Lawenda – jak ją pielęgnować, by długo cieszyła kwiatami i cudownym zapachem?

Lawenda to cudownie pachnąca roślina, która bezsprzecznie kojarzy się z okolicami Prowansji. Jej charakterystyczny zapach relaksuje i przywołuje miłe skojarzenia. Lawenda sprawdzi się uprawiana w doniczce w domu, na balkonie, jak i w ogrodzie. Za niewielkie zaangażowanie przy pielęgnacji odpłaci się długim kwitnieniem i pięknym zapachem.

Lawenda – odmiany

Lawenda cieszy się stale rosnącą popularnością. Ta półkrzewiasta roślina z rodziny jasnotowatych dotarła do nas z terenów basenu Morza Śródziemnego. W Polsce traktowana jest jako roślina ozdobna oraz zielarska. Można ją spotkać praktycznie wszędzie – w różnych zakamarkach miast, poustawianą w ciężkich donicach, ożywiającą przestrzeń. Jej różne odmiany widuje się na balkonach oraz w ogrodach. W zależności od odmiany, mogą różnić się od siebie kolorami kwiatów, wielkością, czy też odpornością na mróz.

Lawenda wąskolistna (lekarska)

Najczęściej uprawianą odmianą lawendy jest lawenda wąskolistna, zwana także lekarską. Ta krzewinka dorasta przeciętnie do 70 cm wysokości. Charakteryzuje się wąskimi listkami pokrytymi włoskami (kutnerem). Na wierzchołkach pędów tworzy fioletowo-niebieskie kwiaty, choć to nie jest reguła, bo w zależności od odmiany, kwiaty mogą być też różowe lub białe. Silnie pachnące kwiaty pojawiają się w lipcu i w sierpniu, pachnąc bardzo charakterystycznie. Lawenda wąskolistna świetnie sprawdza się w ogrodach, przy ścieżkach na klombach, ale także do sadzenia w dużych donicach. Można ją zimować w gruncie, jest odporna na mróz.

Lawenda francuska

Lawenda francuska, zwana także arabską lub hiszpańską, spotykana jest przede wszystkim na balkonach i tarasach. To jedna z najbardziej delikatnych i wrażliwych odmian lawendy, traktowana jak roślina sezonowa, która nie radzi sobie podczas mrozów. Lawenda francuska dorasta ona do 50 cm wysokości, jej zielone, wąskie, długie, pokryte są szarymi włoskami. W maju pojawiają się u niej kwiaty w kolorze różu, fioletu i purpury, a także niebieskim. Jej kwiatostany są dość nietypowe, co odróżnia ją od innych odmian lawendy. Podobne do kłosa niżej rozwinięte kwiatostany złożone są z kwiatów płodnych. Ponad nimi wyrastają duże, piękne, bezpłodne podsadki, które kojarzą się ze skrzydełkami.

Lawenda pośrednia (wieloletnia)

Lawenda pośrednia, zwana także lawendyną, to mieszaniec powstały ze skrzyżowania lawendy wąskolistnej z lawendy szerokolistną (spika). Zaliczana jest do krzewinek o większych rozmiarach i bardziej okazałych kwiatostanach, więc doskonale wpasuje się w przestrzeń ogrodu. Charakteryzuje się jasnofioletowymi kwiatami na długich kwiatostanach. Soczyście zielone liście krzewów lawendyny pozostają zielone także podczas zimy. To gatunek mrozoodporny.

Lawenda w ogrodzie

Lawenda w ogrodzie przyjmuje się bez problemu. Ta bardzo dekoracyjna i cudownie pachnąca krzewinka jest często sadzona w miejscach wypoczynku. Chętnie umiejscawia się ją przy tarasach, na klombach przy ławeczkach. Nie tylko cieszy wyglądem i wspaniałym zapachem, ale także tym, że odstrasza dokuczliwe owady, takie jak komary, natomiast przyciąga pełne uroku motyle.

