Arbuz, obok melona, to jedno z najlepszych dla organizmu źródeł wody, które szczególnie doceniamy latem. Ponadto dostarcza cenne substancje, w tym karotenoidy o antynowotworowym potencjale. Jakie inne właściwości dla zdrowia posiada arbuz, jakie witaminy ma arbuz i co można z niego przyrządzić?
Arbuz — witaminy i minerały, kalorie
Miąższ arbuza składa się z około 92% wody i 6% cukru, a reszta to inne składniki odżywcze: białko, błonnik, witaminy i minerały. Arbuz zawiera witaminy A, E i witaminy z grupy B, oraz minerały: potas, żelazo, magnez, miedź, mangan, cynk oraz sód, oraz dużą ilość barwiących go na czerwono karotenoidów (likopenu, luteiny, zeaksantyny, kryptoksantyny).
Arbuz dostarcza także kalorie — na 100 g miąższu przypada ok. 30-40 kcal, więc zaliczamy go do owoców niskokalorycznych. Natomiast jego indeks glikemiczny jest wysoki, równy 80, dlatego spożywanie większych ilości arbuza przez osoby cierpiące na cukrzycę, może narażać je na niebezpieczne wahania cukru we krwi.
Arbuz (kawon) – pochodzenie
Arbuz zwyczajny (Citrullus lanatus), znany także jako kawon, to roślina płożąca należąca do rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Posiadający ponad 1200 odmian owoc pochodzi z Afryki, a obecnie można spotkać jego uprawę na całym świecie. Łodygi arbuzów dorastają do 5 metrów długości. Posiadają duże zielone liście i wytwarzają pojedyncze żółte lub żółtozielone kwiaty. Jadalny owoc składa się z twardej skóry w olorze ciemnozielonym z jaśniejszymi plamami oraz z miąższu barwy od ciemnoczerwonej, różowej czy pomarańczowej aż do żółtej. Owoce osiągają duże rozmiary i mogą ważyć nawet kilka kilogramów. W miąższu znajdują się nasiona, które są jadalne i nie trzeba ich usuwać w trakcie posiłku. Pestki arbuza można wykorzystać także jako zdrowy dodatek do innych potraw, np. lekkich sałatek.
Fot. iStock/Arbuz
Jak wybrać dobrego arbuza?
Arbuzy dostępne są w sklepach przez cały rok, jednak najlepiej smakują latem. Aby trafić na owoc dojrzały, należy zwrócić uwagę na pewne rzeczy. Istnieje kilka przydatnych wskazówek, dzięki którym wybierzesz owoc idealny.
- Miejsce, w którym wyrastała łodyga powinno być jasnożółte. Biała plamka oznacza, że owoc jest niedojrzały.
- Postukaj w arbuza – powinien wydać głuchy, dudniący dźwięk.
- Podnieś go — powinien być twardy, jędrny, bez uszkodzeń, oraz ciężki.
Jeśli to owoc sprzedawany w kawałkach, wybieraj te o ciemnym, soczystym kolorze z ciemnymi pestkami. Unikaj tych, których miąższ wygląda na wyschnięty.
Pamiętaj, że arbuz po zerwaniu nie dojrzewa – nie kupuj niedojrzałego z myślą, że poleży parę dni i będzie odpowiedni do zjedzenia.
Fot. iStock/Arbus
Arbuz — właściwości dla zdrowia
Działa przeciwzapalnie i antynowotworowo
Duża ilość wspomnianych już karetonoidów w miąższu sprawia, że jego spożywanie chroni organizm przed działalnością wolnych rodników. Neutralizowanie wolnych rodników chroni komórki przed uszkodzeniami, obniżając ryzyko rozwoju stanów zapalnych i nowotworów.
