Bulion, znany także pod nazwą rosołu, towarzyszy ludzkości od tak dawna, że trudno sobie wyobrazić kuchnię bez niego. Można nie tylko wykorzystać go jako gotowe danie np. z makaronem, ale na jego podstawie przygotować wiele innych zup, gulaszów, czy sosów. Co więcej, można przygotować wywar na różne sposoby — największym powodzeniem cieszy się zarówno bulion warzywny, drobiowy, jak i wołowy.
Bulion — co to jest?
Bulion w najprostszej postaci to po prostu długo gotowany wywar z kości i wody. Można powiedzieć, że często służy jako pomysł na wykorzystanie resztek produktów z lodówki, bo w ich doborze panuje dość szeroka dowolność. Trudno sobie jednak wyobrazić bulion bez marchewki, pietruszki, pora lub selera. Ale równie dobrze można do niego dodać seler naciowy, paprykę, kapustę, pieczarki czy suszone grzyby. Wegetarianie zadowolą się bulionem warzywnym, a ci, którzy lubią mięso, zdecydują się na przygotowanie bulionu z kurczaka lub wołowiny.
Fot. iStock/bulion
Warto po domowy bulion sięgać jak najczęściej, ponieważ nie brakuje w nim wartościowych substancji, które przedostają się do niego z warzyw i mięsa. Jest polecany szczególnie przy przeziębieniu, jako danie rozgrzewające i wzmacniające, oraz przy problemach z żołądkiem, jako danie lekkostrawne, jeśli przygotowany jest na chudym mięsie. Warto także wspomnieć, że bulion gotowany z dodatkiem kości i chrząstek zawiera kolagen, niezbędny dla zdrowego wyglądu skóry.
Bulion warzywny — przepis
Jest to propozycja dla osób, które nie jadają mięsa. Bulion warzywny można serwować jako danie z makaronem, na wzór tradycyjnego rosołu, lub też podać z pierożkami, czy kluskami. Można także zamrozić i potraktować jako gotową bazę do zup, sosów i innych potraw.
Fot. iStock/Bulion warzywny
Bulion warzywny — składniki:
- 4 duże marchewki
- 3 pietruszki
- mała bulwa selera
- 2 łodygi selera naciowego
- 1 por
- 2 cebule
- kilka pieczarek
- czerwona papryka
- 2 ząbki czosnku
- 3 liście laurowe
- 6 ziaren ziela angielskiego
- 7-8 ziaren czarnego pieprzu
- 1/2 pęczka natki pietruszki
- 5-6 gałązek lubczyku
Przygotowanie:
- Warzywa umyj. Seler, marchew, pietruszkę obierz ze skóry i pokój na mniejsze kawałki. Selera naciowy i por pokrój.
Pieczarki umyj — nie musisz ich kroić ani obierać, z papryki usuń gniazdo nasienne. - Cebule obierz z łupinki, ale nie do końca — ona nada piękny kolor bulionowi. Cebule przekrój na pół, nabij na widelec i trzymaj nad ogniem nad palnikiem kuchenki, lub też na suchej, rozgrzanej patelni.
- Do dużego garnka wlej ok. 3,5-4 litry wody, włóż wszystkie warzywa (poza natką pietruszki i lubczykiem), zrumienione cebule, oraz przyprawy: liście laurowe, ziele angielskie, pieprz, sól. Gotuj na minimalnym ogniu ok. 2 godziny, bez pokrywki na garnku. Dzięki temu nadmiar wody odparuje i bulion stanie się smaczniejszy. Po tym czasie dołóż natkę i lubczyk, i gotuj jeszcze 10-15 minut, zdejmij z ognia. Na sam koniec dodaj przekrojone ząbki czosnku, by oddały zupie aromat. Dopraw solą.
- Gotowy bulion wystudź i przecedź przez sito, by uzyskać czysty wywar.
Bulion drobiowy — przepis
Czyli domowy wywar z kurczaka i warzyw.
Fot. iStock/Bulion drobiowy
Bulion drobiowy — składniki:
- cały kurczak lub jego części (tzw. porcja rosołowa, ćwiartki, żołądek, serce itp.)
- szyja z indyka lub z kaczki
- 2 marchewki
- 1 korzeń pietruszki
- ćwiartka niewielkiego korzenia selera
- biała część pora lub kilka zielonych liści
- kawałek kapusty białej
- cebula
- 3 suszone grzybki
- 1-2 ząbki czosnku
- 3 liście laurowe
- 4 ziarenka ziela angielskiego
- kilka ziarenek czarnego pieprzu
- 2-3 gałązki natki pietruszki
- 1-2 gałązki lubczyku
- sól
- świeżo mielony czarny pieprz
Przygotowanie:
- Kurczaka, szyję gęsi lub indyka opłucz i włóż do garnka. Dodaj obraną i pokrojoną włoszczyznę (poza gałązkami natki pietruszki i lubczyku), suszone grzybki, ziele angielskie, pieprz. Zalej wszystko zimną wodą tak, by minimalnie przykryła zawartość w garnku. Wstaw na mały ogień.
- W międzyczasie nad palnikiem opal cebulę, by miała przypalone brzegi.
- Gdy bulion drobiowy się zagotuje, dopraw go 1 łyżeczką soli, dodaj opaloną cebulę i ząbek czosnku. Zostaw na 2 godziny na minimalnym ogniu, bez przykrywania grania pokrywką. Pamiętaj, by po zagotowaniu, zdjąć łyżką cedzakową zbierającą się na powierzchni pianę. Pod koniec gotowania dodaj czosnek, natkę pietruszki i gałązki lubczyku. Dopraw świeżo mielonym pieprzem i jeśli jest taka potrzeba, solą.
Bulion wołowy — przepis
Fot. iStock/Bulion wołowy
Bulion wołowy — składniki:
- 1 kg wołowiny z kością (szponder, pręga, antrykot)
- 3 marchewki
- korzeń pietruszki
- pół pęczka natki pietruszki
- pół korzenia selera
- 2 gałązki selera naciowego
- 2-3 gałązki lubczyku
- 2 cebule
- 3-4 ząbki czosnku
- 8 ziarenek pieprzu
- 2-3 liście laurowe
- 1 goździk
- nieco suszonego tymianku do smaku
Przygotowanie:
- Mięso opłucz, włóż do garnka, zalej 2 litrami zimnej wody i zagotuj. Gotuj przez kwadrans na małym ogniu, a następnie zmniejsz ogień do minimum. Niech bulion wołowy ledwie „mruga” przez ok. 2 godzin.
- Cebule obierz z łupinki, ale nie do końca, przekrój na pół, opal nabite na widelec nad palnikiem kuchenki, lub też na suchej, rozgrzanej patelni.
- Warzywa obierz, umyj, włóż do garnka z mięsem. Dodaj opalone cebule, czosnek, przyprawy — liść laurowy, pieprz, gałązki selera i pietruszki, ew. goździk. Zagotuj i zmniejsz ogień do minimum na kolejne 1-1,5 godziny. Bulion wołowy dopraw do smaku solą i tymiankiem, zdejmij z ognia. Gdy przestygnie, przecedź przez sitko do czystego garnka. Mięso możesz zamrozić, lub od razu wykorzystać jak wkładkę do bulionu, lub np. farsz na pierogi.
