakteryzuje się pędami pokrytymi kolcami. Jego jadalne owoce są niewielkie, pokryte meszkiem, w kolorach od żółtego, przez jasnozielony do czerwonego. W naszym klimacie agrest wydaje kwiaty od kwietnia do maja, a owoce pojawiają się od końca czerwca, aż do początku sierpnia.
Fot. iStock/ Agrest
Agrestoporzeczka/porzeczkoagrest
Mówiąc o agreście nie sposób pominąć agrestoporzeczki, zwanej zamiennie porzeczkogrestem, a jeszcze inaczej „czarnym agrestem”. Ten mieszaniec jest efektem skrzyżowania porzeczki czarnej i agrestu. Jest to krzew, który wyróżnia się silnym wzrostem, nawet do 2 metrów wysokości. Agrestoporzeczka charakteryzuje się bezkolcowymi pędami, na których w kwietniu pojawiają się kwietniu, a w lipcu pojawiają się owoce, które przybierają postać podobną do porzeczki. Owoce są pokryte meszkiem, przybierają ciemnofioletowy lub czarny kolor. Ich smak kojarzy się z agrestem, ale właściwości odżywcze są bliższe porzeczce.
Agrest — wartości odżywcze, witaminy, kalorie
Agrest dostarcza nieco białka, tłuszczu, więcej węglowodanów, w tym błonnika. Jego niewielkie owoce są źródłem dużej ilości witaminy C, oraz witamin A i E, witamin z grupy B. Nie brakuje w nim minerałów takich jak: cynk, fosfor, magnez, potas, sód, żelazo oraz wapń. Zawiera kwasy owocowe, oraz pektyny niezbędne dla prawidłowego trawienia. W 100 g agrest dostarcza jedynie 41 kcal, więc śmiało można sięgać po niego na diecie. Jego indeks glikemiczny jest niski, wynosi jedynie 15, więc to owoc, po który bez obaw mogą sięgać osoby cierpiące na cukrzycę.
Agrest i jego właściwości dla zdrowia
Niepozorne owoce mają niemałe znaczenie dla zachowania zdrowia. Agrest wykazuje działanie przeciwbakteryjne oraz lekkie działanie przeczyszczające, co wspiera organizm w usuwaniu toksyn. Włączenie agrestu do diety, dzięki obecności luteiny, wesprze ochronę wzroku przed szkodliwym działaniem promieniowania UV oraz zwyrodnieniem plamki żółtej. Agrest to owoc, który warto włączyć do diety niejadków, ze względu na jego właściwości pobudzające apetyt.
Zapobiega rozwojowi cukrzycy
Agrest zawiera dużą ilość błonnika, który hamuje wchłanianie glukozy, chroniąc przed gwałtownymi wahaniami jej stężenia we krwi. Wstępne badania przeprowadzone in vitro wskazują, że ekstrakt z agrestu wiąże się ze specjalnymi enzymami w jelicie cienkim, ograniczając absorbcję glukozy ze światła jelita do krwiobiegu. Ponadto kwas chlorogenowy spowalnia wchłanianie węglowodanów.
Fot. iStock/Agrest
Chroni mózg
Agrest zawiera kwasy organiczne, które wpływają na ograniczenie gromadzenia się żelaza w komórkach. Dzięki temu zmniejsza ryzyko rozwoju choroby Alzheimera oraz udaru mózgu. Antyoksydanty obecne w agreście korzystnie wpływają na spowolnienie rozwoju związanych z wiekiem chorób neurodegradacyjnych mózgu.
Wspiera układ sercowo-naczyniowy
Antyoksydanty obecne w agreście ograniczają procesy utleniania się frakcji LDL cholesterolu, hamując rozwój zmian miażdżycowych. Flawonole i antocyjany wpływają na obniżenie wartości ciśnienia tętniczego krwi, oraz poprawiają elastyczność naczyń krwionośnych. Potas reguluje ciśnienie krwi, co również ma znaczenie dla obniżenia ryzyka chorób serca i udaru mózgu.
Chroni przed nowotworami
Badania przeprowadzone in vitro oraz na modelu zwierzęcym wskazują, że obecne w agreście antocyjany hamują wzrost komórek nowotworowych, mogą również zmniejszać ryzyko ich powstawania między innymi w okrężnicy, trzustce i piersi. Antyoksydanty przeciwdziałają uszkodzeniom wynikającym ze stresu oksydacyjnego, który powoduje rozwój stanu zapalnego. Narażenie na przewlekły stres oksydacyjny sprzyja rozwojowi nowotworów.
Agrest w kuchni
Owoce agrestu można spożywać surowe, m.in.: wykorzystać do ciast i deserów lub do przetworów, choć to zależy głównie od czasu ich zebrania. Jeszcze zielony agrest, którego owoce mają twardą skórę, nadaje się znakomicie do przygotowania dżemów, konfitur i galaretki. Nieco bardziej dojrzałe poleca się do przeznaczenia na soki i marmolady. Z kolei w pełni dojrzały agrest, który nabrał już słodyczy, najlepszy jest do jedzenia na surowo.
Fot. iStock/Agrest
Kompot z agrestu — przepis
Kompot z agrestu — składniki:
- 1,5 l wody
- 2 kg agrestu
- 3/4 szklanki cukru
- 1/2 łyżeczki imbiru
Przygotowanie:
Agrest umyj. W garnku zagotuj wodę, dodaj agrest, cukier i imbir. Gotuj ok. 10 minut. Kompot odstaw do ostygnięcia i dobrze schłodź w lodówce.
Dżem z agrestu — przepis
Dżem z agrestu — składniki:
- 1 kg agrestu
- 1 kg cukru
- 300 ml wody
Przygotowanie:
Agrest umyj, usuń ogonki. Owoce wrzuć do garnka, zalej wodą i zagotuj do chwili, gdy owoce będą już się rozpadać. Następnie wsyp cukier i gotuj na małym ogniu około 30 minut cały czas mieszając. Im dłużej dżem będzie na ogniu, tym bardziej zgęstnieje. Można sprawdzić gotowość wylewając kroplę dżemu na przechylony talerzyk — jeśli spłynie, jeszcze nie jest dostatecznie gęsty.
Gorący dżem przelej do słoików, i odwróć je do góry dnem, aby nakrętki się zassały.
