Migrena oczna (migreną z aurą, klasyczna) jest jednym rodzajów bólu głowy, który bywa bardzo dokuczliwy i może utrudniać zwyczajne funkcjonowanie. Z migreną nie ma żartu, na nią nie pomoże połknięcie zwykłej tabletki przeciwbólowej. Czym jest migrena oczna, jakie objawy powoduje i jakie leczenie przyniesie efekty?
Migrena oczna
Specjaliści rozróżniają kilka typów migreny, ale najczęściej u chorych występuje migrena bez aury (migrena prosta) i stanowi 80% wszystkich migrenowych bólów głowy. Zaraz za nią plasuje się migrena oczna (tzw. migrena z aurą, klasyczna). Badania pokazują, że na tę dolegliwość uskarża się od 5 do 8% całej populacji. Chorują na nią przede wszystkim kobiety, panowie znacznie rzadziej. Częstotliwość ataków migreny może zawierać się od kilku w ciągu całego życia, po napadów pojawiających się nawet kilka razy w tygodniu.
Zazwyczaj napad aury z atakami bólu głowy ujawnia się do 30 roku życia. Po 40. roku życia ilość ataków i ich natężenie stopniowo ulega zmniejszeniu. U pacjentów po 50. roku życia, migrenowy ból głowy dokucza rzadko. Badania pokazują, że u osób, których bliscy krewni skarżyli się na migrenę, ataki pojawiały się w wcześniej, niż u tych, którzy w najbliższej rodzinie nie miały problemów z migreną. U osób z obciążającym wywiadem rodzinnym, wiek, w którym migrena oczna i jej objawy ustały, jest wyższy, niż u pozostałych osób. Niestety, migrena jest chorobą przewlekłą, i niełatwą do leczenia, ale często zdarzają się długotrwałe okresy remisji.
Fot. seb_ra/iStock
Migrena oczna (z aurą) – przyczyny
Migrena oczna nie jest chorobą do końca zbadaną. Istnieją opinie specjalistów (tzw. teoria naczyniowa), że jest ona wynikiem nadprodukcji serotoniny, która powoduje skurcz i rozkurcz naczyń. To z kolei skutkuje bólem głowy i innymi towarzyszącymi mu objawami jak np. światłowstręt (fotofobia), nadmierna wrażliwość na dźwięki (fonofobia) i zapachy (osmofobia). Mówi się o tym, że migrena oczna i towarzyszące jej obawy ma podłoże genetyczne, cechujące się predyspozycją do nadwrażliwych reakcji neuronaczyniowych. Zmiany w przepływie krwi przez naczynia krwionośne w mózgu to „winowajca”. Na wystąpienie migreny mogą wpływać: nadmierny stres, niewłaściwa dieta, zła higiena snu, pewne zapachy, dźwięki i pokarmy, zmiany hormonalne, stosowane leki, zmiany pogody, urazy głowy, choroby zakaźne, i jeszcze kilka innych czynników.
Migrena oczna – rodzaje
Migrena oczna powoduje zaburzenia widzenia, które są przemijające. Zazwyczaj migrena oczna daje takie objawy jak: zaburzenia wzroku, czucia i mowy; ból zlokalizowany jest po jednej stronie głowy i utrzymujący się od kilku godzin do kilku dni. W zależności od charakterystyki aury i czasu jej trwania, migrena z aurą może różnić się u poszczególnych pacjentów objawami:
Migrena z aurą (oczna) i jej podtypy wg. kryteriów diagnostycznych International Headache Society :
- migrena z aurą o ostrym początku – aura rozwija się w ciągu 4 minut, przypomina objawami udar mózgu;
- z typową aurą – aura rozwija się i trwa od 5-60 minut;
- z przedłużoną aurą – aura trwa od 60 minut do tygodnia;
- migrena powikłana – gdy objawy aury trwają tydzień lub dłużej;
- migrena podstawa – to zaburzenie funkcji pnia mózgu, móżdżku i obu płatów potylicznych. Występuje rzadko i objawia się : podwójnym widzeniem, obuoczną ślepotą, zawrotami głowy, szumem i dzwonieniem w uszach, utratą słuchu, dezorientacją, dyzartrią, obustronnym drętwieniem i osłabieniem mięśni;
- aura migrenowa – bez bólu głowy;
- rodzinna migrena połowiczo-poraźną – obok bólów głowy pojawia się niedowład mięśniowy połowiczy oraz występowanie schorzenia u innych członków rodziny chorego.
