Zapalenie spojówek i ich objawy to przykre dolegliwości, które mogą przytrafić się każdemu. Ten powszechny problem do szczególnej rangi urasta wiosną, gdy zaczynają pylić rośliny. Istnieje kilka typów zapalenia spojówek, wywołanych przez różne czynniki. Jakie są objawy zapalenia spojówek i co należy zrobić, by przyspieszyć zdrowienie?
Zapalenie spojówek
Zapalenie spojówek to problem, który, według statystyk, dotyczył lub będzie dotyczyć każdego z nas. Przyczyny rozwinięcia się stanu zapalnego w spojówkach są różne. Problem może wynikać z namnażania się bakterii, wirusów czy grzybów, lub być efektem wadliwego działania układu immunologicznego i związaną z tym alergią. Mianem zapalenia spojówek określamy stan zapalny błony pokrywającej powierzchnię gałki ocznej oraz wewnętrzną powierzchnię powiek. Kojarzymy go najczęściej z wieloma dokuczliwymi objawami, które często utrudniają codzienne funkcjonowanie. Cieknący nos, łzawiące i zaczerwienione oczy to tylko część z objawów, z którymi do czynienia mają osoby cierpiące na zapalenie spojówek. Ponieważ stan zapalny spojówek wywołują różne czynniki, może mieć on inne objawy, przebieg, oraz wymagać innego leczenia.
Najczęściej występuje zapalenie spojówek alergiczne, bakteryjne, wynikające z zespołu suchego oka. O wiele rzadziej pojawia się zapalenie spojówek powodowane wirusami lub wynikające z zakażenia chlamydiami.
Fot. iStock/Zapalenie spojówek objawy
Alergiczne zapalenie spojówek — objawy
Alergiczne zapalenie spojówek wywołują różnego typu alergeny. Najczęściej są to unoszące się w powietrzu pyłki roślin kwitnących, których największe stężenie obserwuje się wiosną. Zapalenie spojówek może wynikać także z alergii na roztocza, kurz, pleśnie, sierść, naskórek, wydzieliny zwierząt futerkowych, kosmetyki czy substancje chemiczne. Problem może być sezonowy (w przypadku pyłków) lub całoroczny (np. z powodu kurzu czy sierści).
Alergiczne zapalenie spojówek — objawy:
Najczęściej ostry przebieg mają alergie sezonowe, w momencie kontaktu z dużą ilością alergenu. W wyniku tego może wystąpić ostre alergiczne zapalenie spojówek, wywołujące silny obrzęk z towarzyszącym mu łzawieniem i swędzeniem. Obrzęk może być tak silny, że jego narastanie prowadzi do zamknięcia przez opuchliznę szpary powiekowej.
Z kolei całoroczne alergiczne zapalenie spojówek ma zazwyczaj łagodniejszy przebieg. Na skutek kontaktu z alergenem pojawia się okresowe swędzenie oczu lub jedynie kącików oczu, albo ich ciągłe przekrwienie występujące z pieczeniem i uczuciem „zmęczonych oczu”. Może także pojawić się zatkany nos, a znacznie rzadziej niż kichanie lub katar.
Bakteryjne zapalenie spojówek — objawy
To również jeden z najczęściej występujących typów zapalenia spojówek. Zazwyczaj wynika z zakażenia paciorkowcami i gronkowcami, może mieć charakter ostry lub przewlekły. Zazwyczaj nie trwa dłużej niż 5-7 dni.
Bakteryjne zapalenie spojówek — objawy:
Ostre bakteryjne zapalenie spojówek pojawia się w jednym oku, a po kilku dniach zajmuje drugie oko. W jego przebiegu pojawia się charakterystyczna gęsta ropna wydzielina, zaklejająca brzegi powiek. Najbardziej dokuczliwa jest rano, gdy często niemożliwe jest swobodne otwarcie sklejonych wydzieliną powiek. Wydzielinie towarzyszy zaczerwienienie oka i obrzęknięte powieki.
