O niedobór żelaza nietrudno. Występuje, gdy przyjmujemy go za mało w codziennej diecie, jemy produkty, które blokują jego wchłanianie lub doszło u nas do dużej utraty krwi. Często też pojawia się w ciąży. Choć na rynku istnieje wiele suplementów diety z żelazem, a lekarze mają możliwość przepisania jeszcze skuteczniejszych leków, wiele osób zmaga się z niedoborem żelaza i wcale o tym nie wie. Szczególnie, gdy pojawią się pewne, nietypowe objawy, a te charakterystyczne zostaną zbagatelizowane.
Żelazo jest niezbędne do zachowania dobrego zdrowia. Ten mikroelement wchodzi w skład czerwonych krwinek i odpowiada za transport tlenu i prawidłowy wzrost komórek. Ponieważ niedobór żelaza może objawiać się na różne sposoby, często nie zdajemy sobie sprawy, z czego wynikają nasze objawy. O niedokrwistości najczęściej dowiadujemy się przypadkiem, w trakcie rutynowych badań lub w czasie diagnostyki pod kątem innej choroby lub schorzenia.
Typowe objawy niedoboru żelaza
Na początku pojawia się ogólne przemęczenie. Brakuje nam sił i chęci do pracy, jesteśmy senni, ale nie potrafimy wskazać konkretnej przyczyny takiego stanu. Cera staje się szara, pod oczami pojawiają się sińce. Do tego dochodzi jeszcze problem z włosami i paznokciami – stają się kruche i łamliwe. Możemy także odczuwać ból i pieczenie, a nawet owrzodzenia w obrębie jamy ustnej. Charakterystyczne są także zajady. Ponadto o niedoborze żelaza mogą także świadczyć problemy z koncentracją, bóle głowy, częste krwawienie z nosa, przyspieszona praca serca i duszności w trakcie aktywności fizycznej.
Nietypowe objawy niedoboru żelaza
Mrowienie nóg – bywa kojarzone głównie z Zespołem Niespokojnych Nóg, jednak może być spowodowane również niedoborem żelaza, dlatego też mrowienie lub drętwienie kończyn powinno być zawsze konsultowane z lekarzem.
Apetyt na kostki lodu – nie ustalono, dlaczego osoby z niedoborem żelaza miewają ochotę na kostki lodu. Być może chcą w ten sposób złagodzić dyskomfort, spowodowany opuchnięciem języka (zanikowe zapalenie języka), co również jest spowodowane niską ilością tego mikroelementu w organizmie.
Spaczone łaknienie – ochota na piasek, mydło czy kredę może świadczyć o niedoborze żelaza. Osoby, które zmagają się z tym problemem wolą jednak spożywać dziwne produkty w tajemnicy, zamiast pójść po pomoc do lekarza. Obawiają się wyśmiania, a to duży błąd.
Zmiana płytki paznokcia – przy niedoborze żelaza paznokcie stają się białe, a na ich powierzchni pojawiają się podłużne prążki i rowki.
Właściwa dawka żelaza
Optymalna dawka żelaza jest zależna od wieku, zmian fizjologicznych (np. ciąża), stanu zdrowia, przebytych zabiegów i intensywności krwawienia w trakcie menstruacji, dlatego też o właściwej suplementacji preparatami dostępnymi bez recepty (i oczywiście lekami na receptę) powinien zadecydować lekarz na podstawie zebranego wywiadu i wyników badań krwi. Niekorzystnie na zdrowie wpływu zarówno niedobór, jak i nadmiar żelaza. O ile ten, dostarczany wraz z pożywieniem trudno przedawkować, ten podawany doustnie już dużo łatwiej. Ponadto żelazo przyjmowane w tej formie może wchodzić w interakcję z innymi lekami (np. antybiotykami) i powodować uporczywe zaparcia. Należy zawsze poinformować lekarza o przyjmowaniu żelaza, niezależnie czy są to leki czy suplementy.
Naturalna suplementacja
Żelazo znajdziemy w wielu produktach spożywczych, choć nam kojarzy się głównie z tą znienawidzoną wątróbką. Tymczasem niemal w każdej grupie produktów można znaleźć przysmaki, bogate w ten mikroelement. Warto sięgać po wołowinę, cielęcinę, baraninę, gęś, kaczkę czy królika, a także po ryby, takie jak: łosoś, makrela, sardynka, śledź oraz dorsz wędzony, makrela wędzona. Dużą ilość żelaza znajdziemy także w jajkach, pełnoziarnistym pieczywie, zielonych warzywach oraz strączkach: soczewicy, fasoli, grochu i soi. Wielbiciele owoców, cierpiący na niedobór żelaza powinni jeść morele, porzeczki, poziomki, maliny i awokado. Należy pamiętać, że żelazo wchłania się w obecności witaminy C, dlatego i jej nie może zabraknąć w codziennej diecie.
Wchłanianie żelaza znacznie utrudnia przede wszystkim kawa i herbata, dlatego warto drastycznie ograniczyć te dwa napoje lub zupełnie z nich zrezygnować.
Źródło: Poradnik Zdrowie/Medycyna Praktyczna/Portal.ABCzdrowie/Forum Ginekologiczne