Te rzadko występujące podtypy migreny mogą sprawiać problem przy postawieniu diagnozy.
Migrena oczna – objawy bólowe
Pacjenci określają ból w skali od umiarkowanego do silnego. Ból często wzmaga się podczas ruchu i trwa od 4 do 72 godziny. Pojawia się po jednej stronie, najczęściej w obszarze czoła i skroni lub oka. Z tej lokalizacji dolegliwości po upływie 2 godzin rozchodzą się do tyłu i na koniec obejmują całą głowę. 80% pacjentów skarży się podczas bólu na nudności, 50% towarzyszą wymioty.
Migrena oczna – zaburzenia wzroku, objawy
Zaburzenia wzroku określane jako zamglona plamka (figura), zauważalna w polu wzrokowym. Z czasem plamka rozszerza się, tworząc półokrągłe zygzakowate linie (teichopsje). „Omamy” wzrokowe mogą przypominać falujące powietrze, drgające plamki (scyntylacja) lub przebłyski światła. Wiele osób skarży się na pojawiające się mroczki wzrokowe, które mogą się przerodzić w niedowidzenie. Statystyki pokazują, że u 2/3 pacjentów migrena oczna i jej objawy przybierają charakter jednostronny. Nie ma również reguły dotyczącej strony, po której objawia się tzw. aura. Zarówno prawa, jak i lewa strona, mogą się zmieniać przy kolejnych atakach. Aura może wystąpić poprzedzając ból głowy, lub zaistnieć samodzielnie, bez bólu. U 90% chorych aura trwa od kilkunastu do 60 minut. Aura poprzedzająca bóle głowy trwa średnio 30 minut, a aura występująca oddzielnie – średnio 18 minut.
Fot. uzenzen/iStock
Migrena oczna z aurą czuciową
Migrena oczna z aurą czuciową cechuje się obecnością parestezji, czyli urojonych wrażeń czuciowych. W 80% parastezje występują po jednej stronie ciała i zaliczamy do nich np.: mrowienie, drętwienie, kłucie ostrym przedmiotem. Najczęściej pacjenci lokalizują parastezje w rękach lub wokół ust. Zazwyczaj określają to jako odczucie zaczynające się w palcach rąk i wędrujące w górę kończyny, w kierunku twarzy, warg lub języka. To może powodować przemijające problemy z utrzymaniem różnych przedmiotów w dłoniach, lub utrata czucia pozycji ciała. Aurze czuciowej może towarzyszyć drętwienie języka oraz zaburzenia mowy. Migrena oczna (z aurą) może także powodować tkliwość mięśni, zaburzenia rytmu serca, spadek lub wzrost ciśnienia tętniczego.
Migrena oczna – leczenie
Leczenie, jeśli migrena oczna została zdiagnozowana, ma celu przerwanie bólu i unikniecie kolejnych ataków w przyszłości. Przerwanie bólu przy pomocy leków przeciwbólowych jest skuteczne, gdy zostaną one przyjęte przez pacjenta w ciągu 15 minut od pojawienia się bólu, zanim jego natężenie osiągnie apogeum. Leczenie zapobiegające wymaga przyjmowania kilka miesięcy leków, które mają zmniejszyć nasilenie i częstość występowania ataków bólu. Najczęściej są to ß-blokery, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, czy topiramat. Ponadto cierpiącym na przewlekłe i nasilone dolegliwości pacjentom poleca się rozpoczęcie terapii kognitywno-behawioralnej oraz techniki relaksacyjne.
