Rak jelita grubego daje objawy, które zaczynają dokuczać mocniej zazwyczaj wtedy, gdy choroba jest już zaawansowana. Na ten rodzaj nowotworu choruje coraz więcej osób, dlatego tak ważna jest profilaktyka i umiejętność wyłapania niepokojących sygnałów ze strony organizmu. Jakie objawy daje rak jelita grubego, co powinno skłonić do wizyty u lekarza?
Rak jelita grubego — podstępny przeciwnik
Rak jelita grubego jest trzecim najczęściej występującym nowotworem złośliwym u mężczyzn, a drugim u kobiet. Statystyki są alarmujące, ponieważ brak świadomości objawów choroby, lub ignorowanie ich, wpływa gorsze rokowania u chorych. Choroba atakuje coraz częściej, ze względu na strach przed badaniami profilaktycznymi, prowadzenie złej diety, otyłość, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, oraz brak aktywności fizycznej. To najczęstsze, ale niejedyne przyczyny choroby.
Fot. iStock/Rak jelita grubego
Do zachorowania na raka jelita grubego predysponują polipy jelit, choroby Leśniowskiego i Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Obciążone większym ryzykiem są osoby, u których wcześniej leczono nowotwory macicy, piersi, jajnika, oraz osoby, w których rodzinie występował ten rodzaj nowotworu. Warto przy tym podkreślić, że przyczyny genetyczne stanowią jedynie maksymalnie 10% wszystkich przypadków choroby. Zdecydowanie ilość przypadków raka jelita grubego wzrasta wraz z wiekiem, ponieważ choroba rozwija się w utajeniu latami. Nowotwór jelita grubego najczęściej rozpoznaje się u pacjentów powyżej 50 roku życia.
Rak jelita grubego — objawy
Rak może objąć różne części jelita grubego — kątnicę, wstępnicę, poprzecznicę, zstępnicę, odbytnicę. Z tego powodu objawy choroby i leczenie każdej z części może się od siebie różnić. W dodatku rak jelita grubego daje objawy niespecyficzne, które na początku niełatwo jest powiązać z tą chorobą. Z tego powodu tak wiele przypadków nowotworu jelita wykrywana jest za późno, gdy objawy są bardzo wyraźne i świadczą o zaawansowaniu choroby.
Rak jelita grubego — wczesne objawy
Na początku rozwoju nowotworu objawy mogą być ledwie zauważalne, lub może ich wcale nie być. Najczęściej pacjenci w początkowej fazie zauważają u siebie bóle brzucha i wzdęcia, które kojarzone są ze zwykłymi kłopotami trawiennymi lub przewlekłym stresem. A ponieważ choroba rozwija się podstępnie, przez długi czas nie musi pojawić się nic innego, bardziej niepokojącego. Objawy bardziej specyficzne, sugerujące, że dzieje się coś niedobrego, mogą pojawić się bardzo późno i obniżyć szanse pacjenta na leczenie zakończone sukcesem.
Fot. iStock/Rak jelita grubego – objawy
Rak jelita grubego — objawy późne
Rak jelita grubego i objawy wynikające z zaawansowania choroby są już bardzo wyraźne. Należy podkreślić raz jeszcze, że ich obecność i nasilenie zależy od tego, który fragment jelita został zajęty przez chorobę.
- skurcze brzucha;
- ból w okolicy odbytu i miednicy;
- świąd w okolicy odbytu;
- dyskomfort podczas siedzenia/uczucie „przeszkody”;
- naprzemienne zaparcia i biegunki;
- uporczywe biegunki;
- nietrzymanie stolca i/lub gazów;
- problem z oddaniem stolca — bezskuteczne parcie na stolec;
- zmiana w kształcie i rozmiarach stolca — może pojawić się „stolec ołówkowaty” (wąski). Jego przyczyną jest naciek nowotworu, który ogranicza jego drożność;
- wydzielina śluzopodobna z odbytu;
- krwawienie z odbytnicy,
- obecność krwi w stolcu po defekacji, mylone często z krwawieniami z hemoroidów.
- niedokrwistość (anemia) — może wynikać z krwawienia z guza do światła jelita grubego,
- gorączka o niejasnej przyczynie,
- osłabienie,
- brak apetytu i gwałtowne chudnięcie – te objawy pojawiają się już, gdy choroba jest bardzo zaawansowana.
To nie wszystkie objawy, jakie może dawać rak jelita grubego. Ponieważ ten nowotwór rozsiewa się drogą krwionośną lub limfatyczną, mogą pojawić się przerzuty w bliższej lub dalszej lokalizacji – np. w wątrobie, płucach, kościach, czy mózgu. W zależności od umiejscowienia przerzutów mogą dojść nowe objawy, uzależnione od lokalizacji przerzutów.
Rak jelita grubego — co robić, gdy pojawią się objawy?
W razie wystąpienia niepokojących objawów należy bezzwłocznie udać się do lekarza. Im wcześniej wykryty nowotwór, bez przerzutów odległych i sąsiednich, tym większe szanse na skuteczne leczenie. Specjaliści dysponują różnymi metodami diagnostycznymi, które pozwalają na postawienie prawidłowej diagnozy i rozpoczęcia leczenia. Głównym sposobem leczenia raka jelita grubego jest chirurgia. Wiele zależy od rodzaju i umiejscowienia nowotworu, istnienia ewentualnych przerzutów oraz zaawansowania choroby. Leczenie operacyjne, w zależności od indywidualnych potrzeb, powinno być skojarzone z chemioterapią lub z radioterapią albo radiochemioterapią.
Fot. iStock/Rak jelita grubego – profilaktyka
Aby uniknąć choroby, należy pamiętać o profilaktyce. Dużą rolę odgrywa w tym przypadku zdrowa dieta, w której nie brakuje błonnika (z udziałem warzyw i owoców, z ograniczeniem czerwonego mięsa) i aktywność fizyczna. Ogromną wagę mają badania przesiewowe wykonywane regularnie, od 50 roku życia, lub od 40 roku życia, jeśli istnieje obciążenie chorobą w rodzinie. Poddanie się kolonoskopii, która jest prostym badaniem, pozwala na wczesne wykrycie raka jelita grubego. Co więcej, dzięki niej można zauważyć nawet bardzo wczesne i jeszcze bezobjawowe zmiany, takie jak polipy, które można usunąć, zanim zaczną przekształcać się w nowotwór złośliwy.
