Sosna to bardzo często spotykany gatunek drzew w ogrodach. Rozróżnia się wiele jej odmian, które różnią się od siebie wysokością wzrostu, kolorem igieł, czy kształtem szyszek i wymaganiami. Najczęściej sadzimy w ogrodach takie gatunki jak sosna pospolita, sosna czarna i sosna górska. Czym one się charakteryzują?
Sosna pospolita (zwyczajna)
Sosna pospolita (zwyczajna) to jedno z najczęściej spotykanych drzew iglastych. Jest bardzo odporna na czynniki zewnętrzne i rośnie nawet na niezbyt urodzajnej w glebie, o umiarkowanie kwaśnym odczynie pH. Dobrze czuje się w miejscach o umiarkowanej wilgotności i na stanowiskach słonecznych. Rośnie lepiej w miejscach, w których powietrze nie jest nadmiernie zanieczyszczone. Posiada wiele odmian, z których można dobrać najbardziej odpowiednią do danego typu ogrodu.
Odmiany sosny pospolitej:
- ’Fastigiata’ – dorasta do 10 m wysokości, ma wąsko-kolumnowy pokrój.
- ’Albyns’ – odmiana płożąca, dorasta do 0,5-1 m.
- ’Aurea’ – odmiana o żółtym zabarwieniu igieł, dorasta do 5-10 m wysokości.
- ’Beuvronensis’ – dorasta do 2 m wysokości, posiada kulisty, zwarty pokrój.
- ’Ksawerów’ – dorasta do 1-2 m wysokości, posiada długie igły i gęsty pokrój.
- ’Watereri’ – o niebieskawym zabarwieniu igieł, dorasta do 3-5 m wysokości.
- ’Wintergold’ – jej igły zabarwiają się na żółto, dorasta do 3-4 m wysokości.
Sosna górska
Sosna górska, zwana także kosodrzewiną, to jedno z najbardziej odpornych rodzajów drzew iglastych. Jest w stanie dostosować się do różnych, nawet bardzo niesprzyjających warunków. Może przetrwać dłuższą suszę, niskie temperatury, zanieczyszczone powietrze. Potrzebuje jednak słonecznego stanowiska, by rosła prawidłowo.
Popularne odmiany sosny górskiej:
- ’Little Goldstar’ – posiada żółte zabarwienie igieł, dorasta do 30-50 cm wysokości.
- ’Dezember Gold’ – dorasta do ok. 1 m wysokości, ma kulisty pokrój i żółte zabarwienie igieł.
- ’Mops’ – rośnie bardzo wolno do ok. 0,6 m, ma kulisty, nieco spłaszczony pokrój.
- ’Varella’ – posiada igły w dwóch różnych długościach, dorasta do ok. 0,6 m wysokości.
- ’Wintergold’ – karłowa odmiana dorasta do 0,6 m, ma gęsty, kulisty pokrój i żółte zabarwienie igieł.
Sosna czarna
Sosna czarna to drzewo, które bardzo lubi dobrze oświetlone stanowiska i nie ma specjalnych wymagań odnośnie do rodzaju podłoża. Jest odporna na silne wiatry i niskie temperatury oraz zanieczyszczone powietrze. Wytwarza sztywne, szpiczaste i ciemnozielone igły.
Popularne odmiany sosny czarnej:
- ’Aurea’ – odmiana o żółtym zabarwieniu igieł, dorasta do 10-15 m wysokości.
- ’Nana’ – niska, wolnorosnąca odmiana dorastająca do 1,5-3 m wysokości, o gęstym kulistym pokroju.
- ’Pyramidalis’ – odmiana dorastająca do 10-15 m wysokości, o wąskim pokroju.
- ’Globosa’ – dorasta do 2-3 m wysokości, charakteryzuje się kulisto-stożkowym, gęstym pokrojem.
- ’Helga’ – posiada szeroko-stożkowy pokrój i rośnie wolno, do 1-2 m wysokości.
- ’Pyramidalis’ – odmiana o wąskim, kolumnowym pokroju, dorasta do 15-20 m wysokości.
- ’Spielberg’ – posiada jajowaty pokrój, dorasta do 2-3 m wysokości.
Sosna bośniacka
Sosna bośniacka dorasta do niewielkich rozmiarów. Osiąga maksymalnie 4 m wysokości po kilkudziesięciu latach wzrostu. Charakteryzuje się ona ciemnozielonymi igłami z żółtymi końcami. Sosna bośniacka dobrze radzi sobie z niedostatkiem wody, niskimi temperaturami i zanieczyszczonym powietrzem. Nie ma wielkich wymagań odnośnie do gleby, i podobnie jak inne sosny wymaga słonecznego stanowiska. Zdecydowanie poradzi sobie w niewielkich ogrodach oraz ogródkach skalnych.
Popularne odmiany sosny bośniackiej:
- ‘Schmidtii – to najwolniej rosnąca odmiana sosny. Posiada postać kulistą, osiągając finalnie około 1,5 m wysokości i 2 m szerokości. Ma krótkie i gęste pędy z błyszczącymi zielonymi igłami.
- ‘Compact Gem’ – to odmiana karłowa o jasnozielonych, długich igłach. Początkowo przybiera owalny pokrój, który z biegiem czasu staje się stożkowy. Dorasta do 1-2 m wysokości.
