Żurawina od dawna ma zastosowanie w kuchni i medycynie naturalnej. Docenia się ją nie tylko ze względu na smak, ale także na m.in. właściwości bakteriobójcze i przeciwgrzybicze. Wiele osób nie wyobraża sobie lepszego wsparcia w walce z chorobami nerek czy zapaleniem pęcherza, jak żurawina. Warto sięgać zarówno po owoce suszone, oraz soki z żurawiny, by czerpać z nich to, co najlepsze.
Żurawina wielkoowocowa to wieloletnia krzewinka z rodziny wrzosowatych. Rośnie w naturze w chłodniejszych, północnych obszarach Europy i Ameryki Północnej. W Polsce na torfowiskach rośnie rodzima żurawina błotna, traktowana jako roślina dekoracyjna i okrywowa.
Owoce żurawiny pojawiają się od września, ale zbiór przeprowadza się dopiero późną jesienią.
Fot. iStock
Żurawina wielkoowocowa – składniki odżywcze, witaminy, kcal
Żurawina wielkoowocowa dostarcza do organizmu dużą ilosć błonnika (3,6 g na 100 g owoców), oraz flawonoidów i kwasów fenolowych, będących silnymi przeciwutleniaczami. Znajdziemy tu także karoten, witaminy z grupy B (B1, B2, B6), witaminę C oraz E. Nie brakuje tu minerałów takich jak: sód, potas, fosfor, wapń, magnez, jod i żelazo. Największą ilość substancji odżywczych i wspierających zdrowie zawierają świeże owoce.
Jeśli chodzi o wartość energetyczną, świeża żurawina w 100 g owoców zawiera 46 kcal. Indeks glikemiczny niesłodzonego soku z żurawiny wynosi 55, a owoców suszonych już 65-75, czyli jest wysoki, niewskazany dla osób cierpiących na cukrzycę.
Żurawina suszona
Najlepsza dla zdrowia jest żurawina świeża, która dostępna jest w handlu późną jesienią. Świeże owoce żurawiny są jednak niezwykle kwaśne i trudno je jeść bez odpowiedniej obróbki. Dobrą alternatywą dla świeżych owoców jest żurawina suszona, bardzo popularna u nas. Suszona żurawina dostarcza dużą ilość wartości odżywczych, ma niską zawartość tłuszczu i jest cennym źródłem błonnika, ale trzeba pamiętać, że jest kaloryczna. Suszona żurawina zawiera aż 308 kcal mimo, że jest kwaskowata w smaku. To zdecydowanie najbardziej kaloryczne owoce suszone, więc należy je ostrożnie stosować podczas diety odchudzającej.
Fot. iStock
Żurawina liofilizowana
Żurawina liofilizowana nie jest jeszcze u nas tak popularna, jak suszona. Liofilizacja polega ona na zamrożeniu produktu, a następnie jego wysuszeniu i usunięciu od 80% do nawet 96% wody. Tak konserwowane jedzenie pozwala na zachowanie wszystkich wartości odżywczych oraz chroni przed zepsuciem. Żurawina liofilizowana nie traci ani koloru, ani smaku, ani wartości odżywczych. Nie zawiera także substancji słodzących czy konserwujących, jest więc zdrowsza i mniej kaloryczna od żurawiny suszonej czy kandyzowanej.
Żurawina – właściwości dla zdrowia
Owoce żurawiny, zaliczane do naturalnych antybiotyków, cieszą się uznaniem w medycynie ludowej. Wykazują one działanie antybakteryjne i grzybobójcze, więc doskonale wspierają organizm w walce z różnymi infekcjami. Jakie dokładnie właściwości dla zdrowia ma żurawina?
