Rak jajnika powoduje objawy zazwyczaj wtedy, gdy choroba się już rozwinęła. Wszelkie sygnały wysyłane przez organizm wcześniej, najczęściej są ignorowane lub mylone z innymi problemami zdrowotnymi. A im szybciej objawy, jakie daje rak jajnika, zostaną rozpoznane, tym szybciej zostanie wdrożone leczenie, a szanse na uratowanie zdrowia i życia wzrosną. Na co należy zwracać szczególną uwagę?
Rak jajnika — cichy zabójca
Na raka jajnika rocznie na świecie choruje ok. 225 000 kobiet, a umiera ok. 114 000. To zatrważające dane, tym bardziej że od wielu lat obserwuje się tendencję do zwiększania się ilości zachorowań. W Polsce rak jajnika jest szóstym co do częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet. Choroba najczęściej atakuje kobiety między 5.a 7. dekadą życia, choć nie jest powiedziane, ze młodsze nie zachorują. Według statystyk aż 15% zachorowań zdarza się kobietom poniżej 50 roku życia. Szczególnie na wcześniejsze zachorowania narażone są pacjentki noszące mutację genu BRCA1 lub BRCA2, zawierające genetyczną skłonność do występowania tego nowotworu.
Fot. iStock/Rak jajnika objawy
Wykrycie raka jajnika we wczesnej fazie jest o tyle trudne, że jego objawy są zazwyczaj słabe i nieczytelne dla kobiet. W ten sposób złośliwy nowotwór może rozwijać się w ukryciu aż do chwili, gdy wejdzie w stadium zaawansowane i da przerzuty do innych narządów. W tej najmniej pożądanej sytuacji często bywa już za późno na zdrożenie skutecznego leczenia. Profilaktyka i wczesne reagowanie na objawy, które może dawać rak jajnika są o tyle istotne, ponieważ ten rodzaj nowotworu szybko daje nawet odległe przerzuty. Najczęściej przerzuty pojawiają się w jelitach, wątrobie, oraz innych tkankach.
Rak jajnika — objawy wczesne i późne
Najczęściej dolegliwości, które powoduje rak jajnika, utożsamiane są z błahymi problemami ze strony układu pokarmowego. Z tego powodu bywają one uważane za mało istotne i nie są konsultowane z lekarzem, a nawet sami lekarze mogą mieć problem z szybkim odnalezieniem ich rzeczywistego źródła. Symptomy, jakie może powodować rak jajnika we wczesnym etapie rozwoju, są nieoczywiste, ale trzeba być na nie wyczulonym.
Rak jajnika — pierwsze objawy, które można zauważyć:
- uczucie pełności w brzuchu;
- odbijanie;
- niestrawność;
- nudności i wymioty;
- wzdęcia;
- brak łaknienia;
- uczucie ciężkości w jamie brzusznej.
Fot. iStock/Rak jajnika objawy
Rak jajnika — objawy późniejsze:
Objawy bardziej wyraźne, dokuczliwe, zazwyczaj pojawiają się dopiero w czasie, gdy choroba jest już rozwinięta. Statystyki wskazują, że nawet 70% nowotworów jajnika zostaje wykrytych w III i IV stadium zaawansowania. Dopiero poważniejsze objawy wzbudzają prawdziwy niepokój i skłaniają do kontaktu z lekarzem. Należą do nich:
- wodobrzusze — występuje powiększenie się obwodu brzucha nawet u 1/3 chorych kobiet. Dzieje się tak w sytuacji, gdy drobne guzki nowotworowe pokrywają w dużej ilości pokryją całą otrzewną, powodując zwykle nadmiar płynu surowiczego;
- ból miednicy i brzucha;
- okresowo bolesne stosunki płciowe,
- nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, które dotychczas się nie pojawiały;
W przypadku, gdy rak jajnika da przerzuty, mogą pojawić się inne objawy, dotyczące lokalizacji zajętej przez nowotwór. Rak jajnika może naciekać na sąsiednie narządy, jak i dawać przerzuty do narządów odległych. W takiej sytuacji może pojawić się m.in.:
- uczucie parcia na mocz, częsta potrzeba oddawania moczu — jeśli doszło do się rozrostu guza i w konsekwencji jego ucisku na pęcherz;
- trudności w oddawaniu stolca — w przypadku ucisku guza na jelito lub zajęcia go przez nowotwór;
- nerwobóle okolicy kulszowej lub pachwinowej — w przypadku zajęcia splotu nerwowego
- duszność i kaszel — w przypadku przerzutów raka do płuc;
- powiększenie węzłów chłonnych;
- nagła utrata masy ciała i wyniszczenie organizmu.
Fot. iStock
Rak jajnika — jak reagować na objawy?
Jeśli kobieta zauważy u siebie objawy, które może dawać rak jajnika, powinna bezzwłocznie udać się do lekarza ginekologa celem kontroli. W gabinecie lekarz, poza wywiadem i badaniem ginekologicznym, przeprowadzi także badanie USG przezpochwowe. W razie stwierdzenia niepokojących zmian lekarz może zalecić badania markerów Ca-125 i HE-4 we krwi, oraz dodatkowo USG całej jamy brzusznej, badanie tomografii komputerowej (TK). Pacjentki kierowane są na zabieg laparoskopii (dotarcie do jajnika przez małe nacięcia) lub laparotomii (klasyczna operacja), które pozwalają na usunięcie całego jajnika i poddanie pobranego materiału badaniu histopatologicznemu. W przypadku potwierdzenia raka jajnika chirurg usuwa macicę, pozostały jajnik, węzły chłonne, i widoczne ogniska choroby.
Po operacji pacjentki poddawane są chemioterapii, mającej na celu zniszczenie wszelkich komórek nowotworowych. Rak jajnika wykazuje wysoką wrażliwość na chemioterapię, ale efekt leczenia zależy od indywidualnej sytuacji każdej pacjentki. Po zakończeniu leczenia konieczne są regularne badania kontrolne, ponieważ w ok. 3/4 przypadków, rak jajnika nawraca.
Aby uniknąć rozwoju choroby, lub działać od razu nie czekając na objawy, jakie daje rak jajnika, należy pamiętać o regularnych wizytach u ginekologa.