Przewlekłe zapalenie spojówek daje objawy łagodniejsze — znacznie mniej ropnej wydzieliny, która może osadzać się na rzęsach i powiekach jako małe zeschnięte łuseczki, oraz słabsze przekrwienie spojówek. W przewlekłym zapaleniu spojówek mogą pojawić się brodawki spojówkowe.
Fot. iStock/Zapalenie spojówek objawy
Zespół suchego oka — objawy
Suche zapalenie spojówek i rogówki, czyli zespół suchego oka, polega na niedostatecznym wydzielaniu łez lub zaburzeń w składzie filmu łzowego. To skutkuje wysychaniem rogówki i spojówki i prowadzi do rozwoju stanu zapalnego. Często cierpią na nie osoby z chorobami autoimmunologicznymi, kobiety w czasie menopauzy, oraz osoby przyjmujące różnego typu leki, i po zabiegach korekcji wad wzroku. Chorzy zauważają u siebie wydzielinę surowiczą, skarżą się na pieczenie i umiarkowane przekrwienie oczu.
Wirusowe zapalenie spojówek — objawy
Najczęściej wywoływane jest przez adenowirusy, rzadziej wirus opryszczki pospolitej lub półpaśca. Zakażenie powoduje przeniesienie wirusów dłońmi na powieki i do oczu. Choroba zaczyna się w jednym oku, a po ok. 2 dniach przenosi się na drugie. Wirusowe zapalenie spojówek może trwać ok. 2-3 tygodni.
Wirusowe zapalenie spojówek — objawy:
W jego przebiegu pojawia się bardzo obfita wodnista wydzielina surowicza, duży obrzęk powiek, światłowstręt w przypadku pojawienia się nacieków w rogówce. Pojawia się znaczne przekrwienie spojówek, może rozwinąć się odczyn grudkowy w powiece, krwawienia podspojówkowe. Towarzyszy temu zapalenie górnych dróg oddechowych oraz powiększenie węzłów chłonnych, najczęściej przyusznych.
Chlamydiowe zapalenie spojówek — objawy
Ten rodzaj zapalenia spojówek diagnozowany jest dość rzadko. Zakażenie Chlamydia trachomatis powoduje stan zapalny spojówek trwający dłużej niż 3 tygodnie, z okresami zaostrzenia i łagodzenia objawów. Może ono wynikać z przeniesienia chlamydii z narządów płciowych do oczu. Zapalenie najczęściej rozwija się w jednym oku, powodując wytwarzanie śluzowo-ropnej wydzieliny i powstanie odczynu grudkowego spojówek. Powieki są obrzęknięte, do tego przyuszne węzły chłonne stają się powiększone i bolesne. Choroba może skutkować zapaleniem rogówki czy zbliznowaceniem spojówki. Bardzo często chlamydiowemu zapaleniu spojówek towarzyszy zapalenie pochwy i szyjki macicy u kobiet, lub cewki moczowej u mężczyzn.
Fot. iStock/Zapalenie spojówek objawy
Zapalenie spojówek — leczenie
Jeśli wystąpią objawy, które sugerują zapalenie spojówek, choć nie zawsze jest to konieczne, warto wybrać się do okulisty. W zależności od przyczyny zmian można zastosować odpowiedni rodzaj leczenia. Jeśli przyczyną problemów jest alergen, lub fizyczny czy chemiczny czynnik drażniący, należy – o ile jest taka możlwiość – unikać kontaktu z nim. Czasem potrzebne są odpowiednie preparaty antyhistaminowe, łagodzące przykre alergiczne dolegliwości. Zakażenie bakteryjne leczone jest kroplami antybiotykowymi o szerokim zakresie działania przeciwbakteryjnego. Bakteryjne zapalenie spojówek zazwyczaj ulega samowyleczeniu w ciągu tygodnia, ale leczenie skraca czas trwania procesu zapalnego. Natomiast zakażenie wirusowe można leczyć odpowiednimi lekami przeciwwirusowymi w żelu.