- ‘Satellit’ – charakteryzuje się ciemnozielonymi igłami, przylegającymi do pędów. Jej ozdobą są stożkowate szyszki, o kobaltowym zabarwieniu, które z czasem przyjmują barwę brązową. Rośnie powoli, osiągając maksymalny wzrost do 5 m.
Sosna wejmutka
Sosna wejmutka, zwana także sosną amerykańską, często pojawia się w polskich ogrodach. Charakteryzuje się stożkowatą koroną i smukłym pokrojem. Jej gałęzie wyrastają od pnia prawie pod kątem prostym, a niebieskozielone igły są elastyczne i niekłujące. Sosna wejmutka osiąga wysokość do 15 m i nie ma szczególnych wymagań. Poradzi sobie w miejscu słonecznym oraz półcienistym, lubi jednak żyzne, lekko kwaśne gleby. U wejmutek posadzonych na glebach zasadowych pędy żółkną i drzewo zamiera.
Popularne odmiany sosny wejmutki:
- ‘Pendula’ – wytwarza ścielące się po ziemi pędy, a gałęzie wyginają się w różnych kierunkach, dorastające do kilku metrów szerokości. Zdobią je długie szaroniebieskie igły.
- ‘Louie’ – charakteryzuje się złocistymi miękkimi igłami. To odmiana dorastają do 10 m wysokości po kilkudziesięciu latach wzrostu.
- ‘Blue Jay’ – to odmiana wolnorosnąca, o niebieskozielonych igłach, miękkich i giętkich.
- ‘Tiny Curls’ – odmiana karłowa, o kulistym pokroju. Zdobią ją skręcone srebrzystozielone igły.
- ‘Torulosa’ – posiada rozwichrzoną koronę oraz skręcone igły z białymi paskami. Docelowo dorasta do 10 m wysokości.
Sosna himalajska
Sosna himalajska nadaje się do dużych ogrodów ze względu na to, że dorasta do 20 m wysokości. Sprawdza się dobrze się na przepuszczalnych glebach o kwaśnym odczynie. Charakteryzuje się delikatnymi i długimi igłami, które zebrane są w małe pączki. Jej szyszki są cylindryczne, na początku szarozielone, zwarte i stojące, z czasem nabierają ciemnego odcienia i przewieszają się do dołu. Sosna himalajska bardzo dobrze czuje się na stanowisku słonecznym, w cieplejszych rejonach kraju, ponieważ nie jest ona całkowicie mrozoodporna. Przy temperaturze minus 15ºC igły ulegają uszkodzeniu. Nie znosi też dobrze zimnych wiatrów oraz zacienienia, za to dobrze sobie radzi z czasowym przesuszeniem.
Popularne odmiany sosny himalajskiej:
- ‘Zebrina’ – ma płaczący, zwarty pokrój. Wytwarza miękkie, długie igły (do 20 cm), z poprzecznymi żółtymi paskami na zielononiebieskawym tle, ze srebrzystym połyskiem. Po długim czasie może dorosnąć do 10 m.
- ‘Densa Hill’- to drzewo o kolumnowym pokroju. Cechuje się długimi, miękkimi igłami, o zielononiebieskiej barwie, które rosną pionowo. Wytwarza długie i wąskie szyszki.
- ‘Nana’ – dorasta do wysokości około 2,5 m. Ma kształt stożkowaty, z gałęziami rosnącymi poziomo. Niebieskoszare igły osiągają długość ok. 20 cm.
Sosna limba
Sosna limba nie należy od najczęściej uprawianych gatunków drzew iglastych, ze względu na bardzo powolny wzrost. To długowieczne drzewo charakteryzuje się gęstą koroną, wzrastającą na początku w kształcie stożka, później bardziej jajowatą. Wytwarza zielone igły, długie i ostro zakończone, które na końcówkach przyjmują zabarwienie niebieskie. Szyszki limby na początku są niebieskobrązowe, a z upływem czasu przybierają brązową barwę. W Polsce sosna limba rośnie naturalnie w Tatrach i podlega ochronie. Do ogrodu można kupić sadzonki limby. Drzewo to lubi stanowiska słoneczne, z żyzną i wilgotną glebą, choć i na bardziej piaszczystych i piaszczysto-gliniastych także sobie poradzi. Jest odporna na niskie temperatury oraz wiatry i duże zanieczyszczenie powietrza. Podłoże pod limbę powinno być kwaśne i regularnie podlewane.
Popularne odmiany sosny limby:
- ‘Glauca’ – po 20 latach uprawy osiąga wysokość ok. 3 m wysokości. Docelowo może rosnąć do 20 m wysokości. Posiada srebrzystoniebiesko zabarwione igły.
- ‘Glauca Compacta’ – odmiana karłowa, wolno rosnąca do 5 m wysokości. Posiada intensywnie niebieskie igły.
- ‘Stricta’ – odmiana karłowa, osiągająca po 10 latach wzrostu zaledwie 2 m wysokości. Przybiera kolumnowy pokrój, a na gęsto ułożonych, pionowo wznoszących się pędach, wytwarza szarozielone igły.