Go to content

Aleksytymia. Czym jest „analfabetyzm emocjonalny”?

aleksytymia
Fot. iStock/gremlin

Regułą jest, że szukamy towarzystwa osób, z którymi mamy dobry kontakt. Lubimy czuć się „na swoim miejscu” i tylko w sytuacji, gdy rozmawiamy, otrzymujemy zrozumienie i zainteresowanie, czujemy się komfortowo. Znacznie trudniej jest nam porozumieć się z kimś, kto nie wyłapuje pewnych przekazów oraz ignoruje sygnały pochodzące od drugiej osoby. 

Zazwyczaj mówimy tu o niskiej inteligencji emocjonalnej, ale jest jeszcze jedno zaburzenie, które mocno utrudnia utrzymywanie relacji z otoczeniem.

Czym jest aleksytymia?

Tak zwana aleksytymia (analfabetyzm emocjonalny) powoduje, że dotknięta nią osoba jest niezdolna do rozpoznawania emocji oraz nie potrafi nazwać własnych stanów emocjonalnych. Z powodu tego zaburzenia częściej cierpią mężczyźni. Jego przyczyny zakorzenione są w dzieciństwie i sposobie wychowania przez rodziców. Zarówno chód emocjonalny, jak i nadmierne skupienie nad dziecku może powodować konsekwencje w jego zachowaniu w przyszłości. Aleksytymicy najczęściej pochodzą z rodzin chłodnych emocjonalnie, w których stosowano kary, jeśli tylko zachowanie dziecka wychodziło poza normy uznane w danej rodzinie. Z drugiej strony, nadmierne skupianie się na dziecku i rozwiązywanie za niego problemów mogło sprawić, że jako dorosła osoba, nie potrafi zrozumieć swoich emocji, nazwać oraz oswoić się z tym, co ją w życiu spotyka. Przyczyn upatruje się również w niepoprawnym funkcjonowaniu układu limbicznego, a dokładniej, w jądrze migdałowatym oraz w części kresomózgowia.

Charakter aleksytymika

Wycofanie emocjonalne oraz brak umiejętności proszenia o wsparcie jest wyraźną cechą, która łączy aleksytymików. Nie potrafią oni nazywać ani zrozumieć emocji, nie są w stanie określić tego, jak się czują w danej chwili. Tacy ludzie nie fantazjują, nie mają marzeń i bardzo obawiają się tego, że ich myśli umkną spod kontroli. Myślenie aleksytymika przede wszystkim zyskuje charakter operacyjny i wyłącznie racjonalny. Bardzo często osoby dotknięte analfabetyzem emocjonalnym, jeśli już, to najczęściej odczuwają negatywne emocje, które dominują ich życie. Wynika to właśnie ze strachu, niepewności i braku umiejętności poruszania się w materii emocji. Przyjemne doznania są odczuwane przez nich o wiele rzadziej i mniej intensywnie. Bardzo często odreagowują napięcie psychicznego poprzez zachowania nawykowe, takie jak sięganie po używki czy jedzenie.

Aleksytymię można leczyć

Aleksytymia wpływa na obniżenie komfortu życia i utrudnia relacje międzyludzkie. Istnieje możliwość leczenia tego zaburzenia. Dobrze dobrana psychoterapia oraz praca z wykwalifikowanym terapeutą może trwać nawet kilka lat. Trzeba zaznaczyć, że przy zaangażowaniu pacjenta oraz wsparciu jego bliskich, możliwe jest osiągnięcie dobrych rezultatów.

źródło:  www.psychologia.edu.pl , zdrowie.tvn.pl