Pokrzywa zwyczajna to ziele o niezwykłych właściwościach dla zdrowia i urody. Jest pomocna m.in. przy anemii i problemach ze słabymi włosami. Trudno wyobrazić sobie bez naparu z pokrzywy detoks czy odchudzanie. A to tylko ułamek tego, co potrafi poczciwa pokrzywa.
Pokrzywa zwyczajna traktowana jest jak chwast, którego najczęściej pozbywamy się z ogrodów, a na spacerach po łąkach omijamy szerokim łukiem. A szkoda, bo to lecznicze ziele, które kojarzymy z parzącymi włoskami na liściach i łodydze, ma tak wiele wartości odżywczych i leczniczych zastosowań, że każdy znajdzie w jej działaniu coś dla siebie.
Pokrzywa zwyczajna – wartości odżywcze
Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) to roślina pospolicie występująca, ale doceniana w ziołolecznictwie ze względu na korzeń, łodygę i liście, które są wartościowymi surowcami leczniczymi. Już od wieków wykorzystywano ją w medycynie ludowej, i obecnie znów cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Pokrzywa zwyczajna jest skarbnicą witamin i minerałów. Zawiera duże iloci witaminy C, K, E oraz B1, B2, B3, B5, znajdziemy tu minerały, takie jak: żelazo, magnez, krzem, mangan, miedź, cynk, selen, i inne. Zawiera kwasy organiczne, takie jak: kwas mrówkowy (odpowiada za parzenie pokrzywy), węglowy, szczawiowy, krzemowy, cytrynowy, jabłkowy, bursztynowy, fosforowy, chinowy, masłowy i inne. Ziele zawiera również kwercetynę i rutynę (flawoniody), karoten i ksantofil (karotenoidy), taniny, sterole, kwasy tłuszczowe, lecytyny, betainy, serotoniny i inne. Ziele jest również niskokaloryczne – w 100 g pokrzywy znajduje się tylko 42 kcal.
Fresh stinging nettle leaves.Bowls with fresh nettle leaves
Pokrzywa – zastosowanie dla zdrowia
Bez wątpienia pokrzywa ma szerokie zastosowanie w lecznictwie, udowodnione licznymi badaniami.
Działa antyalergicznie
Pokrzywa wykazuje działanie antyhistaminowe, ze względu na zawartość pochodnych tyrozyny. Można po nią sięgać wspomagająco w leczeniu alergii.
Jest moczopędna i zmniejsza obrzęki
Moczopędne działanie pokrzywy znane jest od wieków i wykorzystywane w leczeniu kamicy nerkowej, zapaleniu dróg moczowych, oraz przy obrzękach. Stosowana jest również w łagodzeniu objawów łagodnego przerostu gruczołu krokowego u mężczyzn.
Wykazuje działanie przeciwreumatyczne
Pokrzywa stosowana jest w domowych kuracjach wspomagająco w leczeniu dny moczanowej, gośćca oraz na bóle stawów innego pochodzenia. Redukuje ona stany zapalne i łagodzi ból w przebiegu chorób stawowych, ponieważ przyspiesza usuwanie szkodliwego kwasu moczowego wraz z moczem. Wzmacnia również kości dzięki wysokiej zawartości krzemu.
Zmniejsza poziom cholesterolu
Pokrzywa ma dobry wpływ na zmniejszenie poziomu LDL, cholesterolu całkowitego, poprawiając profil lipidowy. Wpływa również na obniżenie poziomu glukozy we krwi.
Pomaga przy anemii
Ziele wykazuje właściwości krwiotwórcze. Dzięki zawartości kwasu foliowego, żelaza, miedzi i witaminy K, pozytywnie wpływa na proces tworzenia czerwonych krwinek i hemoglobiny.
Fot. iStock/napar z pokrzywy
Detoksykuje organizm
Pokrzywa przyspiesza przemianę materii i oczyszczanie organizmu ze szkodliwych substancji (np. mocznik). Oczyszcza i poprawia pracę wątroby, woreczka żółciowego, nerek i jelit, oraz wspiera regenerację organizmu. Ponieważ ułatwia i reguluje trawienie, jest dobrym wsparcie podczas odchudzania.