Stanowisko dla lawendy 

Lawenda kocha słońce i zdecydowanie źle będzie się czuć w półcieniu i w cieniu. Nie ma zbyt dużych wymagań glebowych. Lubi podłoże lekkie, luźne i przepuszczalne – gdy jej korzenie będą miały nadmiar wody, roślina zmarnieje. Lawenda znakomicie sobie radzi w ogrodach skalnych, na zboczach, czyli wszędzie tam, gdzie woda nie stoi. Zdecydowanie nie lubi przeciągu i zimnych wiatrów. Najlepiej posadzić się w miejscu bardzo słonecznym i zacisznym.

Przycinanie 

Lawenda nie wymaga poświęcania zbyt wielkiej uwagi. By dobrze wyglądała, należy miejsce w którym rośnie regularnie odchwaszczać. Krzewinka lubi także przycinanie wiosną i po przekwitnięciu. Brak odpowiedniego cięcia spowoduje, że lawenda ogołoci się od środka i będzie słabiej kwitła. Wiosną przycina się ją, usuwając uszkodzone pędy oraz nadając jej odpowiedni kształt i wysokość, według własnych upodobań. Kolejne cięcie następuje, gdy lawenda przekwitnie –  kwiatostany ścinane są z fragmentem łodygi. Należy unikać ścinania starszych, zdrewniałych pędów, ponieważ słabo się one regenerują.

Nawożenie 

Lawenda nie wymaga szczególnie obfitego nawożenia. Najlepsze są nawozy organiczne lub o spowolnionym działaniu, które należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta.

Zimowanie lawendy

Zimowanie najlepiej wychodzi przy lawendzie wąskolistnej, która jest najbardziej trwałym gatunkiem lawendy. Dobrze znosi zimę szczególnie gdy w czasie mrozów okryta jest gałązkami świerku. Ponieważ istnieją bardziej i mniej mrozoodporne gatunki lawendy, przed ich zakupem dobrze się zorientować jak wygląda sytuacja w przypadku konkretnej odmiany.

Lawenda w domu i na balkonie

Lawenda w domu, czy też na balkonie i tarasie będzie cieszyła oczy, jeśli tylko zapewnimy jej odpowiednią doniczkę z dużymi otworami odpływowym dla nadmiaru wody. Ważny jest drenaż, by korzenienie nie miały kontaktu z wilgocią. Podłoże powinno być przepuszczalne, a podlewanie umiarkowanie – zdecydowanie lepiej zniesie przesuszenie, niż zalanie.

Lawenda przepięknie będzie wyglądała umieszczona w wielkich glinianych donicach lub plecionych wiklinowych koszach. Doskonale pasuje także do ogródków ziołowych. Lawenda trzymana w domu, najlepiej będzie się czuła na parapecie wychodzącym na południe. Balkon i taras powinny być słoneczne, osłonięte od silnych wiatrów i najlepiej niezadaszone. Zimą lawendę w doniczce wkopuje się w ogrodzie lub zostawia okrytą na balkonie, postawioną na styropianie.

Kwiaty lawendy – zastosowanie

Jej kwiaty wykorzystuje się w kuchni jako aromatyczny dodatek do różnych mięs. Suszone kwiaty lawendy to nie  tylko pachnący element dekoracji, ale i naturalny odświeżacz odstraszający mole. Można kilka gałązek suszonej lawendy włożyć do szafy między ubrania, by były one bezpieczne i zachowały przyjemny zapach. W podobny sposób można ułatwić sobie zasypianie. Ususzone kwiaty i liście lawendy trzymane przy poduszce w woreczku wyciszą i pomogą zasnąć. Aromat lawendy skutecznie łagodzi napięcie i stres, jest pomocny przy zwalczaniu migren i napięciowego bólu głowy.

Napar z kwiatów lawendy stosuje się przy problemach trawiennych oraz w trakcie bolesnych miesiączek, ponieważ działa on rozkurczająco. Olejek lawendowy ma działanie bakteriobójcze, więc inhalacje z jego użyciem stosowane są w przypadku przeziębienia i infekcji dróg oddechowych (zapalenie gardła, krtani, oskrzeli). Jako specyfik bakteriobójczy ułatwia też gojenie się ran i przyśpiesza regenerację naskórka.

źródło:  zielonyogrodek.pl , www.poradnikzdrowie.pl