Fot. iStock
Leczy stany zapalne w pęcherzu moczowym
Liczne badania naukowe udowodniły leczniczą moc żurawiny dla pęcherza moczowego i nerek. Żurawina (ekstrakt z owoców) zakwasza mocz, a obecne w niej proantocyjanidyny działają silnie bakteriobójczo, co powoduje wyeliminowanie szkodliwych drobnoustrojów w pęcherzu moczowym. Żurawina działa również zapobiegawczo przeciw przyleganiu bakterii do nabłonka układu moczowego. Sok z żurawiny to doskonały środek moczopędny, który przyczynia się do szybszego wypłukiwania chorobotwórczych bakterii z pęcherza moczowego. Badanie wykonane w 2007 roku przez Bailey DT, Dalton C, Joseph Daugherty F i Tempesta MS wykazało, że spożywanie 200 mg ekstraktu z żurawiny codziennie przez 12 tygodni może wyleczyć całkowicie z zakażenia układu moczowego.
Zapobiega przedwczesnemu starzeniu i rozwojowi chorób
Żurawina wielkoowocowa to bogactwo antyoksydantów takich jak: antocyjany, flawonoidy i witamina E. Antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze, są cennymi substancjami zapobiegającymi uszkodzeniu komórek organizmu przez wolne rodniki, co prowadzi do szybszego starzenia oraz rozwoju chorób nowotworowych.
Obniża ryzyko zawału serca
Żurawina zawiera duże ilości bioflawonoidów, substancji niezwykle cennych w profilaktyce antymiadżycowej. Wpływa na odpowiedni poziom cholesterolu HDL i LDL usuwając stany zapalne i rozpuszczając złogi wapnia, powstrzymując tworzenie się zakrzepów krwi. Obecny w niej potas wpływa na normalizację ciśnienia tętniczego krwi, co ma istotne znaczenie dla sprawnego funkcjonowania serca. Dzięki swym własnościom antyoksydacyjnym zapobiegają utlenianiu cholesterolu, a to z kolei znacząco zmniejsza ryzyko arteriosklerozy i zapychania naczyń krwionośnych, jednocześnie zmniejszając ich kruchość i przepuszczalność.Warto pić szklankę soku z żurawiny dziennie, by chronić serce.
Fot. iStock
Zapobiega próchnicy
Grzybobójcze i antybakteryjne działanie żurawiny doskonale wpływa na zdrowie jamy ustnej i odświeża oddech. Utrudnia przyleganie bakterii do płytki zębowej, chroniąc zęby przez rozwojem próchnicy. Z tego powodu lepiej podgryzać owoce suszonej żurawiny, niż sprzyjające bakteriom słodycze.
Wspiera dobre funkcjonowanie mózgu
Owoce żurawiny wielkoowocowej, ze względu na wysoką ilość przeciwutleniaczy, chronią mózg i poprawiają jego kondycję. Przeciwutleniacze spowalniają proces starzenia się szarych komórek, co chroni przed zbyt wczesnym upośledzeniem funkcji motorycznych oraz poznawczych mózgu.
Chroni układ pokarmowy
Żurawina zawiera proantocyjanidyny, które pomagają zwalczać bakterię Helicobacter pylori, powodującą choroby układu pokarmowego. Sok z żurawiny rozbija skupiska tych drobnoustrojów i zapobiega tworzeniu się nowych. Dzięki temu można uniknąć rozwoju wrzodów żołądka oraz zmian nowotworowych. Owoce żurawiny wspierają rozwój korzystnej flory jelitowej, odpowiadającej za procesy trawienia oraz podnoszącej odporność organizmu.
Żurawina – kto powinien na nią uważać?
Sięganie po żurawinę nie jest wskazane osobom cierpiącym na kamienie nerkowe. Szczawiany w żurawinie mają tendencję do krystalizacji, więc mogą przyczyniać się do powstawania kamieni. Osoby z osteoporozą także ze względu na szczawiany powinny uważać na żurawinę – utrudniają one wchłanianie wapnia, które chroni kości. Żurawina nie jest wskazana także u osób przyjmujących lek przeciwzakrzepowy (warfaryna), ponieważ utrudnia ona usuwanie z organizmu tego leku. W tej sytuacji może zwiększać ryzyko wystąpienia krwotoków.
