Objawy raka szyjki macicy nadal bywają zauważane na tyle późno, że w wielu przypadkach kobiet szansa na życie maleje. Choroba może rozwijać się wiele lat w ukryciu, szczególnie gdy zaniedbywane są regularne wizyty u lekarza ginekologa. Warto wiedzieć, jak często wykonywać badania profilaktyczne i jak wyglądają objawy raka szyjki macicy, by właściwie zadbać o swoje zdrowie.
Rak szyjki macicy
Rak szyjki macicy jest nowotworem złośliwym, którego występowanie wzrasta wraz z wiekiem — szczyt zachorowań przypada na 45. – 59. rok życia. Rzadko chorują na niego kobiety przed 20. rokiem życia, ale nie oznacza to, że nie trzeba poważnie potraktować zagrożenia. Według statystyk w 2018 roku na świecie zdiagnozowano 569 847 nowych zachorowań na ten nowotwór, przy czym rocznie ponad połowa z tych kobiet umiera. W Polsce co roku odnotowuje się ok. 3000 nowych zachorowań na raka szyjki macicy — mamy pod względem zachorowalności i umieralności jeden z najwyższych wskaźników w Europie. Ilość zgonów spowodowanych tą chorobą jest wysoka, ale dzięki odpowiednim badaniom przesiewowym powoli się obniża.
Fot. iStock
Rak szyjki macicy ma kilka typów. Najczęściej rozwija się rak płaskonabłonkowy (ok. 80% wszystkich nowotworów złośliwych tego narządu), znacznie rzadziej diagnozowany jest rak gruczołowy (10%). Do pozostałych nowotworów szyjki macicy należą: rak gruczołowo-płaskonabłonkowy, rakowiak, nowotwory nienabłonkowe (mięsaki).
Ryzyko rozwoju raka szyjki macicy wzrasta przez:
- przyjmowanie przez wiele lat hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych;
- zakażenie rzęsistkiem, chlamydią, wirusem opryszczki;
- palenie papierosów;
- obniżona odporność;
- rezygnacja z profilaktyki, bądź nieregularne badania ginekologiczne.
Wczesne objawy raka szyjki macicy
Rak szyjki macicy jest podstępną chorobą, która wiele lat może rozwijać się w ukryciu, czemu sprzyja unikanie badań kontrolnych przez kobiety. Jedynie dzięki wizycie u specjalisty można zauważyć stany przedrakowe, lub raka we wczesnym stadium, które nie dają jeszcze objawów. Dopiero po latach, gdy nowotwór jest zaawansowany i często za późno jest na skuteczne leczenie, pojawiają się objawy raka szyjki macicy, które skłaniają do wizyty u lekarza. Należy podkreślić, że im szybciej zostanie wykryty nowotwór, tym większe szanse na pełne wyzdrowienie.
Późne objawy raka szyjki macicy
Nietypowe krwawienia
Krwawienia i plamienia, które pojawiają się między regularnymi krwawieniami miesięcznymi lub po stosunku, mogą mieć wiele przyczyn. Krwawienia, jako objawy raka szyjki macicy, pojawiają się dopiero gdy choroba jest już zaawansowana. Podobne obawy powinny powodować krwawienia pojawiające się już po menopauzie.
Ból w trakcie stosunku
Jeśli w trakcie stosunku kobieta odczuwa dyskomfort lub ból, a po nim następuje wspomniane krwawienie, jest to sygnał do jak najszybszej kontroli u lekarza ginekologa.
Fot. iStock
Ból miednicy lub pleców
W przypadku zaawansowanego raka szyjki macicy mogą pojawiać się bóle podbrzusza, miednicy, oraz okolicy krzyżowo-lędźwiowej.
Upławy
Mogą pojawić się cuchnące, ropne upławy.
Problemy w toalecie
Nietypowe objawy raka szyjki macicy, takie jak problemy z oddaniem moczu, czy wypróżnieniem się, mogą wynikać z przerzutów nowotworu. Dodatkowo w moczu może pojawić się krew, a pacjentki skarżą się na kłucie, parcie na pęcherz, pieczenie podczas oddawania. Zaawansowana choroba może prowadzić do niewydolności nerek, jeśli dojdzie do zablokowania odpływu moczu.
Obrzęki kończyn dolnych
Zaawansowany rak szyjki macicy może dawać przerzuty do węzłów chłonnych miednicy mniejszej. Jeśli guzy będą uciskać na naczynia, może dojść do zaburzeń w krążeniu chłonki i tworzenie się obrzęków kończyn dolnych.
Ponadto w przebiegu raka szyjki macicy objawy to także odczuwalne przewlekłe zmęczenie, brak energii i senność, wynikająca z postępu choroby. Chore skarżą się także na brak apetytu, dużą utratę masy ciała. W ostateczności dochodzi do wyniszczenia organizmu, który nie jest już w stanie walczyć z chorobą.
Fot. iStock
Objawy raka szyjki macicy a badania profilaktyczne
Aby nie dopuścić do tego, by pojawiły się objawy raka szyjki macicy, należy zgłaszać się na regularne wizyty do lekarza ginekologa.
Poza standardowym badaniem ginekologicznym ogromną rolę odgrywa cytologia szyjki macicy. Jest to badanie szybkie i bezbolesne, a dzięki niemu można rozpoznać nawet 80% wczesnych postaci rozwijającego się raka. Cytologię należy wykonywać regularnie, co 3 lata, a jeśli zaistnieją w konkretnym przypadku wskazania, odpowiednio wcześniej. Lekarze zachęcają także do szczepienia przeciwko wirusowi HPV, który zwiększa ryzyko rozwoju raka szyjki macicy.
Wyłapanie początkowych zmian ma ogromne znaczenie, ponieważ w przypadku zdiagnozowania przedinwazyjnego raka szyjki macicy można uzyskać aż 99,9% wyleczeń. Życie chorych kobiet uzależnione jest od stopnia zaawansowania nowotworu w chwili rozpoznania, stopnia jego dojrzałości, typu budowy mikroskopowej, głębokości zajęcia tkanek macicy i obecności przerzutów do węzłów chłonnych. Nie warto więc czekać na objawy nowotworu szyjki macicy, gdy badania profilaktyczne mogą zapobiec wielu tragediom.