Arbuz chroni serce
Włączenie do diety zawierającego witaminę C i likopenu arbuza wzmacnia naczynia krwionośne, wspiera obniżanie poziomu cholesterolu we krwi, oraz wpływa na zahamowanie tworzenia się płytki miażdżycowej. Obecność potasu wpływa także na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, chroniąc układ sercowo-naczyniowy.
Zapobiega obrzękom
Dzięki działaniu moczopędnemu arbuz zapobiega zatrzymywaniu płynów w organizmie i powstawaniu obrzęków. Ponadto wpływa na poprawę przemiany materii i przyspiesza usuwanie toksyn.
Arbuz dla sportowców
W miąższu arbuza obecny jest aminokwas o nazwie cytrulina, który bierze udział w procesie usuwanie kwasu mlekowego, odpowiedzialnego za tworzenie się po treningu zakwasów. Cytrulina wpływa również na poszerzenie światła naczyń krwionośnych, co poprawia przepływ krwi i umożliwia osiąganie lepszych efektów w trakcie wysiłku fizycznego. Ponadto regularne przyjmowanie większej ilości cytruliny poprawia wytrzymałość siłową. Obecny w miąższu arbuza minerały (np. potas, magnez, wapń, sód) doskonale uzupełniają po treningu niedobór elektrolitów w organizmie.
Fot. iStock/Arbuz
Chroni skórę
Antyoksydanty, których nie brakuje w arbuzie, chronią organizm przed przedwczesnym starzeniem się i uszkodzeniem komórek, a więc także i przed tworzeniem się zmarszczek. Dzięki właściwościom moczopędnym skóra twarzy nie puchnie, nie tworzą się również worki pod oczami.
Arbuz na potencję
Wspomniana wyżej cytrulina może zadziałać jak roślinna viagra. Ten aminokwas rozluźnia naczynia krwionośne i poprawia przepływ krwi, co ułatwia osiągnięcie erekcji.
Arbuz a odchudzanie
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy arbuz jest owocem, po który można sięgać na diecie. Niska kaloryczność (30 kcal/100g) i duża zawartość wody może wydawać się zachętą do zajadania dużych ilości arbuza, także na diecie. Jednak trzeba wziąć pod uwagę fakt, że miąższu nie brakuje cukrów prostych, będących dla organizmu szybkim źródłem energii, której nadmiar powoduje przyrost tkanki tłuszczowej.
Arbuz — przepisy na upalny dzień
Fot. iStock/Arbuz
Koktajl z arbuza i limonek
W prosty sposób można przyrządzić orzeźwiający i smaczny koktajl z arbuza. Wystarczy pół arbuza bez pestek zmiksować do gładkiej masy, przełożyć do dzbanka, zalać wodą i wycisnąć sok z 2 limonek.
Koktajl z truskawek i arbuza
- kilogram truskawek
- 500 g arbuza bez pestek
- 1 szklanka mleka (1,5 szklanki maślanki)
- kilka listków świeżej mięty
Arbuza umyj i usuń pestki, truskawki umyj i usuń szypułki, oraz kilka listków mięty wypłucz. Całość zmiksuj blenderem. Dodaj mleko lub maślankę, wymieszaj i udekoruj truskawkami lub listkami mięty.
Arbuz z grilla
Składniki:
- plaster z najszerszej części przekrojonego arbuza
- plastry szynki (tyle, ile kawałków arbuza)
- parmezan
- rukola
- sól
- pieprz
- olej balsamiczny
Przygotowanie:
Arbuz przekrój na pół w jego najszerzej części tak, aby mieć jeden duży plaster do podziału na 6-8 trójkątów (wg uznania). Włóż plaster na rozgrzany grill i trzymaj z każdej strony ok. 2-3 minuty. Zdejmij plaster w grilla i odłóż na około 5 minut. Po tym czasie posyp arbuza solą i pieprzem, rozłóż szynkę i rukolę, parmezan i na koniec skrop całość olejem balsamicznym. Podziel arbuza na mniejsze kawałki. Gotowe.
źródło: www.poradnikzdrowie.pl
