Propolis (kit pszczeli) znany jest od starożytności. Ten pochodzący od pszczół produkt posiada wyjątkowo złożony skład i cenne właściwości dla zdrowia. Kit pszczeli od dawna doceniany jest za swoje przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne działanie. Czym jest i jak powstaje propolis, do czego można go stosować?
Co to jest propolis?
Propolis, czyli kit pszczeli, jest gęstą i lepką substancją, którą pszczoły przygotowują do powleczenia wnętrza ula i regulacji wielkości otworów wylotowych. To ma na celu uszczelnienie i wzmocnienie ula, stanowi także zabezpieczenie przed chłodem. Propolis ma także inne działanie — chroni mieszkańców ula przed bakteriami, grzybami i wirusami.
Propolis wytwarzany jest z wydzielin oraz żywic drzewnych i kwiatowych, pochodzących np. z topoli, olchy, brzozy, wierzby, jesionu, dębu oraz drzew iglastych z uszkodzoną korą. Pszczoły zbierają je i przeżuwają, co wpływa na zmianę składu chemicznego i właściwości powstającego w ten sposób kitu pszczelego.
Propolis może mieć przybierać różny kolor, co uzależnione jest od wykorzystanego surowca. Może być czerwono-pomarańczowy, żółtozielonkawy, brunatny. Propolis reaguje na zmiany temperatury – poniżej 15°C jest twardy i zaczyna się kruszyć, przy 36°C staje się plastyczny, a w 70°C upłynnia się. Jego cechą jest to, że nie ulega rozpuszczeniu się w wodzie, ale w alkoholu już tak.

Fot. iStock/Kit pszczeli
Propolis — skład
Propolis ma niezwykle bogaty skład, dzięki temu wspiera zdrowie na wielu płaszczyznach, co potwierdzają przeprowadzone badania. Wykorzystuje się go pomocniczo w leczeniu wielu schorzeń, m.in.: hepatologicznych, proktologicznych, ginekologicznych, urologicznych, ortopedycznych, dermatologicznych, laryngologicznych i jeszcze innych.
Skład chemiczny propolisu nie jest stały. Zmienia się m.in. ze względu na czas i miejsce zbioru oraz rodzaj roślin, z których pszczoły pozyskują surowiec do jego produkcji.
W składzie propolisu stwierdza się:
- żywice roślinne (50-80%),
- woski (8-30%),
- polifenole (14-16%),
- pyłek kwiatowy (5%).
Ponadto zawiera również garbniki, olejki eteryczne, terpeny, substancje lipidowe, białka, enzymy i cukry. Jest zasobny w 30 biopierwiastków, takich jak mikro- i makroelementy: głównie żelazo, miedź, kobalt, magnez, cynk, fosfor, mangan, krzem, selen; oraz witaminy A, C, D i E oraz z grupy B.
Propolis — właściwości dla zdrowia
Kit pszczeli wspiera zdrowie na wiele sposobów. Propolis, jako substancja o szerokim działaniu, dostępna jest pod wieloma postaciami. Można go nabyć w formie kropli, nalewek, tabletek, granulatu, czopków, maści, okładów, czy aerozolu. Rodzaj preparatu dobieramy do konkretnej dolegliwości.

