Endorfiny to osławione hormony szczęścia, które wprawiają nas w dobry nastrój, łagodzą stres i ból. Co ciekawe, ich budowa zbliżona jest do m.in. do budowy morfiny, i również wywierają duży wpływ na organizm. Co warto o nich wiedzieć i jak skutecznie pobudzić wydzielanie endorfin dla poprawy nastroju?
Czym są endorfiny?
W skrócie można powiedzieć, że endorfiny są hormonami szczęścia, które są niezbędne dla wywołania dobrego nastroju. Poza endorfinami wyróżniamy kilka rodzajów hormonów szczęścia: serotoninę, dopaminę, oksytocynę, które również wywierają wyraźny wpływ na organizm.
Naukowcy wyróżnili aż 20 rodzajów endorfin, a miano najważniejszych przyznano endorfinom alfa, beta i gamma. Ich budowa jest podobna do budowy morfiny, jednak morfina pozyskiwana jest z zewnątrz, natomiast endorfiny produkowane są wewnątrz organizmu. Poza tym one nie uzależniają tak jak morfina, ponieważ dochodzi w krótkim czasie do ich rozpadu, a więc organizm nie jest w stanie uzależnić się od ich działania. Największa ilość endorfin znajduje się mózgu i rdzeniu kręgowym.
- Zobacz również: Serotonina – co się dzieje z twoim ciałem, gdy zaczyna brakować „hormonu szczęścia”?
Jak endorfiny wpływają na ciało i samopoczucie?
Odpowiedni poziom endorfin wpływa na organizm w pozytywny sposób. Im wyższy poziom endorfin, tym lepszy humor i więcej sił na stawianie czoła problemom. Endorfiny zaliczamy do grupy hormonów peptydowych, określanych mianem endogennych opioidów, ze względu na ich działanie uśmierzające ból i drętwienia. Gwarantują również dobry nastrój, pomagają dokończyć wykonywaną czynność (np. bieg na długi dystans), czy ułatwiają relaks po stresującym dniu. Jedna z teorii tłumaczących powód ich wydzielania mówi, że jest to właśnie reakcja obronna organizmu przed wpływem stresu.
Ich wpływ na człowieka został doceniony — wytwarzanie endorfin nie tylko poprawia nastrój, ale także sprawia, że w danej chwili mamy wrażenie, że możemy przenosić góry. Endorfiny wpływają również na regulację temperatury ciała oraz gospodarki hormonalnej, nie bez znaczenia są dla poprawnego działania układu odpornościowego.
Kiedy można poczuć ich działanie? Np. podczas biegu, w którym dzięki endorfinom dochodzi do łagodzenia obciążeń i bólu mięśni, co podnosi motywację do dokończenia biegu. Endorfiny wydzielane są także przy porodzie, na skutek ogromnego wysiłku rodzącej, co pozwala jej szybko zapomnieć o skali bólu, jaki jej towarzyszył w tym czasie.
Wysoki poziom endorfin pozwala na osiągnięcie uczucia szczęścia, ale zbyt niski także nie pozostaje bez wpływu na ciało. Badacze, którzy zajmują się endorfinami uważają, że zbyt mała ich ilość może prowadzić do pojawienia się przewlekłych bólów głowy, depresji lub fibromialgii.
- Zobacz również: Depresja zawłaszcza myśli, ale cierpi również ciało. Jakie objawy fizyczne mogą jej towarzyszyć?
Jak podnieść poziom endorfin w organizmie?
Dobrą informacją jest fakt, że samodzielnie możemy wpływać na podniesienie poziomu endorfin. Istnieje wiele prostych sposobów na to:
Rozciągaj się w łóżku
To zadanie na rano, tuż po przebudzeniu. Porozciągaj ciało w pościeli i oddychaj głęboko — nie musisz wyskakiwać z niego na dźwięk budzika. Takie spokojne wstawanie pobudza krążenie krwi, i sprawia, że tlen dociera do mózgu, który rozpoczyna przyspieszoną produkcję endorfin i serotoniny.
Weź naprzemienny prysznic
Zimno-ciepły prysznic pobudzi krążenie i dotleni mózg. To poprawia szybkość i jasność myślenia, oraz podnosi gotowość do działania. Po prysznicu sięgnij po kosmetyki o ulubionym zapachu, co dodatkowo poprawi humor.
Zjedz endorfiny
No dobrze, może nie same endorfiny, ale pikantne produkty, dzięki którym podnosi się ich poziom w organizmie. Ostry smak wiąże się z odczuwaniem bólu, więc zjedzenie pikantnej potrawy spowoduje wyrzut endorfin, które przykre odczucia zamienią w przyjemność.
Miej przy sobie energetyczne kolory
Załóż coś, nawet jakiś niewielki dodatek, w kolorze żółci, pomarańczy i czerwieni. Już dawno udowodniono, że jaskrawe, ożywiające kolory stymulują mózg do pracy, pobudzają kreatywność i wpływają na dobry nastrój.
Rozruszaj endorfiny
Tańcz, biegaj, działaj aktywnie, najlepiej na świeżym powietrzu. Każdy rodzaj ruchu wyzwala endorfiny oraz zbawiennie wpływa na sprawność ciała, szczupłą sylwetkę oraz silniejszą odporność. Nie bez przyczyny powtarza się wciąż, że sport to zdrowie.
Idź do łóżka
Skoro można zacząć dzień od rozruszania endorfin w łóżku, to można go również podobnie skończyć. Różnica polega na tym, że zamiast rozciągania należy uprawiać seks. Dzięki temu organizm uwolni nie tylko endorfiny, ale także serotoninę i oksytocynę, które działają jak naturalny antydepresant.
- Zobacz również: 48 drobnych, miłych rzeczy dla siebie. Do zrobienia od razu