Poprawia odporność
Ta pospolita roślina wykazuje działanie wpierające wytwarzanie w organizmie komórek odpornościowych 0 limfocytów T. Pokrzywa wspiera niszczenie chorobotwórczych wirusów, bakterii, oraz grzybów.
Pokrzywa na włosy – herbata, płukanka
Kiedy włosy sprawiają problemy, pokrzywa okazuje się doskonałą naturalną pomocą. Wywar z pokrzywy jest dobrym sposobem na przetłuszczającą się skórę głowy. Aby przygotować kurację, potrzebne są świeże lub suszone liście pokrzywy oraz gorąca woda. Pokrzywę (1 łyżeczka lub torebka na filiżankę) zalewamy gorącą wodą i studzimy. Przed zastosowaniem naparu myjemy głowę szamponem, a następnie płuczemy skórę głowy i włosy naparem. Nie spłukujemy go. Innym sposobem wzmocnienia słabych włosów jest napar – wtedy herbata na włosy zadziała od wewnątrz. Kuracja wymaga jednak dłuższego czasu i regularności stosowania. Ponieważ ziele zawiera krzem, siarkę i wiele cennych witamin i minerałów, wzmacnia nie tylko włosy, ale także paznokcie i skórę (pomaga szczególnie przy łojotoku i trądziku). Herbata z pokrzywy dostępna jest w aptekach i drogeriach, można również zaparzyć samodzielnie zebrane liście.
Pokrzywa indyjska
Mówiąc o właściwościach zdrowotnych pokrzywy, nie sposób pominąć pokrzywy indyjskiej. Pokrzywa indyjska jest również ziołem leczniczym, charakterystycznym dla medycyny hinduskiej. Właściwości lecznicze wynikają z obecności forskoliny, której największe stężenie jest w korzeniu rośliny. Tradycyjna medycyna hinduska wykorzystywała pokrzywę indyjską w leczeniu dolegliwości sercowo-naczyniowych, chorobach układu oddechowego, nadciśnienia, oraz, otyłości. Pokrzywa indyjska zdobyła u nas popularność szczególnie ze względu na przypisywane jest właściwości odchudzające. Niestety liczne badania przeprowadzone na temat związku forskoliny z odchudzaniem nie przyniosły jednoznacznej odpowiedzi, czy rzeczywiście pomaga ona redukować tkankę tłuszczową.
Fot. iStock/forskolina
Pokrzywa żegawka
Pokrzywa żegawka (Urtica urens) często mylona jest z pokrzywą zwyczajną (Urtica dioica). Obie pokrzywy wyglądają praktycznie tak samo, mają podobny skład i najpewniej te same właściwości lecznicze. W przeciwieństwie do pokrzywy zwyczajnej, pokrzywa żegawka jest rośliną jednoroczną, która parzy dotkliwiej i może powodować objawy alergii.
Fot. iStock/żegawka
Pokrzywa zwyczajna i żegawka – przeciwwskazania
Pokrzywa zwyczajna i żegawka, mimo licznych zalet dla zdrowia, nie są polecane każdemu. Po ziele pokrzywy bez konsultacji z lekarzem nie powinny sięgać osoby cierpiące na cukrzycę i przyjmujące leki obniżające poziom cukru we krwi. Również przy przewlekłych chorobach nerek, po zabiegach chirurgicznych oraz przy chorobach narządów rodnych (krwawienia, mięśniaki nowotwór) nie powinny sięgać po pokrzywę. Uważać powinny na nią osoby cierpiące na nadmiar żelaza w organizmie, ponieważ pokrzywa podnosi jego poziom. Nawet zdrowe osoby nie powinny pić bez umiaru herbaty z pokrzywy, ponieważ jej właściwości moczopędne w nadmiarze mogą wypłukiwać sole mineralne z organizmu. Zaleca się dziennie wypijanie maksymalnie 3-4 filiżanek naparu.