Fot. iStock/ Kit pszczeli
Propolis przeciw szkodliwym drobnoustrojom
Propolis jest cennym wsparciem dla organizmu. Chroni przed zakażeniami, ze względu na działanie zwalczające grzyby, wirusy i bakterie. Kit pszczeli wpływa na zahamowanie rozwoju drożdżaków w drogach rodnych i układzie pokarmowym. Wykorzystuje się go także pomocniczo przy zakażeniu paciorkowcem, oraz w leczeniu opryszczki pospolitej i grzybiczego bakteryjnego zapalenie pochwy. Kit pszczeli hamuje rozwój szczepów bakteryjnych odpornych na antybiotyki. Zaleca się go w profilaktyce oraz leczeniu przeziębień, grypy oraz zakażenia górnych dróg oddechowych.
Na leczenie zmian w jamie ustnej
Propolis to cenne wsparcie przy różnych problemach stomatologicznych. Działa leczniczo przy aftach, pleśniawkach, paradontozie, zapaleniu dziąseł, chroni zęby w przypadku nadwrażliwości. Polecany jest również przy leczeniu zajadów.
Propolis chroni układ pokarmowy
Kit pszczeli jest stosowany pomocniczo w nieżytach żołądka oraz przy wrzodach. Chroni wątrobę przed uszkodzeniami, i chroni organizm przed zatruciami metalami ciężkimi.
Leczy i chroni skórę
Propolis jest stosowany przy różnych chorobach skórnych. Zaleca się go przy zapaleniu mieszków włosowych, grzybicy, czy ropniach. Wyciąg z propolisu stosuje się między innymi w leczeniu ran pooperacyjnych. Kit pszczeli stosuje się również do pielęgnacji skóry tłustej, skłonnej do wyprysków, a także jako leczenie skutków odmrożeń i oparzeń. Regeneruje również skóry głowy i wpływa na odpowiednie nawilżenie włosów.
Propolis wspiera układ sercowo-naczyniowy
Kit pszczeli wykazuje pozytywny pływ na serce i układ krwionośny, m.in. dzięki właściwościom uszczelniającym naczynia krwionośne. Co ważne, łagodzi wpływ nadmiernego stresu na serce, dzięki właściwościom przeciwutleniającym. Jego stosowanie wpływa również na obniżenie ciśnienia krwi i zmniejszenie poziomu cholesterolu.
Jako wsparcie przeciw nowotworom
Medycyna naturalna zaleca stosowanie propolisu pomocniczo w leczeniu chorób nowotworowych, jako środek potencjalnie hamujący namnażanie się komórek nowotworowych, oraz wzmacniający przy leczeniu.
Propolis krople

Fot. iStock/Krople z propolisem
Krople z propolisem cieszą się szczególnym powodzeniem, ponieważ łączą zalety propolisu z łatwością podania. Można je kupić bez recepty i stosować zgodnie z ulotką lub poradą farmaceuty. Propolis krople polecane są w stanach osłabienia organizmu, także u osób o obniżonej odporności. Ten naturalny środek nie tylko wzmacnia funkcje obronne organizmu, ale także hamuje rozwój chorobotwórczych drobnoustrojów, które prowadzą do różnych stanów zapalnych. Kit pszczeli w kroplach dodatkowo poprawia pracę narządów wewnętrznych i wspiera regenerację organizmu. Przed zastosowaniem krople należy rozpuścić w niewielkiej ilości wody i stosować zgodnie z zaleceniami ulotki.
Propolis nalewka
Aby wzmocnić organizm, można samodzielnie przygotować nalewkę z propolisu. Do tego potrzeba:
- 350 ml spirytusu
- 150 ml przegotowanej, letniej wody
- 50 g zmielonego propolisu
Nalewka z propolisu — przygotowanie:
Propolis zalej spirytusem i przestudzoną wodą. Przelej do butelki i odstaw szczelnie zamkniętą na 2-3 tygodnie w ciemne i ciepłe miejsce. Codziennie wstrząśnij, by propolis się rozpuścił, a nalewka zyskała mocy. Po upływie czasu nalewkę z propolisu przefiltruj i przelej do ciemnego, szczelnego naczynia.
Alergia na kit pszczeli
Kit pszczeli może powodować reakcje alergiczne. Najbardziej narażone na nie są osoby cierpiące na alergię na produkty pszczele. W przypadku alergii na propolis mogą pojawić się objawy takie jak: zaczerwienienie, obrzęk i uciążliwe swędzenie skóry. Aby uniknąć tego, przed rozpoczęciem kuracji kitem pszczelim, należy wetrzeć nieco propolisu w skórę na zgięciu ręki i obserwować reakcję organizmu.